Ukraine đang “dọn ổ” đón “Chim Cắt” F-16?

Ukraine có thể đang nhắm mục tiêu vào hệ thống phòng không của Nga trước khi các máy bay chiến đấu F-16 Fighting Falcon (Chim Cắt) do Mỹ sản xuất tới tiền tuyến, theo bản đánh giá gần đây về tình hình xung đột Nga-Ukraine của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW). 

“Các lực lượng Ukraine có thể tìm cách chủ động làm suy yếu hệ thống phòng không của Nga trước khi Ukraine nhận được một số lượng máy bay đáng kể”, tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington DC cho biết hôm 12/6.

Kiev sắp nhận được những chiếc máy bay chiến đấu F-16 đầu tiên như đã được hứa hẹn và chờ đợi từ lâu. Bốn quốc gia – Đan Mạch, Hà Lan, Na Uy và Bỉ – đã cam kết cung cấp hàng chục chú “Chim Cắt” cho Ukraine để tăng cường hỏa lực đường không cho quốc gia Đông Âu bên cạnh phi đội chiến đấu cơ từ thời Liên Xô, chống lại các máy bay Nga mạnh hơn và đông hơn.

“Các lực lượng Ukraine có thể đang cố gắng làm suy yếu hệ thống phòng không của Nga trước đợt chuyển giao máy bay chiến đấu F-16 dự kiến”, ISW đánh giá. Tổ chức này cho biết thêm, nếu động thái này của Ukraine thành công, nước này có thể sử dụng hiệu quả hơn các máy bay phản lực do gã khổng lồ quốc phòng Mỹ Lockheed Martin sản xuất.

Nhận định này của ISW không phải là không có cơ sở. Ông Frank Ledwidge, giảng viên cao cấp về Luật và Nghiên cứu Chiến tranh tại Đại học Portsmouth (Anh) và là cựu sĩ quan tình báo Quân đội Anh, từng cảnh báo rằng F-16 chắc chắn sẽ là “thỏi nam châm thu hút lực lượng phòng không Nga và máy bay Nga”.

Ukraine đã thực hiện một loạt cuộc tấn công vào các cơ sở phòng không đắt tiền của Nga, có thể gây nguy hiểm cho phi đội F-16 quý giá của nước này khi máy bay cất cánh. Ngày 12/6, Quân đội Ukraine cho biết các lực lượng của họ đã phá hủy hệ thống radar phòng không S-300 và S-400 trong cuộc tấn công qua đêm vào Crimea.

Kiev cho biết các hệ thống này được đặt gần một trong những sân bay quân sự của Nga, gần thành phố cảng Sevastopol trên Bán đảo Crimea, nơi Ukraine đã nhiều lần tấn công Hạm đội Biển Đen của Hải quân Nga. Các blogger quân sự Nga và các nguồn tin Ukraine đưa tin rằng tên lửa ATACMS đã được sử dụng.

Đầu tuần này, Ukraine cho biết họ đã “tấn công thành công” một hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga gần Dzhankoy – một trung tâm đường bộ và đường sắt quan trọng của Nga ở phía Bắc Crimea – và 2 hệ thống S-300 gần Chornomorske và Yevpatoria, ở phía Tây bán đảo. Các blogger quân sự Nga cho rằng ATACMS đã được sử dụng trong các cuộc tấn công.

Các báo cáo cũng chỉ ra rằng Kiev đã phá hủy một phần tổ hợp phòng không S-300 hoặc S-400 ở khu vực Belgorod của Nga vào đầu tháng 6. ISW lưu ý rằng, việc mất khả năng phòng không ở Belgorod, nhìn ra khu vực Kharkiv phía Đông Bắc Ukraine, được cho là đã khiến Nga phải chuyển hệ thống phòng không từ Crimea trong những tuần gần đây.

Trong một diễn biến khác, Ukraine cho biết, họ đã làm hư hại 2 máy bay chiến đấu tàng hình Su-57 tiên tiến của Nga ở phạm vi hàng trăm dặm trong lãnh thổ Nga hồi đầu tháng này.

Các hệ thống phòng không S-300 và S-400, cùng với máy bay phản lực Su-57 (mã NATO: Felon), “là những tài sản phòng không và hàng không quan trọng của Nga, ngăn cản Ukraine điều động máy bay gần mặt trận và hỗ trợ các hoạt động tấn công của Nga ở Ukraine”, ISW cho biết trong bản đánh giá tình hình chiến sự công bố ngày 12/6.

Một chỉ huy hàng không cấp cao của Ukraine hồi đầu tuần cho biết Kiev sẽ cất giữ một số máy bay chiến đấu F-16 do phương Tây tài trợ tại các “căn cứ không quân an toàn” bên ngoài đất nước để tránh các cuộc tấn công của Nga vào các máy bay tiên tiến.

Người đứng đầu Ủy ban Quốc phòng của Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga, ông Andrei Kartapolov, được hãng tin Nga RIA Novosti dẫn lời vào tuần trước cảnh báo rằng các căn cứ của NATO chứa máy bay F-16 của Ukraine sẽ được coi là “mục tiêu hợp pháp” của các lực lượng Nga.

Minh Đức (Theo Newsweek, RFE/RL)