Vật chứng không thanh lý được phải giữ khư khư, rất lãng phí

Xây nhà tạm để trông coi hàng chục tấn đất hiếm trong một vụ án 

Sáng 30/10, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự.

Góp ý vào nghị quyết, đại biểu, Trung tướng Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an TP Hà Nội cho rằng, việc ban hành Nghị quyết là rất cần thiết.

Theo Trung tướng Nguyễn Hải Trung, thực tế hiện nay Công an TP Hà Nội đang hàng ngày, hàng giờ phải quản lý, xử lý khối lượng vật chứng rất lớn, có những vật chứng từ nhiều năm nay gây lãng phí.

“Lãng phí thứ nhất là lãng phí chính giá trị tài sản của vật chứng. Có những tài sản để lâu quá, mất giá trị, bây giờ chủ phương tiện không thèm để ý đến, coi như bỏ luôn. Trong khi đó, thanh lý không thanh lý được, hủy không hủy được, phải giữ khư khư vậy thôi, rất lãng phí”, ông Trung nói.

Lãng phí thứ hai là phải có kho vật chứng. Theo ông Trung, hiện nay Công an thành phố phải có kho vật chứng chung, các quận huyện phải có kho vật chứng của cơ quan điều tra cấp quận, huyện. Nhưng các quận nội thành lấy đâu ra đất để xây dựng kho vật chứng theo quy chuẩn? 

Hơn nữa, trong chương trình cải cách tư pháp, thành phố phải có kho vật chứng cả về hình sự, dân sự nhưng chưa có kho hoặc có nhưng không đáp ứng về diện tích, tiêu chuẩn.

Lãng phí thứ ba là phải bố trí người trông coi kho vật chứng. Theo quy định, việc quản lý trông coi là công an, xử lý tài sản lại là tòa án.

Dẫn ví dụ thực tế, ông Trung cho hay: “Mới đây, chúng tôi đã nhận mấy chục tấn đất hiếm trong một vụ án và phải xây nhà tạm để lưu giữ. Dù là nhà tạm nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng, tránh thất thoát mất mát. Trong khi đó để trông coi không chỉ 1-2 người. Nếu đối chiếu với quy định mới nhất, đây là vấn đề rất vướng mắc, rất bất cập, rất khó khăn, bức xúc”.

Từ phân tích trên, Giám đốc Công an TP Hà Nội Nguyễn Hải Trung khẳng định, việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự là rất cần thiết.

Tuy nhiên, theo tờ trình và dự thảo Nghị quyết, ông Trung cho rằng phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết còn quá hẹp, chỉ áp dụng với một số vụ án của Ban chỉ đạo Trung ương về tham nhũng nên chưa đại diện được hết các vụ việc để rút ra cái chung.

Theo ông, sau khi triển khai thí điểm Nghị quyết phải tính toán mở rộng phạm vi điều chỉnh, thậm chí phải ban hành luật.

“Hơn nữa, thời gian thí điểm 3 năm quá lâu. Đã coi là điểm nghẽn thì phải khẩn trương giải quyết, tháo gỡ theo đúng tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm và Quốc hội”, ông Trung nhấn mạnh.

Tiếc nuối nhìn máy móc, xe cộ vi phạm chất đống, hư hỏng

Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) chỉ ra thực tiễn, cách đây không lâu Giám đốc một bệnh viện bị bắt giam, máy móc, thiết bị liên quan gần như bị đóng băng trong khi nhu cầu cần dùng hàng ngày rất lớn.

“Sự việc này đã gây ra chấn động trong xã hội. Nhìn số máy móc thiết bị nằm im, thật sự rất tiếc”, đại biểu Trí nói.

Ông Trí còn chia sẻ từng chứng kiến nhiều bãi gỗ lớn là tang vật vụ án bị mục nát, phương tiện vi phạm giao thông bị thu giữ, nhiều người không đến lấy xe để lại gánh nặng lớn cho xã hội.

Từ đó, đại biểu Anh Trí cho rằng việc ban hành Nghị quyết về xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự là cấp thiết. Các điều khoản đưa ra trong Nghị quyết rất bao trùm nhưng vấn đề làm sao tổ chức thực hiện cho tốt.

“Tôi mong sau 3 năm, hoặc có thể sớm hơn, Nghị quyết thí điểm này có thể trở thành luật để thực hiện”, ông Trí nói.

Cùng quan điểm cần phải ban hành sớm Nghị quyết về thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự, đại biểu Nguyễn Hữu Chính (đoàn Hà Nội) cho biết quy định hiện hành vô cùng bất cập, gây bất lợi cho người bị cáo, bị hại.

Theo quy định, khi khởi tố vụ án, cơ quan điều tra có quyền phong toả, kê biên, tài sản. Song cơ quan cuối cùng giải quyết số tài sản này lại là tòa án nên thời gian rất lâu, thông thường kéo dài 1-2 năm gây hư hỏng vật chứng…

Về đối tượng áp dụng của Nghị quyết, cùng ý kiến với Trung tướng Hải Trung, đại biểu Nguyễn Hữu Chính cho rằng, nếu chỉ thí điểm trong các vụ án tham nhũng thì chưa đầy đủ, tròn trịa và không nên chỉ giới hạn ở tội phạm tham nhũng mà nên ở tất cả các vụ án đặc biệt là ở chương tội phạm về sở hữu.