Úc đang chứng kiến mức tăng kỷ lục về số du học sinh với 746.080 người giữ thị thực du học tính đến tháng 9.2023, trong đó Việt Nam xếp thứ 6. Song, thời gian qua, nước này đối mặt vấn đề nhập cư như: khủng hoảng nhà ở, tình trạng lợi dụng thị thực du học để đi làm trái phép, nạn bóc lột người lao động trong đó có du học sinh…
Để cải cách hệ thống và giải quyết các vấn đề nêu trên, chính phủ Úc ngày 11.12 công bố chiến lược nhập cư mới, trong đó vạch ra 8 hành động chủ chốt gồm: thúc đẩy các lộ trình nhập cư dành cho người lao động có tay nghề, trấn áp việc bóc lột người lao động, đơn giản hóa quy trình cấp thị thực và nhất là giải quyết các vấn đề liên quan đến lĩnh vực giáo dục quốc tế.
Siết quy định liên quan đến du học sinh
Trong tài liệu dài gần 100 trang nói về chiến lược nhập cư trong những năm tới, Úc nêu nhiều cam kết mới liên quan đến lĩnh vực giáo dục quốc tế. Nổi bật trong số đó là tăng yêu cầu về tiếng Anh để nâng cao trải nghiệm giáo dục của du học sinh, đồng thời giảm khả năng bị bóc lột tại nơi làm việc. “Hiện, yêu cầu về tiếng Anh để cấp thị thực của chúng tôi đang thấp hơn một số quốc gia tương đồng như Canada”, văn bản viết.
Theo đó, từ đầu năm 2024, ứng viên phải đạt IELTS 6.0 (hoặc chứng chỉ khác tương đương) thay vì 5.5 như trước để nộp đơn xin thị thực du học, và IELTS 6.5 thay vì 6.0 với thị thực làm việc sau khi tốt nghiệp. Với các ứng viên du học Úc chương trình tiếng Anh ELICOS hay khóa dự bị ĐH, con số này lần lượt là IELTS 5.0 và 5.0. Quyết định này sẽ “cản bước” hàng chục nghìn người trên hành trình xin thị thực, theo đài SBS .
Úc cũng sẽ thay thế thư trình bày kế hoạch học tập (genuine temporary entrant) bằng bài thi dành cho sinh viên chân chính (genuine student test). Dù nội dung cụ thể chưa được công bố nhưng theo truyền thông Úc, bài thi sẽ yêu cầu ứng viên cung cấp minh chứng về trình độ tiếng Anh, học vấn, khả năng tài chính, đồng thời phỏng vấn về lý do chọn du học Úc và kế hoạch tương lai.
Một động thái khác của chính phủ Úc là sẽ công bố hai chỉ đạo mới nhằm hỗ trợ quá trình xử lý hồ sơ xin thị thực du học. Chỉ đạo đầu tiên sẽ vạch ra các yếu tố chính cần xem xét trước khi quyết định cấp thị thực, như quá trình học tập, sự thăng tiến trong sự nghiệp và độ hữu ích của khóa học mà ứng viên muốn theo đuổi đối với con đường phát triển sự nghiệp. Ai không đáp ứng các kỳ vọng sẽ bị từ chối cấp thị thực du học.
Trong khi đó, chỉ đạo thứ hai có hiệu lực vào cuối năm 2023 cho biết sẽ ưu tiên xử lý các đơn xin thị thực du học dựa trên mức độ rủi ro của nhà cung cấp dịch vụ giáo dục, chẳng hạn như trường học. “Các nhà cung cấp có rủi ro cao hơn sẽ đối diện với thời gian xử lý chậm hơn. Bởi lẽ, những người ra quyết định cấp thị thực không chỉ xem xét tính trung thực của từng ứng viên mà còn cả nhà cung cấp”, tài liệu nêu.
Ngoài các thay đổi trên, Úc còn đưa ra nhiều cam kết khác để bảo vệ quyền lợi của du học sinh, như củng cố và đơn giản hóa thị thực làm việc sau khi tốt nghiệp; hạn chế việc “nhảy” thị thực; tăng cường yêu cầu đối với các nhà cung cấp giáo dục quốc tế… Ngoài ra, quốc gia này cũng rút ngắn thời hạn làm việc sau khi tốt nghiệp đối với hệ thạc sĩ ứng dụng (từ 3 năm xuống 2 năm) và tiến sĩ (từ 4 năm xuống 3 năm).
Thêm nhiều cơ hội thị thực
Theo bà Clare O’Neil, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Úc, giáo dục quốc tế là mặt hàng xuất khẩu lớn thứ 4 của nước này và chính phủ mong muốn sinh viên quốc tế thực sự đến Úc để học tập. “Chiến lược của chúng tôi sẽ đưa số người nhập cư trở về mức bình thường. Vấn đề ở đây không chỉ là những con số, mà chính là tương lai của nước Úc”, bà O’Neil nêu quan điểm trong buổi công bố chiến lược nhập cư.
Một trọng tâm khác của chiến lược nhập cư là cải tổ hệ thống thị thực lao động có tay nghề và cung cấp thêm nhiều lộ trình để trở thành thường trú nhân. Trong đó, Úc sẽ tạo ra một thị thực mới nhằm tạo điều kiện giải quyết nhanh đơn xin thị thực trong vòng 1 tuần cho bất kỳ ai được mời đến Úc làm việc với mức lương từ 135.000 USD trở lên. Quyết định này dự kiến sẽ bổ sung 3.000 chuyên gia lành nghề cho nước này.
Hồ sơ xin thị thực của những ứng viên tài năng cho các vị trí quan trọng ở nhiều lĩnh vực chuyên môn như khoa học, công nghệ và an ninh mạng cũng sẽ được xử lý chỉ trong vòng 7 ngày, thay vì 1 năm như trước, theo tờ The Australian. Những thay đổi này giúp Úc có được những tay nghề cần thiết và “lấp đầy” các công việc cần thiết để tiến tới mục tiêu không phát thải (net zero), bà O’Neil nhận định.
Sau thời gian tạm lắng vì dịch Covid-19, lượng người nhập cư ròng (chênh lệch giữa số người nhập cư với người di cư) đạt đỉnh hơn 500.000 vào năm tài chính vừa qua, trong đó sinh viên quốc tế chiếm một nửa. Sau khi áp dụng chiến lược nhập cư mới, chính phủ Úc kỳ vọng sẽ giảm con số này xuống mức 375.000 người vào năm 2023-2024 và chỉ còn một nửa vào năm 2026-2027, vào khoảng 235.000 người.