Vì sao càng đấu tranh quyết liệt, tội phạm lại càng tăng lên?

Tội phạm vẫn đang gia tăng

Chiều 21/11, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về các báo cáo công tác của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2023.

Qua nghiên cứu báo cáo về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2023 của Chính phủ, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) đánh giá cao việc Chính phủ đã triển khai nhiều giải pháp.

Song, ông cho rằng, mặc dù đã có những cố gắng nhưng tổng thể nhìn chung thực trạng tội phạm vẫn đang gia tăng cả về số vụ, số người chết và thiệt hại về tài sản, trong đó có tội phạm về ma túy là vấn đề mà cử tri và nhân dân là hết sức quan tâm.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông dẫn chứng, tình trạng sử dụng trái phép chất ma túy, nhất là ma túy tổng hợp tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện dịch vụ lưu trú diễn ra ở nhiều địa phương, xuất hiện một số loại ma túy, hình thức núp bóng dưới thuốc lá điện tử, đồ uống, thực phẩm đã gây tác hại nhiều mặt đến người sử dụng, nhất là thanh thiếu niên.

Từ thực trạng này, đại biểu đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành cần đánh giá và đề ra những giải pháp căn cơ để giải quyết, ngăn chặn loại tội phạm này trong thời gian tới.

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa) cho hay, tình hình kinh tế – xã hội phát triển rất nhanh và mạnh mẽ, kinh tế càng phát triển thì mâu thuẫn tranh chấp kinh tế không thể tránh khỏi, kể cả vi phạm pháp luật và tội phạm.

Ông Thịnh ghi nhận những nỗ lực trong phòng chống tội phạm, đã khởi tố truy tố và xét xử, tạo lập được niềm tin của người dân, của cử tri, tin tưởng vào pháp luật, vào công lý và xa hơn nữa là tin tưởng vào chế độ.

“Sự nỗ lực của các cơ quan hiện nay rất đáng ghi nhận nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước chưa và tạo lập niềm tin vững chắc với người dân”, ông Thịnh nói.

Theo đại biểu, công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng tiêu cực đang được Đảng, Nhà nước ta quan tâm, đã đạt được những kết quả nhất định, ngành kiểm soát đã tham gia tích cực vào cuộc đấu tranh này. Tuy nhiên, đấu tranh với tội phạm tham nhũng ngay trong hoạt động tư pháp đang là vấn đề được Quốc hội, cử tri, dư luận xã hội rất quan tâm.

Trong báo cáo có nêu về các số liệu vụ án, số bị can bị các cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao khởi tố điều tra. Viện kiểm sát nhân tối cao cũng đã khởi tố điều tra các bị can là công chức ngành Kiểm sát về tội nhận hối lộ.

“Tội phạm vẫn còn thì tiếp tục phải chống”

Phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề ĐBQH nêu tại hội trường, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí bày tỏ cảm ơn và thay mặt ngành kiểm sát nhân dân tiếp thu đầy đủ các ý kiến, góp ý và các đề xuất, kiến nghị đối với ngành kiểm sát trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình.

“Những việc làm được thì chúng tôi sẽ tiếp tục phát huy, những mặt hạn chế chúng tôi sẽ quan tâm đầu tư để có những đổi mới, cải tiến trong lãnh đạo, điều hành của mình góp phần ngày càng đáp ứng được yêu cầu của Đảng, pháp luật của Quốc hội cũng như mong muốn của các đại biểu”, ông Trí khẳng định.

Qua các phát biểu của các ĐBQH, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao giải thích về những băn khoăn vì sao khi chúng ta càng chống, càng đấu tranh quyết liệt với tội phạm, thì tình trạng vi phạm pháp luật, phạm tội lại cứ càng tăng lên?

Ông Trí cho biết, nguyên nhân của vấn đề này có nhiều nguyên nhân. Lý giải cụ thể, ông Trí nói rằng với các loại tội phạm như tham nhũng, ma tuý… thì tội phạm ẩn rất nhiều. Nếu chúng ta đấu tranh chống tội phạm loại này thì sẽ càng khui ra nhiều tội phạm hơn.

Song Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao khẳng định chắc chắn, so với trước đây, tội phạm tham nhũng đã giảm nhưng giảm bao nhiêu thì cần tiếp tục đánh giá thêm.

Còn một nguyên nhân khác, theo ông Trí là có những loại tội phạm đã xảy ra từ trước đây, bây giờ chúng ta đang tích cực làm rõ để bằng mọi phương pháp thu hồi tài sản về cho Nhà nước, xử lý răn đe những kẻ cầm đầu.

“Tội phạm vẫn còn thì tiếp tục phải chống”, ông Trí nhấn mạnh và cho rằng để ngăn chặn tội phạm từ gốc thì một trong những giải pháp là quan tâm, coi trọng và tập trung cho công tác phòng ngừa để có thể chủ động ngăn chặn kịp thời.

Giải trình thêm, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm chia sẻ, từ đầu năm 2023 đến nay, tình hình thế giới, khu vực diễn biến rất phức tạp, tác động sâu sắc đến tình hình trong nước, cùng với những khó khăn tích tụ trong đại dịch Covid-19 đã làm cho các nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm, vi phạm pháp luật nhiều hơn so với các năm trước.

Bộ trưởng bày tỏ, với khối lượng công việc, các cơ quan chức năng phải giải quyết trong năm 2023 rất lớn, trải rộng trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội thì việc còn những tồn tại, hạn chế cũng là điều khó tránh khỏi. Đồng thời làm rõ nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế.

Một là, nhóm nguyên nhân thuộc về chủ quan của các cơ quan chức năng như vấn đề triển khai thực hiện các giải pháp phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật; các vi phạm trong điều tra, xử lý tội phạm; về phối hợp giữa các cơ quan chức năng; về tinh thần, trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ, cá biệt có những trường hợp sai phạm, tiêu cực, vi phạm pháp luật.

Hai là, những khó khăn, vướng mắc về mặt pháp luật, cơ chế chính sách như báo cáo đã nêu.

Ba là, những khó khăn về nguồn lực trong thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật.

Theo Bộ trưởng Bộ Công an, những vấn đề tồn tại, khó khăn, vướng mắc nêu trên có những vấn đề có thể khắc phục được ngay nhưng có vấn đề cũng cần phải có thời gian.

Do đó, Chính phủ và Bộ Công an tiếp thu các ý kiến, kiến nghị của các vị đại biểu Quốc hội để tiếp tục đẩy mạnh thực hiện công tác phòng chống tội phạm vi phạm pháp luật, góp phần xây dựng xã hội lành mạnh, trật tự kỷ cương, bảo đảm cuộc sống bình yên, hạnh phúc, an toàn cho nhân dân.