ChatGPT tạo nên cơn sốt về công nghệ khắp toàn cầu vào cuối năm 2022, cùng với đó là những sắc thái hồ hởi, nghi ngờ xen lẫn lo lắng, e ngại về trí tuệ nhân tạo (AI).
Tòa soạn VTCNews. |
Bài toán đặt ra là làm thế nào để tận dụng và kiểm soát công cụ AI đầy sức mạnh, hướng những mặt tích cực của nó vào việc đẩy nhanh sự phát triển bền vững cho các toà soạn. VTCNews không phải là ngoại lệ.
Mô hình tòa soạn số hóa
Ứng dụng AI hay những thành quả công nghệ trong thời đại 4.0 cần được làm ngay khi có thể. Với nguồn lực hiện tại, VTC News nhận diện từng vấn đề để đưa ra giải pháp. Điều quan trọng là đảm bảo tính chủ động, lựa chọn giải pháp xuất phát từ chính việc nắm bắt những yêu cầu của bộ máy.
Trước hết, chúng tôi hiểu rằng một tờ báo điện tử phải được số hóa, không chỉ ở khâu sản xuất nội dung. Để làm được điều đó, bắt đầu từ năm 2020, phòng Nghiên cứu và phát triển (R&D) của VTC News đã được giao nhiệm vụ xây dựng hệ thống số hóa cho cả tòa soạn.
Ở thời điểm hiện tại, tòa soạn VTC News tập trung xây dựng trải nghiệm cá nhân hóa cho độc giả – thông qua hệ thống được hỗ trợ bởi AI.
Bài toán mà chúng tôi tìm lời giải là làm thế nào nắm được dữ liệu về độc giả. Đây là yếu tố quan trọng để tờ báo củng cố, duy trì và mở rộng tệp khách hàng, tạo lợi thế cạnh tranh trong môi trường số biến đổi không ngừng.
Chúng tôi phát triển tính năng cá nhân hóa giao diện người dùng thông qua công cụ đọc hành vi của độc giả trên mặt báo. Công cụ này giúp ghi lại dữ liệu người dùng từ các hành động trên trang và phân tích chúng.
Từ kết quả phân tích dữ liệu, nội dung được hiển thị tiếp theo cho từng người dùng được tùy biến tự động dựa trên những hành động trước đó trên trang.
Chúng tôi nghiên cứu công cụ này từ năm 2021 và xác định đây là bước đi quan trọng trong quá trình chuyển đổi số của tòa soạn. Tăng trải nghiệm của độc giả cũng chính là chăm sóc khách hàng. Đây là cách tốt nhất để tạo ra sự kết nối, gắn bó giữa người đọc và tờ báo.
Các công nghệ thời gian thực (realtime) được ứng dụng vào việc này, nhằm xây dựng hệ thống tăng tính tương tác với độc giả. Độ trễ thông tin từ tòa soạn đến độc giả được giảm xuống, hướng tới mốc 0. Đó là yêu cầu bắt buộc đối với các tờ báo điện tử, nơi dòng chảy thông tin phải được đảm bảo thông suốt 24/24.
Có thể lấy ví dụ về công cụ phản hồi bình luận, vốn nghe qua không có gì đặc biệt. Tuy nhiên, chúng tôi hiểu rằng đây là cách đẩy luồng quan tâm của độc giả một cách liền mạch, đặc biệt hữu ích trong việc xây dựng diễn đàn. Mỗi bình luận của độc giả sẽ trở thành một “thread” trao đổi, tương tác ý kiến.
Mục “Bạn đọc” không thể thiếu ở các tờ báo. Chúng tôi nâng cấp sự tương tác này theo xu hướng hiện đại, bằng công cụ hộp thoại trực tuyến. Người đọc có thể giao tiếp trực tiếp với đội ngũ hỗ trợ tại toà soạn. Điều này tạo ra kênh giao tiếp nhanh chóng và thuận tiện, giúp giải đáp thắc mắc và xử lý các vấn đề ngay lập tức.
Chúng tôi cũng xây dựng, tích hợp các thuật toán thông minh trên cơ sở phân tích hành vi người dùng. Điều này nhằm tối ưu các kết quả trả đến từng độc giả theo hướng cá nhân hóa. Mỗi người đọc có sở thích, xu hướng sử dụng và tương tác với tờ báo theo cách riêng. Do đó, sự đáp ứng với độc giả cũng khác biệt. Việc thu thập và xử lý dữ liệu chỉ có thể đạt được thông qua các công cụ AI. Trên cơ sở đó, giao diện người dùng thân thiện được hình thành. Thiết kế giao diện và trải nghiệm người dùng hấp dẫn, dễ sử dụng và thân thiện sẽ khuyến khích độc giả tương tác hơn trên mặt báo.
Hiện tại, đội ngũ công nghệ của tòa soạn vẫn liên tục sáng tạo nhằm hướng tới việc tối ưu hóa hình ảnh, mã nguồn nhằm cải thiện hiệu suất trang web.
Tổng Biên tập Báo điện tử VTCNews Ngô Văn Hải. |
Chậm chuyển đổi số là tự loại mình khỏi cuộc đua
Sau thời gian thực hiện chuyển đổi số ở từng công đoạn, dần dần hình thành quy trình, vấn đề nảy sinh. Khi số hóa nhiều chi tiết trong bộ máy vận hành, tòa soạn không thể áp dụng những tiêu chuẩn kiểu truyền thống. Nhu cầu về hệ thống kiểm soát chất lượng mới, hiện đại hơn, thông minh hơn dần trở nên cấp thiết. Đó là lúc Ban biên tập cùng các phòng, ban cần bắt tay vào xây dựng hệ thống quản trị nội bộ mới.
Bước đầu tiên được thực hiện với sự hình thành hệ thống KPI phân tầng và cá nhân hóa. Chúng tôi gọi đây là việc “dán nhãn” nhân sự – mỗi vị trí/chức danh trong tòa soạn được gán bộ KPI mang đặc thù riêng.
Sau khi xây dựng được hệ thống chỉ số, tiêu chuẩn đánh giá chất lượng, bài toán đặt ra tiếp theo là xử lý những dữ liệu này như thế nào. Đây chính là công đoạn cần tới AI – những công cụ hỗ trợ thu thập, xử lý dữ liệu.
Ví dụ, để đánh giá chất lượng sản phẩm nhanh/chậm của phóng viên, tòa soạn ứng dụng thuật toán tìm kiếm và bộ lọc để “quét” toàn bộ các thông tin tương tự trên không gian mạng hoặc trong phạm vi tùy chỉnh nhất định để so sánh.
Một bài toán khác nảy sinh trong quá trình xây dựng hệ thống KPI. Cỗ máy này cần có kho dữ liệu để xử lý, có nghĩa là mọi quy trình công việc đều cần được số hóa. Đến cuối năm 2022, phòng R&D được giao nhiệm vụ xây dựng phần mềm giao việc – gọi là “tòa soạn ảo”.
Đây là công cụ giúp kiểm soát tiến độ công việc, kiểm tra, giám sát khoa học, hiệu quả. Công cụ giúp tối ưu thời gian làm việc các bộ phận, quản lý theo hệ thống, tiết kiệm chi phí, thời gian.
Nhà báo làm việc tại tòa soạn VTCNews. (Ảnh: NVCC) |
Điều quan trọng là toàn bộ công việc thực hiện sẽ được đánh dấu và lưu lại trong kho dữ liệu. Từ đây, bộ phận quản trị tận dụng sức mạnh khác của AI – đó là hỗ trợ hoạch định chiến lược và ra quyết định. Dựa trên các dữ liệu thu được từ KPI, hệ thống sẽ xử lý theo mẫu có sẵn để đưa ra cái nhìn tổng quan về hiệu quả làm việc của từng khu vực nhân sự, từ đó gợi ý giải pháp.
Tất nhiên ứng dụng AI và các công cụ số hóa ở từng công đoạn nhỏ để dần hình thành quy trình cơ bản chỉ là những nét phác thảo đầu tiên của bức tranh lớn. Quá trình này cũng đồng thời đặt ra cho tòa soạn yêu cầu phải nâng cấp khả năng quản trị thay đổi, trên nhiều lĩnh vực hơn. Nói cách khác, chúng tôi phải tiếp tục “học” để kiểm soát được các công cụ này, thay vì lệ thuộc vào chúng.
Ở VTC News, chúng tôi tư duy rằng, ứng dụng AI và các thành tựu công nghệ là tất yếu và bắt buộc, không được phép dừng lại. Chậm thay đổi có nghĩa là chết. Chậm chuyển đổi số đồng nghĩa với việc tự loại bỏ mình ra khỏi cuộc đua thông tin. Do đó, phải hạn chế tối đa những điểm dừng không cần thiết trong quá trình làm việc ở mọi bộ phận. Sự phát triển đó, xét đến cùng, phải dựa trên quan điểm ổn định, bền vững, hướng tới những giá trị nhân văn cao cả, hết lòng phụng sự độc giả.