Ung thư vú phổ biến nhất trong các loại ung thư, là nguyên nhân chính gây tử vong do ung thư ở phụ nữ, song có thể chữa khỏi đến 90% nếu giai đoạn sớm.
Ngày 19/10, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan nhìn nhận ung thư đang trở thành gánh nặng lớn của các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tỷ lệ ung thư vú ở nước ta mức cao, đứng đầu về số mới mắc trong các bệnh ung thư ở nữ giới với 21.555 ca, đứng thứ ba về số tử vong do ung thư với hơn 9.000 ca.
“Nhiều phụ nữ e ngại, trì hoãn khám sàng lọc để phát hiện sớm bệnh, khi biết đã ở giai đoạn muộn, điều trị khó khăn, hiệu quả kém”, Bộ trưởng nói, thêm rằng việc tầm soát phát hiện bệnh sớm có ý nghĩa quan trọng, tỷ lệ chữa khỏi lên tới 90%. Giai đoạn muộn thì thường quá trình điều trị chỉ để kéo dài cuộc sống, giảm các triệu chứng đau đớn.
PGS.TS Lê Hồng Quang, Trưởng khoa Ngoại Vú, Bệnh viện K, cũng cho biết ung thư vú thường xuất hiện với triệu chứng là có u cục ở tuyến vú. Thông thường khi những u cục mới xuất hiện thường không gây đau, nên bệnh nhân dễ chủ quan. Khối u thường phát triển âm thầm, tăng dần theo thời gian, đến một kích cỡ nhất định bệnh nhân mới lo lắng và đến khám.
Hiện nay, phụ nữ từ 40 tuổi trở lên nên khám sàng lọc, phát hiện sớm ung thư vú. Trường hợp có nguy cơ cao thì nên chủ động khám sàng lọc sớm hơn nữa.
Bệnh nhân tầm soát ung thư vú tại Bệnh viện K. Ảnh: Lê Nga
Nguyên nhân gây bệnh là do các đột biến gene khiến tế bào sinh sản không kiểm soát được. Nhiều lý do cơ thể có các đột biến gene, trong đó khoảng 5-7% trường hợp nguyên nhân di truyền, còn lại hơn 90% trường hợp chịu tác động của các yếu tố môi trường và lối sống.
Yếu tố nguy cơ làm tăng ung thư vú của nữ giới bao gồm tuổi (trên 50); di truyền, trong nhà có mẹ hoặc chị mắc bệnh; có kinh nguyệt sớm (trước 12 tuổi), mãn kinh muộn (sau 55 tuổi).
Một số nghiên cứu cho hay phụ nữ hút thuốc, uống rượu bia trong vòng 5 năm kể từ khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt, có khả năng phát triển ung thư trước tuổi 50 cao hơn 70% so với những người không hút. Phụ nữ có mô vú dày, điều trị xạ trị ở ngực trước tuổi 30, người béo phì… cũng có nguy cơ mắc bệnh.
Điều trị ung thư vú hiện nay đã có những bước tiến lớn như phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, kết hợp với các phương pháp điều trị khác như liệu pháp nội tiết tố, liệu pháp nhắm trúng đích, liệu pháp miễn dịch. Dù vậy, yếu tố then chốt để điều trị hiệu quả là phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm.
Các bác sĩ bệnh viện K phẫu thuật một ca ung thư vú. Ảnh: Thái Trần
Các chuyên gia Bệnh viện K hướng dẫn 5 phút đơn giản khám vú tại nhà:
Bước 1: Bạn đứng trước gương, xuôi hai tay và quan sát hai bên tuyến vú có đều nhau không, màu sắc da tuyến vú có bất thường không, kiểm tra các dấu hiệu như co kéo da vú, núm vú.
Bước 2: Hai cánh tay dang rộng, bàn tay để sau đầu tìm các bất thường như bước 1.
Bước 3: Nằm ngửa trên giường đưa tay trái qua gáy, dùng tay phải khám ngực trái. Lấy 3 ngón tay xòe thẳng ấn nhẹ lên bầu vú và day tròn theo hình xoắn ốc tìm khối u, mảng dày bất thường từ quầng vú ra ngoài.
Bước 4: Di chuyển lên khu vực nách sờ các hạch quanh nách, hạch thượng đòn, hạch cổ.
Bước 5: Lấy ngón tay ấn lên núm vú phát hiện dịch tiết núm vú bất thường.
Sau đó, bạn làm tương tự như vậy với vú bên trái. Nếu thấy các bất thường khi tự khám, bạn nên đi tới bệnh viện ngay để xác định có phải biểu hiện của ung thư hay không.
Lê Nga
