Ươm tơ Hồng Lý, sắc vàng tạo hoá. Ảnh: Vietnam.vn
Hồng lý là một trong những làng nghề hiếm hoi vẫn giữ được những tinh hoa của nghề ươm tơ truyền thống. Không biết nghề nuôi tằm, ươm tơ ở Hồng Lý có từ bao giờ, nhưng theo lời kể của các bậc cao niên thì nghề nuôi tằm tại đây đã có từ cách nay vài trăm năm và đã có rất nhiều gia đình trải qua hàng chục đời sinh sống bằng cái nghề truyền thống này. Hồng Lý có lợi thế rất lớn để phát triển nghề trồng dâu nuôi tằm nhờ có thổ nhưỡng tốt với bãi bồi nằm cạnh sông Hồng.
Ở những thời kỳ hoàng kim của nghề ươm, dệt tơ tằm, xã Hồng Lý, Hồng Xuân có đến hàng trăm hecta trồng dâu, thu hút hàng nghìn hộ gia đình của hai HTX Hồng Xuân và Tam Tỉnh tham gia sản xuất. Ảnh: Vietnam.vn
Để tạo nên những sản phẩm chất lượng, các nghệ nhân của làng nghề ươm tơ Hồng Lý phải trải qua rất nhiều khâu rất vất vả. Đầu tiên người ta cần tạo các khung nứa để tằm có thể nhả tơ và tạp kén, tằm cần được nuôi bằng lá dâu để có kén màu vàng, nếu muốn có kén trắng thì cho ăn bằng lá sắn. Khi tằm đóng kén người nuôi cần phải canh nắng sao cho kén tạo ra phải khô, thơm để khi ươm tơ sẽ không bị tan và sợi tơ thu được sẽ có màu vàng óng ánh.
Công đoạn ươm tơ cũng thật nhiều vất vả, để làm công việc này, người ta sẽ đun một nồi nước sôi sau đó thả kén vào rồi đảo đều cho đến khi lớp áo kén bong ra bên ngoài. Khi đó các thợ sẽ lần tìm những mối gốc của kén tơ và rút ra, chập 10 sợi lại với nhau thành 1 sợi và bắt đầu quấn vào con tơ, tơ khi được kéo ra như vậy gọi là tơ thô. Sau khi kéo tơ xong sẽ mang đi phơi trước khi mang bán hoặc làm các sản phẩm thủ công như dệt lụa…
Gắn với trồng dâu, nuôi tằm, cứ 2 – 3 hộ gia đình thường hình thành một tổ ươm tơ, tự quay tơ sau khi sản xuất kén, vì thế làng nghề lúc nào cũng nhộn nhịp, cánh đồng dâu luôn xanh tốt và bếp than ươm tơ lúc nào cũng đỏ lửa. Ảnh: Vietnam.vn
Công việc ươm tơ có rất nhiều công đoạn, và rất vất vả. Khi tằm đang đóng kén, người nuôi phải canh nắng nhẹ sao cho kén khô, thơm, để khi ươm tơ kén không bị tan, cho sợi tơ vàng óng. Kết quả những sợi tơ dệt nên đều vàng ươm, cứng và chắc chắn.
Trải qua bao thăng trầm, nghề ươm tơ, người dân ở xã Hồng Lý vẫn quyết tâm giữ nghề. Ước mơ giữ ngọn lửa nghề truyền thống của cha ông, đưa làng nghề nuôi tằm, kéo kén của Hồng Lý trở thành một điểm đến trên bản đồ du lịch Việt Nam đang dần được người dân cũng như chính quyền nơi đây thực hiện.
Đến làng nghề ươm tơ Hồng Lý hôm nay, bạn sẽ được tận hưởng khung cảnh của một miền quê yên bình mang những nét đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Trong không gian yên ả ấy, bạn sẽ được tận mắt thăm quan và tìm hiểu về quy trình tạo nên những bó tơ vàng óng phơi đầy sân và lắng nghe những câu chuyện thú vị về làng nghề. Đặc biệt, hiện tại du khách đến với làng nghề ươm tơ Hồng Lý còn thích thú với một món ăn đặc sản hấp dẫn đó là con tằm chín. Đây là thức quà được nhiều người ưa chuộng và chọn mua về làm quà sau khi ghé thăm ngôi làng truyền thống này. /.
Diêm Giang
