Trường ‘hot’ vẫn thi đánh giá năng lực

Trước đó, Bộ GDĐT đã ban hành Thông tư số 30 về Quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT có nội dung đáng chú ý là tuyển sinh THCS được thực hiện theo phương thức xét tuyển. Điều này khiến dư luận không khỏi băn khoăn vì hiện nhiều trường THCS chất lượng cao, một số trường ngoài công lập có số học sinh đăng ký xét tuyển hàng năm lớn hơn hẳn so với chỉ tiêu tuyển sinh sẽ khó để lựa chọn học sinh nếu chỉ sử dụng kết quả học bạ Tiểu học. Thực tế nhiều năm qua, ở vòng sơ loại hồ sơ để được tham gia thi tuyển, đánh giá năng lực vào các trường này, những học bạ toàn điểm 10, gần như không có điểm 9 nào trong cả 5 năm học Tiểu học đã khiến dư luận không khỏi xôn xao. Không ít ý kiến bày tỏ lo ngại về bệnh thành tích trong việc làm đẹp học bạ, nhất là khi có sự vênh nhau giữa kết quả các bài thi do các trường tổ chức với điểm học bạ. Vì vậy, các trường đều bày tỏ mong muốn việc có thêm các hình thức đánh giá năng lực khác ngoài điểm học bạ để tuyển được đúng học sinh phù hợp.

Lý giải về quy định mới, ông Nguyễn Xuân Thành – Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GDĐT) cho biết, trước đây Thông tư số 11/2014/TT-BGD-ĐT cũng quy định tuyển sinh THCS hàng năm theo hình thức xét tuyển. Quy định này bảo đảm việc tuyển sinh vào THCS được thực hiện thuận lợi, hiệu quả, thiết thực đối với cấp học cần huy động 100% học sinh vào học theo mục tiêu phổ cập giáo dục.

Đến năm 2018, trước thực tế có một số trường THCS có uy tín, được đông đảo học sinh đăng ký khiến việc xét tuyển theo tiêu chí chung chưa đáp ứng được mục tiêu tuyển sinh, Bộ GDĐT ban hành Thông tư số 05/2018 quy định: “Tuyển sinh THCS theo phương thức xét tuyển. Trường hợp cơ sở giáo dục có số học sinh đăng ký vào học lớp 6 nhiều hơn chỉ tiêu tuyển sinh, Sở GDĐT hướng dẫn thực hiện phương án tuyển sinh theo phương thức xét tuyển hoặc kết hợp xét tuyển với kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh”.

Khi ban hành Thông tư số 05/2018, Bộ GDĐT cũng đã nêu rõ việc kiểm tra, đánh giá năng lực khác với một kỳ thi. Nghĩa là khi thực hiện xét tuyển vào một trường THCS, nếu số lượng học sinh đáp ứng yêu cầu của tiêu chí xét tuyển chung vẫn vượt so với chỉ tiêu nhà trường được giao thì nhà trường được kết hợp thực hiện việc kiểm tra, đánh giá năng lực để bổ sung tiêu chí xét tuyển áp dụng đối với những học sinh đã đáp ứng yêu cầu của tiêu chí xét tuyển chung, chứ không phải tổ chức cả kỳ thi với nhiều môn thi đối với 100% học sinh đăng ký vào trường.

Tuy nhiên, qua thực tế triển khai trong những năm qua, có một số trường đã thực hiện việc tuyển sinh chủ yếu dựa vào tổ chức việc “kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh” như một kỳ thi tuyển sinh dành cho 100% học sinh đăng ký vào trường; vai trò của việc “xét tuyển” trong phương thức kết hợp với “kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh” theo quy định tại Thông tư số 05/2018 chưa được thực hiện thỏa đáng. Do đó, thông tư mới ban hành tiếp tục quy định phương thức tuyển sinh THCS là xét tuyển cùng với quy định giao cho các Sở GDĐT hướng dẫn cụ thể tiêu chí xét tuyển, bảo đảm thực hiện việc xét tuyển công bằng, khách quan, minh bạch, phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương.

Đại diện Bộ GDĐT cho biết, tinh thần của thông tư mới là giảm áp lực thi chuyển cấp cho học sinh tiểu học, vì vậy kể cả trường tư hay trường chất lượng cao cũng xét tuyển một cách đồng bộ mà không thi tuyển. Các địa phương có trách nhiệm hướng dẫn các trường thực hiện dựa vào tình hình thực tế trên cơ sở phù hợp nhất. Điều này cũng phù hợp với nguyên tắc Thông tư 30 đó là tuyển sinh ở bất kỳ trường THCS nào đều phải thực hiện nhiệm vụ phổ cập trên địa bàn. Đó cũng là căn cứ để các Sở GDĐT xây dựng tiêu chí xét tuyển bảo đảm yêu cầu tuyển sinh chính xác, công bằng, công khai và minh bạch.

Theo ông Nguyễn Quang Tùng – Hiệu trưởng Trường THCS-THPT M.V.Lômônôxốp (Hà Nội), thời điểm hiện tại công tác tuyển sinh vào lớp 6 năm học 2025-2026 của nhà trường đang chờ hướng dẫn của Sở GDĐT Hà Nội để thực hiện theo đúng quy định mới. Tương tự, Trường THCS Đoàn Thị Điểm (Hà Nội) cũng thông báo, hội đồng tuyển sinh tạm thời dừng nhận đăng ký dự tuyển vào lớp 6 năm học này, chờ hướng dẫn. Trong khi đó, một số trường THCS ngoài công lập khác đã cơ bản hoàn thành quá trình tuyển sinh lớp 6 như Trường THCS-THPT Nguyễn Siêu (Hà Nội) tuyển sinh lớp 6 bằng xét tuyển và kiểm tra đánh giá năng lực đầu vào.

Thời gian từ nay đến mùa tuyển sinh đầu cấp không còn nhiều. Không chỉ các trường mà phụ huynh, học sinh đều mong muốn các địa phương sớm có hướng dẫn cụ thể về hương thức tuyển sinh, các tiêu chí riêng nếu có để đảm bảo quyền lợi của học sinh có nguyện vọng đăng ký dự tuyển vào các trường chất lượng cao, trường “hot”.