Phương án sáp nhập thông qua, Nha Trang giảm 5 ĐVHC
Hiện nay, TP.Nha Trang có 27 ĐVHC cấp xã trực thuộc, bao gồm 19 phường và 8 xã. Theo phương án sắp xếp, giai đoạn 2023 – 2025 có 12 ĐVHC cấp xã thuộc diện sắp xếp, bao gồm: 10 phường (Tân Lập, Phương Sơn, Phương Sài, Vạn Thắng, Vĩnh Thọ, Xương Huân, Vạn Thạnh, Phước Tiến, Phước Tân, Phước Hòa) và 2 xã (Vĩnh Hiệp, Vĩnh Thạnh).
TP.Nha Trang sẽ sắp xếp nhiều ĐVHC cấp xã trong giai đoạn 2023 – 2025
Trong đó, 2 phường là Phước Hòa và Vĩnh Thọ thuộc diện sắp xếp nhưng có yếu tố đặc thù nên không thực hiện sắp xếp; 2 phường là Xương Huân và Tân Lập thuộc diện khuyến khích sắp xếp.
TP.Nha Trang sẽ nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của P.Phương Sơn vào P.Phương Sài. Nơi đặt trụ sở làm việc của ĐVHC mới dự kiến đặt tại P.Vạn Thạnh. Sau sắp xếp thì ĐVHC mới sẽ có diện tích tự nhiên: 0,83 km² (đạt 15,09% so với tiêu chuẩn). Quy mô dân số: 23.025 người (đạt 329% so với tiêu chuẩn). Số dân là người dân tộc thiểu số: 220 người, chiếm tỷ lệ 0,96%.
Nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của P.Xương Huân, P.Vạn Thạnh và P.Vạn Thắng. Nơi đặt trụ sở làm việc của ĐVHC mới dự kiến đặt tại P.Vạn Thạnh. Sau sắp xếp thì ĐVHC mới sẽ có diện tích tự nhiên: 1,35 km² (đạt 24,55 % so với tiêu chuẩn). Quy mô dân số: 34.070 người (đạt 487% so với tiêu chuẩn). Số dân là người dân tộc thiểu số: 261 người, chiếm tỷ lệ 0,77%.
Nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của P.Phước Tiến, P.Phước Tân và P.Tân Lập. Nơi đặt trụ sở làm việc của ĐVHC mới dự kiến đặt tại P.Phước Tiến. Sau sắp xếp thì ĐVHC mới có diện tích tự nhiên: 1,34 km² (đạt 24,36% so với tiêu chuẩn). Quy mô dân số: 47.486 người (đạt 678% so với tiêu chuẩn). Số dân là người dân tộc thiểu số: 404 người, chiếm tỷ lệ 0,85%.
Việc sáp nhập các ĐVHC trên là căn cứ Điều 1 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 ngày 12.7.2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV về việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã giai đoạn 2023 – 2030, các phường nói trên có diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 300% quy định, đồng thời là các ĐVHC đơn vị hành chính liền kề nhau.
Như vậy, nếu phương án sáp nhập được thông qua, số lượng ĐVHC cấp xã tại TP.Nha Trang trước khi sắp xếp là 27 đơn vị (gồm 19 phường và 8 xã). Sau khi sắp xếp sẽ còn 22 đơn vị (gồm 14 phường và 8 xã), giảm 5 đơn vị.
Vì sao một số phường, xã chưa đề xuất sáp nhập?
Bên cạnh đó, trong phương án trên, UBND TP.Nha Trang cũng đề nghị không sắp xếp đối với P.Vĩnh Thọ, P.Phước Hòa, xã Vĩnh Hiệp và xã Vĩnh Thạnh dù thuộc trong diện sáp nhập.
Lý do, P.Vĩnh Thọ là một trong 11 xã, phường thuộc danh sách trọng điểm quốc phòng thuộc TP.Nha Trang. Còn P.Phước Hòa nếu sáp nhập với P.Phước Hải dân số sẽ là: 43.689 người, đạt 624% so với tiêu chuẩn; nếu sáp nhập với P.Vĩnh Nguyên dân số sẽ là: 41.402 người, đạt 591% so với tiêu chuẩn.
Sau khi sắp xếp ĐVHC cấp xã, TP.Nha Trang chỉ còn 22 đơn vị, giảm 5 đơn vị so với trước
Mặt khác, trên địa bàn phường có phần lớn diện tích đất thuộc khu vực sân bay cũ hiện do Trường Sĩ quan – Không quân (thuộc Bộ Quốc phòng) quản lý, việc thực hiện sắp xếp sẽ khó khăn do có liên quan đến đất quốc phòng. Ngoài ra, P.Phước Hòa là một trong những phường trung tâm của TP.Nha Trang, sẽ tiếp nhận phần lớn diện tích đất từ khu vực sân bay cũ, khu vực này được quy hoạch thành các khu đô thị thương mại, dịch vụ, du lịch đẳng cấp quốc tế, do đó có dư địa phát triển rất lớn, sẽ thu hút thêm một lượng lớn dân cư nhập về, nên quy mô dân số dự kiến đến năm 2030 sẽ đạt trên 21.000 người (trên 300% so với tiêu chuẩn).
Còn đối với 2 xã Vĩnh Hiệp và Vĩnh Thạnh, việc không đề nghị sắp xếp là do hiện nay TP.Nha Trang đã xây dựng Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung TP.Nha Trang đến năm 2040 trình Thủ tướng, Bộ Xây dựng thẩm định và phê duyệt; trong đó, định hướng đến năm 2030, tập trung nâng cấp các xã đạt tiêu chuẩn thành lập phường (trong đó có xã Vĩnh Hiệp và Vĩnh Thạnh); đạt tỷ lệ đô thị hóa 95%.
Trong phương án sắp xếp ĐVHC, UBND TP.Nha Trang cũng cho biết, thành phố có 3 trường hợp các ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp chưa đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số. Cụ thể, P.Phương Sài (sáp nhập P.Phương Sơn và P.Phương Sài); P.Xương Huân – Vạn Thạnh – Vạn Thắng và P.Phước Tiến – Phước Tân – Tân Lập.
Lý do là một số phường liền kề P.Phương Sài đã sáp nhập với các phường khác, còn nếu sáp nhập với P.Phước Hải và P.Ngọc Hiệp thì dân số sau sáp nhập sẽ rất lớn, gây khó khăn cho công tác quản lý sau này.
Còn P.Xương Huân – Vạn Thạnh – Vạn Thắng và P.Phước Tiến – Phước Tân – Tân Lập do được sáp nhập từ 3 ĐVHC nên không áp dụng tiêu chuẩn về dân số và diện tích.
Về lộ trình thực hiện, trong năm 2024, TP.Nha Trang sẽ hoàn thành việc sắp xếp ĐVHC cấp xã giai đoạn 2023 – 2025. Tập trung giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức dôi dư tại các đơn vị hành chính cấp xã. Tiến hành sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí đội ngũ cán bộ, công chức, tại các đơn vị hành chính cấp xã thực hiện sắp xếp…
Đề xuất thành lập 2 quận Cam Lâm và Cam Ranh
Trước đó, ông Nguyễn Tấn Tuân, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa có văn bản báo cáo Ban Cán sự đảng UBND tỉnh về chủ trương định hướng phát triển đô thị phục vụ công tác lập Chương trình phát triển đô thị tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Qua khảo sát, Sở Xây Dựng tỉnh nhận thấy, phương án khả thi và hợp lý là nâng cấp TP.Cam Ranh và H.Cam Lâm thành 2 quận.
Hai địa danh hành chính này đều nằm ở phía nam TP.Nha Trang, có lợi thế về biển.
Ngoài ra, Khánh Hòa còn thành lập 2 thị xã mới gồm TX.Diên Khánh và TX.Vạn Ninh trên cơ sở dân số, diện tích các huyện Diên Khánh, Vạn Ninh.
Như vậy, định hướng phát triển đô thị tỉnh Khánh Hòa sẽ giữ nguyên 9 đơn vị hành chính cấp huyện gồm: TP.Nha Trang; 2 quận Cam Ranh và Cam Lâm; 3 thị xã: Ninh Hòa, Diên Khánh và Vạn Ninh; 3 huyện: Khánh Sơn, Khánh Vĩnh và Trường Sa.
