Ứng dụng khoa học công nghệ (KHCN) vào nông nghiệp để sản xuất các sản phẩm nông nghiệp sạch, hữu cơ đang là xu hướng tất yếu của thị trường hiện nay. Nhằm bắt kịp xu thế này và thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp trên địa bàn, thời gian qua, huyện Phong Thổ tích cực đẩy mạnh ứng dụng KHCN vào các khâu trong sản xuất nông nghiệp. Qua đó, từng bước nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm nông sản trên địa bàn, góp phần giảm nghèo bền vững.
“Mục sở thị” mô hình trồng nho và măng tây đầu tiên trên địa bàn huyện Phong Thổ tại bản Vàng Bó (thị trấn Phong Thổ) chúng tôi thấy được sự quyết tâm, kỳ vọng của Công ty TNHH một thành viên Trường Phát Lai Châu – đơn vị đầu tư bài bản, quy mô từ hệ thống nhà lưới, tưới tiêu, cây giống… để tạo ra sản phẩm nông nghiệp theo hướng hữu cơ. Anh Đậu Xuân Vân – Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Trường Phát Lai Châu chia sẻ: “Từ tháng 9/2022, công ty triển khai trồng 1ha nho với 2.500 cây nho hạt đen, gần 1.000 cây nho sữa và 1ha măng tây. Với mục tiêu thay đổi nếp nghĩ, cách làm cho người dân nơi đây trong ứng dụng KHCN vào sản xuất nông nghiệp, từ khi triển khai mô hình công ty sử dụng máy móc hiện đại tiến hành thử nghiệm, test chất lượng đất, nhiệt độ nhằm khảo sát và đánh giá sự phù hợp trước khi tiến hành trồng. Nho sữa được trồng từ 100% giống nhập từ nước ngoài, là dòng nho cao cấp – đây là giống nho đầu tiên được triển khai trồng tại tỉnh. Trong tất cả các khâu, Công ty đều sử dụng máy móc, thiết bị hiện đại, sử dụng sản phẩm phân bón hữu cơ đảm bảo, thân thiện với môi trường hướng tới sản phẩm nông nghiệp sạch, hữu cơ cung cấp cho người tiêu dùng trong và ngoài địa bàn”.
Nhằm đẩy mạnh ứng dụng KHCN trong nông nghiệp, những năm qua, các cơ quan, đơn vị, UBND các xã, thị trấn tăng cường chuyển giao, ứng dụng KHCN vào sản xuất nông nghiệp, nhất là việc tái cơ cấu lại ngành Nông nghiệp để phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương. Trong trồng trọt, huyện đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng vào sản xuất. Năm 2022 đã thực hiện hỗ trợ 8.604kg giống lúa thuần xác nhận để sản xuất vụ mùa; 9.162kg ngô lai vụ thu đông, 44.095kg vôi cải tạo ruộng. Mở rộng và phát triển diện tích lúa đặc sản của địa phương (tẻ râu, nếp tan…) với diện tích 231,7ha tại các xã: Sin Suối Hồ, Bản Lang, Nậm Xe, Dào San… theo phương thức liên kết giữa các hộ gia đình và doanh nghiệp để hình thành vùng sản xuất chuyên canh lúa thuần chất lượng cao gắn chế biến và tiêu thụ. Tiếp tục hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng kém hiệu quả sang trồng chè năng suất cao như: PH8, kim tuyên.
Cán bộ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, chính quyền thị trấn kiểm tra mô hình trồng nho, măng tây của Công ty TNHH một thành viên Trường Phát Lai Châu – mô hình ứng dụng khoa học công nghệ trong trồng trọt.
Phát triển một số giống cây ăn quả mới như: Xoài GL4, chanh leo, lê VH6 và chuyển giao kỹ thuật để hỗ trợ cải tạo vườn tạp với diện tích 126,86ha xoài, lê. Kêu gọi các cá nhân, hộ gia đình triển khai mở rộng phát triển vùng trồng cây dược liệu, nhất là cây Sâm Lai Châu. Mở rộng phát triển chuỗi liên kết trồng và tiêu thụ diện tích mía với quy mô 105ha; mở rộng và hình thành vùng sản xuất, chế biến và tiêu thụ dong riềng với quy mô 145ha. Nhờ đó, an ninh lương thực đảm bảo, năm 2022 tổng sản lượng lương thực đạt 36.971 tấn (tăng 22 tấn so với năm 2021); hình thành vùng sản xuất tập trung với quy mô trên 130ha.
Về chăn nuôi, thủy sản, đẩy mạnh ứng dụng KHCN trong việc cải tạo giống, kỹ thuật chăn nuôi tiến bộ. Huyện thông qua các chương trình dự án hỗ trợ, nâng cao nhận thức, ý thức chăm sóc phát triển chăn nuôi tại địa bàn từ chăn nuôi thả rông không trồng cỏ chuyển dần sang hình thức chăn nuôi có chuồng trại kết hợp trồng cỏ. Lồng ghép các nguồn vốn để hỗ trợ xây dựng chuồng trại, hầm biogas; công tác thú y và phòng, chống dịch bệnh cũng được huyện quan tâm triển khai. Mở rộng một số vùng nuôi trồng thủy sản theo quy hoạch và phát triển nuôi cá nước lạnh với một số giống có giá trị kinh tế cao như: cá hồi, cá tầm tại các xã vùng cao. Tập trung chuyển đổi một số giống cá truyền thống sang nuôi một số giống cá có năng suất cao như: chép lai V1, rô phi đơn tính… Đến nay, trên địa bàn có 4 cơ sở nuôi cá nước lạnh; huyện đã hỗ trợ xây dựng được 1.600m2 chuồng trại, 350m3 hầm biogas; xây dựng và chuyển giao 1 mô hình chăn nuôi trâu với quy mô 49 con; tốc độ tăng trưởng đàn đạt 5%/năm.
Nhằm tạo ra sản phẩm đạt OCOP 3 sao, Hợp tác xã Dương Yến (thị trấn Phong Thổ) đầu tư hệ thống bể nuôi và áp dụng khoa học công nghệ vào các khâu trong nuôi cá hồi, cá tầm.
Cùng với đó, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân thực hiện chuyển đổi cơ giới hóa trong sản xuất; đưa thiết bị, máy móc hiện đại vào trong các khâu thu hoạch, gieo cấy và chăm sóc. Thông qua các chương trình hỗ trợ của Nhà nước, cấp phát các loại máy móc như: máy cày, máy bừa, máy gặt công suất nhỏ, máy tuốt lúa liên hoàn… cho người dân. Hết năm 2022 trên địa bàn huyện có 76 máy gặt đập liên hợp, trên 4.820 máy làm đất các loại, 309 máy tuốt lúa mini động cơ, 1.370 máy tách hạt, 518 máy chế biến thức ăn mini… Việc cơ giới hóa góp phần thực hiện đúng lịch thời vụ, giải phóng sức lao động và giảm được khoảng 7-10% chi phí thâm canh và thay đổi nhận thức của nông dân trong ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp,
Ông Vũ Hữu Lưỡng – Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết: Xác định việc đẩy mạnh ứng dụng KHCN trong sản xuất nông nghiệp đạt hiệu quả bền vững, lâu dài, yếu tố quan trọng và quyết định sự thành bại đó là người dân tin tưởng và làm theo. Do đó, huyện chú trọng công tác đào tạo nghề cho nông dân. Đẩy mạnh kêu gọi, thu hút các công ty, doanh nghiệp vào địa bàn đầu tư các cơ sở sản xuất, mô hình kinh tế có ứng dụng KHCN. Đến nay, toàn huyện có 5 cơ sở đang xin chủ trương, khảo sát và hoàn thiện chủ trương đầu tư vào địa bàn. Từ các cơ sở trên, người dân có thể tận mắt chứng kiến, trực tiếp làm và đúc kết kinh nghiệm, áp dụng cho phù hợp. Cùng với đó, huyện tiếp tục xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm đạt OCOP 3 sao như: gạo nếp tan Bản Lang; cao ngựa bạch AZ Phong Thổ; 3 sản phẩm chè cổ thụ: Hồng trà Mồ Sì San, Hoàng trà Mồ Sì San, Trà xanh Mồ Sì San; sản phẩm ruốc cá hồi, cá tầm cắt khúc Dương Yến… Từ ứng dụng KHCN trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho Nhân dân, giảm nghèo và đẩy mạnh tái cơ cấu ngành Nông nghiệp trên địa bàn”.
