Từ lưu vong, ám sát đến bị bỏ tù

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã bị bắt giữ vào thứ Tư, sau khi bị luận tội và nhiều tuần chống lại các cáo buộc liên quan đến việc tuyên bố thiết quân luật vào tháng trước.

Sự kiện này đã làm gia tăng tình trạng bất ổn chính trị gần đây ở Hàn Quốc. Dù những diễn biến này mang tính lịch sử, nhưng chúng chỉ là một chương mới trong chuỗi câu chuyện đầy biến động về các tổng thống tại quốc gia này.

Kể từ Thế chiến II, hầu hết các tổng thống Hàn Quốc đều phải đối mặt với các cáo buộc nghiêm trọng, không chỉ với chính họ mà còn với các thành viên gia đình. Nhiều người đã trải qua luận tội, truy tố, bỏ tù, thậm chí bị ám sát. Chỉ một số ít tổng thống, như cựu Tổng thống Moon Jae-in, rời nhiệm sở một cách hòa bình.

Dưới đây là danh sách các tổng thống Hàn Quốc đã trải qua những biến cố lớn trong quá khứ:

Tổng thống Lý Thừa Vãn sống lưu vong ở Hawaii

Ông Syngman Rhee (Lý Thừa Vãn), Tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc, nhậm chức năm 1948 và bị phế truất năm 1960, sau các cáo buộc gian lận bầu cử và sự sụp đổ uy tín.

Dù được ca ngợi vì lãnh đạo đất nước trong Chiến tranh Triều Tiên và bổ nhiệm phụ nữ đầu tiên vào nội các, ông vẫn bị phe đối lập chỉ trích. Sau khi từ chức, ông sống lưu vong ở Hawaii đến khi qua đời năm 1965.

Tổng thống Park Chung-hee bị ám sát

Cựu Tổng thống Park Chung-hee lên nắm quyền qua một cuộc đảo chính năm 1961, tận dụng tình trạng hỗn loạn sau khi ông Lý Thừa Vãn từ chức. Ông nắm quyền đến năm 1979, khi bị một cố vấn thân cận ám sát.

Cựu Tổng thống Park đã làm nên “Phép màu trên sông Hàn” khi đưa Hàn Quốc từ nghèo khó sau chiến tranh trở thành một nền kinh tế lớn, nhờ chính sách hỗ trợ các tập đoàn như Samsung và Hyundai, khuyến khích xuất khẩu và phát triển hạ tầng.

Ông Park đã bị ám sát bởi người đứng đầu KCIA, cơ quan tình báo do chính ông dựng nên. Sau đó, ông vẫn gây tranh cãi khi vừa được ca ngợi vừa bị chỉ trích. Một số người coi ông như biểu tượng của lối lãnh đạo mạnh mẽ, bất chấp các biện pháp có phần độc đoán mà ông thực hiện.

Hai Tổng thống liên tiếp bị bỏ tù

Chun Doo-hwan và Roh Tae-woo, hai vị cựu tướng quân đội, nắm quyền qua một cuộc đảo chính năm 1979 sau khi ông Park Chung-hee bị ám sát, dẫn đến một cuộc nổi dậy đẫm máu tại Gwangju năm 1980, khiến hàng trăm người thương vong. Ông Chun trở thành Tổng thống năm 1981, và ông Roh kế nhiệm sau cuộc bầu cử năm 1987.

Sau khi rời nhiệm sở, cả hai bị buộc tội nổi loạn, tham nhũng, hối lộ và vi phạm nhân quyền. Ông Chun nhận án tử hình và ông Roh nhận án tù 22,5 năm vào năm 1996. Tuy nhiên, ông Kim Dae-jung đã ân xá cho cả hai sau khi đắc cử tổng thống năm 1997.

Tổng thống Roh Moo-hyun tự tử sau khi bị điều tra hối lộ

Cựu Tổng thống Hàn Quốc Roh Moo-hyun đã tự tử vào tháng 5/2009 trong khi bị điều tra tội hối lộ, dù đã rời Nhà Xanh và sống bình lặng tại quê nhà.

Trước khi trở thành tổng thống, ông Roh là một luật sư nhân quyền nổi tiếng, bảo vệ sinh viên bị đàn áp bởi chế độ độc tài những năm 1980. Sau khi qua đời, ông được coi là biểu tượng của công lý và cân bằng chính trị, với cuộc đời ông được tái hiện trong bộ phim “The Attorney” (2013).

Tổng thống Park Geun-hye bị kết án tham nhũng

Bà Park Geun-hye, nữ Tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc và con gái của ông Park Chung-hee, bị luận tội năm 2016 và bắt giữ năm 2017 vì các cáo buộc tham nhũng và lạm dụng quyền lực. Các cuộc biểu tình lớn, như “Phong trào Ánh nến”, đã diễn ra trước khi bà bị phế truất.

Người tiền nhiệm của bà, ông Lee Myung-bak, rời nhiệm sở năm 2013, cũng bị bắt vào năm 2018 vì các cáo buộc hối lộ, trốn thuế và tham ô.

Hà Trang (theo WP, Wiki, GI)