Tưởng niệm 143 năm ngày mất Quỳnh Phủ Nguyễn Diêu
Ngày 22.6, UBND huyện Tuy Phước long trọng tổ chức lễ dâng hương tưởng niệm 143 năm (1880 – 2023) ngày mất Quỳnh Phủ Nguyễn Diêu – nhà soạn tuồng kiệt xuất tại nhà thờ từ đường của ông ở thôn Kỳ Sơn, xã Phước Sơn, huyện Tuy Phước.
 |
|
Các nghệ sĩ nhà hát tuồng Đào Tấn diễn lớp tuồng “Địch Thanh qua ải” tại lễ dâng hương. |
Quỳnh Phủ Nguyễn Diêu sinh ngày 21.7 năm Minh Mệnh thứ 2 (năm 1822), mất năm Tự Đức thứ 33 (1880), quê ở làng Nhơn Ân, xã Phước Thuận (huyện Tuy Phước), cùng quê với Đào Tấn và thi sĩ Xuân Diệu. Ông nổi tiếng văn hay, học giỏi nhưng chỉ thi đỗ ở bậc Tú tài (nên dân gian gọi ông là Cụ Tú Nhơn Ân), vì vướng bận mối tình trắc ẩn mà đau khổ nên không thể thi đỗ lên bậc cao hơn. Ông không đi thi nữa mà mở trường dạy học tại quê hương, trọn đời làm một ông giáo làng, một ông nghiệp sư tuồng bình dị mà vĩ đại, viết nên những pho tuồng bất hủ và đào tạo ra nhiều chí sĩ tài năng tuồng, trong đó nổi bật là Đào Tấn. Thân thế và sự nghiệp của cụ Nguyễn Diêu đã không được nghiên cứu đầy đủ và tôn vinh xứng đáng vì nhiều lý do như trọn đời ông chỉ sống ở làng quê của mình. Các di cảo của ông không có điều kiện được gìn giữ cẩn thận, trước đây người ta chỉ biết ông là tác giả của bộ tuồng Ngũ hổ bình tây, vở Liệu đố thì gần như biệt tích, còn vở Tiết Giao đoạt ngọc lại được một số học giả coi là của Đào Tấn…
Để tôn vinh nhân cách, sự cống hiến lớn lao đối với Tuồng nói riêng, văn hóa dân tộc nói chung và di sản vô giá mà Quỳnh Phủ Nguyễn Diêu để lại cho hậu thế, ngày 1.2.2016, phần mộ của Quỳnh Phủ Nguyễn Diêu đã được UBND tỉnh công nhận xếp hạng là di tích lịch sử cấp tỉnh.
Điểm nhấn của Lễ dâng hương lần này là các nghệ sĩ nhà hát tuồng Đào Tấn (thuộc nhà hát nghệ thuật truyền thống tỉnh) đã diễn lớp tuồng “Địch Thanh qua ải” thuộc hồi 2, trích trong vở: “Ngũ hổ bình tây” mang chủ đề trung, hiếu, tiết, nghĩa của nhà soạn tuồng Nguyễn Diêu phục vụ bà con trong vùng và các đại biểu về dự lễ. Đây cũng là một trong những vở tuồng cổ hay nhất, đồ sộ nhất được lưu truyền, dàn dựng và biểu diễn qua nhiều thế hệ.
XUÂN VINH
