“Trường học Hạnh phúc” – nâng cao hạnh phúc học đường và sức khỏe tinh thần cho học sinh Việt Nam

Tích hợp hạnh phúc vào giáo dục chính quy

Ông Nguyễn Phước Hải, Trưởng Đại diện Eurasia tại Việt Nam cho biết, Trường học Hạnh phúc bắt đầu từ những quan ngại về tình trạng sức khỏe tinh thần của học sinh ở các quốc gia có thành tích học tập cao như Singapore, Hàn Quốc…, nơi mà mặc dù thành tích học tập vượt trội nhưng tỷ lệ các vấn đề về sức khỏe tâm lý lại cao.

Điều này đã thúc đẩy tổ chức UNESCO thực hiện nghiên cứu về mối quan hệ giữa thành tích học tập và sự an lạc của học sinh, từ đó đưa ra khuyến nghị về việc triển khai các mô hình giáo dục giúp tăng cường sức khỏe tinh thần cho học sinh.

Dự án này được sáng lập bởi TS Hà Vĩnh Thọ, người sáng lập Hiệp hội Eurasia và Học viện Eurasia (ELI), với mục tiêu xây dựng một hệ thống giáo dục không chỉ đào tạo kiến thức mà còn nuôi dưỡng sự phát triển tinh thần và hạnh phúc của học sinh.

Từ năm 2015, với sự hợp tác của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thừa Thiên Huế, dự án đã bắt đầu triển khai chương trình thí điểm Giáo dục sự quan tâm (Call to Care) tại Huế, trước khi phát triển thành chương trình Trường học Hạnh phúc với sự tham gia của hơn 240 giáo viên và 9 trường học trên địa bàn.

Học sinh kết nối với thiên nhiên.

Dự án Trường học Hạnh phúc dựa trên 3 trụ cột cơ bản: Tự nhận thức (dựa trên sự chú tâm), Học tập cảm xúc-xã hội (SEL) và Tái kết nối với thiên nhiên. Mỗi trụ cột này được xây dựng trên nền tảng lý thuyết vững chắc và dễ tiếp cận, phù hợp với nhu cầu và đặc thù của hệ thống giáo dục Việt Nam.

Chương trình được triển khai qua 4 giai đoạn quan trọng: Phỏng vấn và nghiên cứu thực tế để hiểu rõ các thách thức và nhu cầu của học sinh, giáo viên và cán bộ giáo dục; Đào tạo đội ngũ chuyên viên huấn luyện với nền tảng vững chắc trong giáo dục và kỹ năng dạy học người lớn; Đào tạo giáo viên thông qua các khóa học chuyên sâu, giúp họ tích hợp các kỹ năng hạnh phúc vào lớp học của mình; và Hỗ trợ, cố vấn cho giáo viên trong quá trình thực hiện, bảo đảm việc triển khai chương trình Trường học Hạnh phúc đạt hiệu quả cao.

Bên cạnh đó, chương trình còn tập trung vào việc nâng cao năng lực hạnh phúc và an lạc của giáo viên, từ đó tạo tiền đề cho sự thay đổi tích cực trong môi trường học đường, không chỉ ở cấp lớp học mà còn ở cấp độ toàn trường.

Xây dựng một thế hệ học sinh hạnh phúc

Ông Nguyễn Phước Hải cho biết, mục tiêu chính của Dự án Trường học Hạnh phúc là xây dựng một khuôn khổ giáo dục toàn diện, kết hợp giữa tri thức và sự phát triển cảm xúc-xã hội, nhằm giúp học sinh phát triển đầy đủ tiềm năng của bản thân.

Chương trình chú trọng đến 3 yếu tố quan trọng trong cuộc sống học đường: Tự quan tâm – phát triển khả năng tự nhận thức và chăm sóc bản thân; Quan tâm đến người khác – xây dựng các mối quan hệ hòa hợp và có ý nghĩa trong cộng đồng; và Quan tâm đến môi trường – giáo dục học sinh tôn trọng và bảo vệ thiên nhiên.

Dự án không chỉ nhắm đến việc phát triển kiến thức mà còn giúp học sinh nâng cao kỹ năng sống, đặc biệt là kỹ năng cảm xúc xã hội. Các hoạt động giáo dục được xây dựng phù hợp với từng độ tuổi và nhu cầu của học sinh, từ cấp tiểu học đến trung học phổ thông.

Sau 3 năm thí điểm tại Huế, chương trình Trường học Hạnh phúc đã thu được những kết quả khả quan. Đánh giá từ Đại học Sư phạm Huế cho thấy, học sinh tham gia chương trình đã có những cải thiện rõ rệt về khả năng tự quản lý cảm xúc, mức độ hài lòng trong cuộc sống cao hơn và mức độ căng thẳng thấp hơn.

Tham gia dự án, các giáo viên cũng cảm nhận được sự thay đổi tích cực về kỹ năng cảm xúc xã hội và khả năng tự quản lý hạnh phúc của bản thân.

Các giáo viên cũng cho biết họ cảm nhận được sự thay đổi tích cực về kỹ năng cảm xúc xã hội và khả năng tự quản lý hạnh phúc của bản thân, điều này không chỉ làm tăng cường mối quan hệ giữa học sinh và giáo viên mà còn tạo ra một môi trường học tập đầy yêu thương và quan tâm.

Tại Hà Nội, giai đoạn thí điểm từ năm 2022 đến năm 2025 tại quận Ba Đình cũng đã bắt đầu đạt được những thành công đáng kể. Chương trình đã được triển khai tại 7 trường học, với sự tham gia của hơn 3.200 học sinh và hơn 80 giáo viên.

Các đợt tập huấn và hỗ trợ trực tiếp cho giáo viên đã mang lại những thay đổi tích cực trong cách thức giảng dạy và xây dựng môi trường học đường thân thiện, hòa nhập.

Dự án cũng đã hợp tác với Thaihabooks xuất bản sách giáo trình “Happy Schools – Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.

Với thành công bước đầu tại Huế và Hà Nội, Trường học Hạnh phúc hiện đang có kế hoạch mở rộng ra các tỉnh, thành phố khác và phát triển chương trình đào tạo trực tuyến để tiếp cận nhiều giáo viên hơn, không chỉ trong nước mà còn ở quốc tế.

Sự phát triển của chương trình không chỉ giúp nâng cao chất lượng giáo dục mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng học đường hạnh phúc, đáp ứng yêu cầu của thời đại mới, khi mà sức khỏe tinh thần và sự phát triển toàn diện của học sinh ngày càng được quan tâm.

Ông Nguyễn Phước Hải cho biết, trong tương lai, dự án sẽ tiếp tục được nhân rộng không chỉ ở Việt Nam mà còn ở các quốc gia khác, với mục tiêu tạo ra một mô hình giáo dục tiên tiến, vừa phát triển trí tuệ, vừa nuôi dưỡng tâm hồn và xây dựng nền tảng hạnh phúc cho thế hệ tương lai.

Cụ thể, tại Thụy Sĩ, dự án thực hiện thí điểm trong 1 năm, từ tháng 9/2024 đến tháng 9/2025. Dự án thu hút hơn 300 giáo viên, nhà quản lý giáo dục từ 108 quốc gia trên thế giới. Hiện dự án đang được thực hiện tốt đẹp và thu nhận được sự đóng góp và phản hồi tích cực từ người tham gia.

Tại Việt Nam, dự kiến dự án thực hiện thí điểm trong 3 năm, từ tháng 11/2024 đến tháng 7/2027. Quy mô dự án 200 người tham gia trong năm đầu tiên, sau đó mở rộng trong 2 năm tiếp theo.

Một khóa học trực tuyến sẽ bao gồm các bài học chính được đăng tải trên trang web chính của khoá học happyschools.vn, cùng với các hoạt động hướng dẫn, hỗ trợ đi kèm như hội thảo trực tuyến, diễn đàn thảo luận và các nhóm học tập.