Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã kết thúc chuyến thăm cấp cao tới Bắc Kinh bằng cuộc gặp bất ngờ với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 19/6 trong bối cảnh hai chính phủ tìm cách kéo quan hệ ra khỏi tình trạng đóng băng sâu sắc.
Cuộc họp kéo dài 35 phút đã gửi đi một tín hiệu rằng Mỹ và Trung Quốc đều không muốn mối quan hệ của họ bị định hình bởi sự thù địch công khai.
Ông Blinken và ông Tập đã hội đàm tại Đại lễ đường Nhân dân, tòa nhà lớn ở phía tây của Quảng trường Thiên An Môn, nơi ông Tập thường tiếp các nhà lãnh đạo nhà nước.
“Hai bên cũng đã đạt được nhiều tiến bộ và đạt được thỏa thuận trong một số vấn đề cụ thể. Điều này rất tốt”, ông Tập nói mà không giải thích chi tiết, theo bản ghi chép cuộc họp do Bộ Ngoại giao Mỹ công bố.
Ông Blinken, ông Tập, ông Vương Nghị cùng các quan chức chính sách đối ngoại hàng đầu của Trung Quốc tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh hôm 19/6. Ảnh: AP
Mặc dù ông Tập không nói rõ những thỏa thuận mà ông Blinken đã đạt được ở Trung Quốc là gì, nhưng đã có những dấu hiệu tiến triển về các vấn đề hữu hình từ các cuộc gặp trước đó.
Hôm 18/6, cả hai bên cho biết họ đã thảo luận về việc tăng cường các chuyến bay giữa hai nước, bởi nhiều chuyến bay trong số đó đã bị hủy bỏ trong đại dịch Covid-19.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố, họ cũng đồng ý khuyến khích trao đổi giáo dục, một dấu hiệu cho thấy có thể sắp có thêm thị thực cấp cho sinh viên 2 nước.
Ông Tập bày tỏ sự tin tưởng rằng 2 quốc gia có thể vượt qua khó khăn để tìm cách hòa hợp dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau. Ông cũng nói thêm rằng Trung Quốc hy vọng đạt được mối quan hệ ổn định và bền vững với Mỹ.
“Thế giới cần một mối quan hệ Mỹ – Trung ổn định, và 2 quốc gia nên xử lý các mối quan hệ với tinh thần trách nhiệm”, Đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV dẫn lời Chủ tịch Tập Cận Bình trong cuộc gặp với ông Blinken.
Theo ông Tập, việc Trung Quốc và Mỹ có thể hòa thuận với nhau hay không có ảnh hưởng đến tương lai và vận mệnh của nhân loại, và thành công của mỗi quốc gia nên được coi là cơ hội chứ không phải là mối đe dọa.
“Trung Quốc tôn trọng lợi ích của Mỹ và sẽ không thách thức hay thay thế Mỹ. Tương tự, Mỹ cũng phải tôn trọng Trung Quốc và không làm tổn hại đến các quyền và lợi ích hợp pháp của Trung Quốc”, ông Tập nói.
“Không bên nào có thể uốn nắn bên kia theo mong muốn của mình, chứ chưa nói đến việc tước đoạt quyền phát triển chính đáng của bên kia”, ông bổ sung.
Ông Blinken (trái) bắt tay nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc Vương Nghị tại Nhà khách Điếu Ngư Đài ở Bắc Kinh hôm 19/6/2023. Ảnh: SCMP
Ông Blinken nói với nhà lãnh đạo Trung Quốc rằng chính phủ Mỹ cam kết quản lý một cách có trách nhiệm các mối quan hệ của họ với Trung Quốc vì đó là “lợi ích của Mỹ, của Trung Quốc và của thế giới”, đồng thời mô tả các cuộc đối thoại với các quan chức cấp cao trong chuyến đi của ông là “thẳng thắn” và “hiệu quả”.
Cuộc họp có sự tham gia của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cùng với các quan chức cấp cao khác, bao gồm Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Nicholas Burns và Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương.
Giọng điệu tích cực trong chuyến thăm quan trọng của ông Blinken tới Bắc Kinh sẽ làm tăng kỳ vọng rằng mối quan hệ giữa hai siêu cường có thể đạt được một nền tảng ổn định hơn.
Cuộc gặp giữa ông Blinken và ông Tập cũng đặt nền móng cho các cuộc đàm phán trực tiếp giữa ông và Tổng thống Mỹ Joe Biden dự kiến diễn ra tại hội nghị thượng đỉnh APEC ở California vào cuối năm nay, và là chất xúc tác cho nhiều tương tác song phương hơn giữa 2 quốc gia trong thời gian tới.
Nguyễn Tuyết (Theo Bloomberg, CNBC, NY Times, SCMP)
