Chật vật chuyển giao
Nhìn trên khía cạnh tuổi tác, danh sách 11 cầu thủ đội tuyển Việt Nam đá chính trước Indonesia ở vòng bảng Asian Cup 2023 tối 19.1 đạt sự cân bằng ở mức tương đối ổn.
Các cầu thủ đạt độ tuổi trung bình 25,1, vốn ở ngưỡng chín trong bóng đá. Trong đội hình của HLV Troussier, không ai còn quá trẻ, cũng chẳng ai đến mức quá già. Phần lớn ở ngưỡng từ 22 đến 28, tức là phù hợp để phát triển.
Tuy nhiên, tuổi tác lý tưởng chỉ thực sự ý nghĩa, khi đội tuyển Việt Nam đáp ứng hai yếu tố: nền tảng thể chất và điểm rơi phong độ. Ở trận gặp Indonesia, tất cả đã ngoảnh mặt với HLV Troussier.
Đội tuyển Việt Nam sớm dừng cuộc chơi ở Asian Cup
Về thể chất, HLV Troussier khẳng định: “Lối chơi của tôi đòi hỏi cầu thủ phải duy trì cường độ cao suốt trận đấu. Hiện tại, học trò của tôi mới chơi như vậy được khoảng 60, 70 phút. Họ không duy trì được cường độ này đến hết trận”.
Vấn đề này ông Troussier từng nhắc đến nhiều lần. Ở trận gặp Iraq, nhà cầm quân người Pháp thay đủ 5 người khi đồng hồ chưa điểm phút 80. Chuyện cầu thủ kiệt sức trong 15, 20 phút cuối không còn xa lạ.
HLV Troussier không thay đổi triết lý, mà kỳ vọng học trò sẽ tự nâng trần thể lực để đáp ứng. Đó cũng là nguyên nhân ông chuộng cầu thủ trẻ, những người còn đầy đủ động lực, dư địa để tập nặng hơn, chạy nhiệt hơn.
Dù vậy, khi một “máy chạy” như Thái Sơn bị rút khỏi sân vì căng cứng trước Indonesia, cho thấy thể lực là trở ngại với đội. Các cầu thủ trẻ có thể khỏe và nhanh, nhưng lại thiếu kỹ năng điều tiết hơi thở, nhịp chạy, hay chưa biết chọn vị trí khôn ngoan hơn, xử lý chuẩn chỉnh hơn để tiết kiệm thể lực. Còn với dàn cựu binh đã rất quen với tiết tấu chậm ở V-League, chuyện nâng sức bền là khó tưởng tượng.
Khía cạnh đáng lo thứ hai là phong độ. Phần lớn trụ cột đội tuyển đã xuống sức. Chuyện vắng cựu binh không phải vấn đề với ông Troussier. Hãy nhớ trước khi vắng mặt ở Asian Cup vì chấn thương, Tiến Linh chỉ ghi 5 bàn trong 26 trận gần nhất tại V-League và “tịt ngòi” ở đội tuyển khi HLV Troussier nắm quyền. Tầm ảnh hưởng của Quế Ngọc Hải, Hoàng Đức cũng giảm sút. Dàn sao còn lại như Quang Hải, Tuấn Anh cũng chưa đạt kỳ vọng.
HLV Troussier đã triệu tập 80 cầu thủ, nhưng chưa tìm được đội hình lý tưởng
Khi biểu đồ phong độ của lứa trụ cột manh nha đi xuống từ cuối thời HLV Park Hang-seo, ở độ tuổi đáng ra họ phải lên đỉnh cao, mà lứa trẻ lại “chín” chưa đủ nhanh (Tuấn Tài, Minh Trọng rồi cũng chẳng còn quá trẻ), đội tuyển Việt Nam đang ở giai đoạn đứt gãy của chu trình chuyển giao.
Bao giờ rượu mới ‘đằm vị’?
HLV Troussier có 2 lựa chọn. Hoặc chờ đợi chất lượng bóng đá Việt Nam tự nâng lên, để cầu thủ đáp ứng yêu cầu của lối chơi kiểm soát. Hoặc tinh chỉnh lối đá, thêm vào những chi tiết nhỏ để chiến thuật ăn khớp hơn với năng lực học trò.
Lựa chọn đầu tiên bền vững hơn. Bởi xét cho cùng, để trở thành thế lực châu Á, đội tuyển Việt Nam cần cầm thật chắc quả bóng, kiểm soát không gian hiệu quả hơn, thể lực và kỹ năng cơ bản đều phải nâng cao.
HLV Park Hang-seo đã xây dựng chiến thuật hợp lý để giúp cầu thủ Việt Nam che lấp điểm yếu, nhưng đó chỉ là giải pháp tạm thời. Giấc mơ World Cup đòi hỏi nền bóng đá cần có nền móng con người vững vàng. Và dù rất khó khăn, nhưng ông Troussier đang đặt những viên gạch đầu tiên.
Tuy nhiên hãy để ý chi tiết, dù hợp đồng của ông Troussier với Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) còn 2,5 năm, nhưng rất có thể sẽ được định đoạt trong 5 tháng nữa.
HLV Troussier được phép thất bại tại Asian Cup. Song ở vòng chung kết U.23 châu Á 2024 và vòng loại 2 World Cup 2026, những giải đấu mà ông Troussier cần có thành tích nhất định, thất bại nào cũng khiến thành trì của “Phù thủy trắng” lung lay.
Đội tuyển Việt Nam sẽ tái đấu Indonesia ở vòng loại 2 World Cup 2026
Để tạo niềm tin vào tương lai dài hạn, HLV Troussier cần đáp ứng một số yêu cầu ngắn hạn. Đó là căn cứ để đưa ra lựa chọn thứ hai: điều chỉnh về lối chơi, để phù hợp hơn với mặt bằng trình độ cầu thủ, hoàn thiện thêm đấu pháp để linh hoạt, tùy biến với từng đối thủ.
Giải quyết mục tiêu trước mắt, rồi hãy tính chuyện lâu dài.
Vinh quang của HLV Troussier đã cách đây 22 năm. Trong thời đại mạng xã hội bùng nổ, mọi thất bại, dù là nhỏ nhất, đều có thể bị thổi phồng hay làm quá, dẫn tới áp lực tăng lên hàng trăm lần. Chiến lược gia người Pháp có lẽ đã chấp nhận đòi hỏi chiến thắng là một phần của cuộc chơi. Ở Pháp, Nhật Bản, Qatar trước đây hay Việt Nam bây giờ đều vậy.
Ông Troussier và học trò đều chia sẻ phần trách nhiệm trong thất bại ở Asian Cup. Giờ thì thay đổi cho phù hợp là con đường duy nhất để vươn lên.
