Kinh tế chưa được xanh hóa
Đánh giá cao chủ đề của Diễn đàn kinh tế TP.HCM năm nay, Phó thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái khẳng định Việt Nam ủng hộ và luôn đồng hành cùng Liên Hiệp quốc trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững. Tại COP 26, Thủ tướng Chính phủ đã cam kết mạnh mẽ Việt Nam sẽ đạt phát thải ròng bằng không vào năm 2050. Chiến lược quốc gia và kế hoạch hành động về tăng trưởng xanh cũng đã được ban hành với mục tiêu giảm phát thải, xanh hóa các lĩnh vực kinh tế và phát triển có tính bao trùm. Ngoài ra, đề án phát triển kinh tế tuần hoàn cũng đã được phê duyệt.
Tuy nhiên, để thực hiện được các cam kết quốc tế cũng như triển khai hiệu quả các chủ trương lớn về phát triển bền vững, Phó thủ tướng nhận định chỉ có nỗ lực hay quyết tâm chính trị vẫn chưa đủ, mà cần sự thấu hiểu, ủng hộ, chung tay rộng rãi của người dân, sự sáng tạo và tham gia mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp, địa phương, tính đồng bộ và hiệu quả của chính sách. Đồng thời, còn cần huy động một nguồn lực to lớn từ xã hội, các nhà đầu tư, các tổ chức tài chính trong và ngoài nước.
“TP.HCM là địa phương có quy mô kinh tế lớn nhất cả nước, đóng góp khoảng 1/5 GDP, hơn 1/4 thu ngân sách quốc gia, dẫn đầu cả nước về thu hút FDI và xuất nhập khẩu, số doanh nghiệp đang hoạt động chiếm gần 30% cả nước. Tuy vậy, thành phố cũng là địa phương có tổng lượng phát thải khí nhà kính lớn nhất – 57,6 triệu tấn, chiếm 23,3% cả nước. Về cơ bản, nền kinh tế của thành phố chủ yếu vẫn phát triển theo hướng kinh tế tuyến tính và chưa được xanh hóa; công tác bảo vệ môi trường có nhiều tiến bộ song còn nhiều vấn đề đặt ra, nhiều việc phải làm tích cực hơn” – Phó thủ tướng đánh giá.
Để thực hiện hóa những chuyển biến từ chủ trương đến hành động, Phó thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị tập diễn đàn cần tập trung vào 3 vấn đề chính: Một là tận dụng cơ hội để trao đổi, học hỏi cùng tiến tới nhận thức chung để hành động; hai là tận dụng tốt cơ hội kết nối và hợp tác về tài chính, nhân lực và đặc biệt là công nghệ; ba là tiếp nối các hành động sau diễn đàn, trong đó, hành động đòi hỏi một sự tương tác, phối hợp ở nhiều mức độ, cấp độ từ Trung ương đến địa phương, từ doanh nghiệp đến người dân.
Trên tinh thần đó, lãnh đạo Chính phủ đề nghị các bộ, ngành liên quan lắng nghe, trao đổi về các ý kiến từ các bài học kinh nghiệm, đề xuất của doanh nghiệp, từ đó đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các chính sách hỗ trợ, các tiêu chí xanh, các mô hình thử nghiệm. Đặc biệt chú trọng quan điểm về đặc thù về đô thị, quy mô dân số, tính năng động của nền kinh tế, TP.HCM là nơi thử nghiệm rất tốt các chính sách thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Về TP.HCM và các địa phương, cần phát huy tinh thần chủ động trong việc triển khai thực thi hiệu quả các chủ trương, chính sách và chiến lược từ Trung ương. Với các nội dung phong phú từ diễn đàn, các địa phương cần tham khảo để xây dựng định hướng hay chiến lược phát triển kinh tế xanh phù hợp, xác định rõ lợi thế và các ngành/lĩnh vực, sản phẩm ưu tiên, nguồn lực triển khai và huy động các doanh nghiệp và người dân.
Về các doanh nghiệp, đây là cơ hội tốt nhất để nhận thức lại mô hình kinh doanh truyền thống, tiếp cận với các cơ hội kinh doanh mới, mạnh dạn liên kết hợp tác và huy động nguồn lực để từng bước chuyển đổi mô hình kinh doanh và hướng đến hiệu quả về lâu dài.
“Nhận thức người dân đóng vai trò quyết định. Sau diễn đàn, cần tiếp tục chuyển tải các thông tin chi tiết hơn, dễ hiểu hơn, phù hợp với đa số quần chúng để tạo sự chuyển biến thực sự về ý thức tiêu dùng xanh, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, tiến tới một nền kinh tế xanh, kinh tế bền vững trong tương lai không xa” – Phó thủ tướng Lê Minh Khái chỉ đạo.
Biến đổi khí hậu, kẹt xe, môi trường là thách thức lớn
Phát biểu khai mạc, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên cho biết TP.HCM cùng nhiều đô thị trên thế giới chứng kiến những thách thức rất lớn từ biến đổi khí hậu, kẹt xe, môi trường… Những bất cập, sự thiếu đồng bộ thúc giục thành phố phải nhanh chóng giải quyết thông qua những hành động mạnh mẽ hơn nữa, sự gắn kết bền chặt hơn nữa giữa các quốc gia cùng mục tiêu.
Chuyển hướng kiến tạo hành trình mới – hành trình tăng trưởng xanh với tầm nhìn hướng đến một tương lai bền vững, TP.HCM đang khẩn trương xây dựng khung chiến lược phát triển kinh tế xanh đến năm 2030, tầm nhìn năm 2050, trong đó xác định lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm của chuyển đổi, tăng cường kết nối liên vùng, hợp tác quốc tế. Đồng thời, xác định tập trung vào 4 nội dung: phát triển nguồn lực xanh, xây dựng hạ tầng xanh, phát triển hành vi xanh, xác định ngành và lĩnh vực tiên phong.
“Sau diễn đàn, thành phố sẽ tiếp thu ý kiến từ các chuyên gia, các địa phương cùng quốc gia có kinh nghiệm để sớm hoàn thiện khung chiến lược và kế hoạch thực hiện theo từng mốc thời gian cụ thể, hướng tới mục tiêu thành lập trung tâm cách mạng lần thứ 4 tại TP.HCM. Bên cạnh đó, tăng cường huy động các nguồn lực đầu tư vào năng lượng tái tạo, giảm hiệu ứng nhà kính, xây dựng hệ thống giao thông công cộng năng lượng xanh… Thành phố đang triển khai các biện pháp nhằm tạo ra môi trường tốt với những điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp cùng chung tay với thành phố, quyết tâm xây dựng một nền kinh tế tăng trưởng xanh, hành trình hướng tới giảm phát thải ròng bằng không” – Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên nói.
Diễn đàn Kinh tế TP.HCM (HEF) là sự kiện quốc tế thường niên do UBND TP.HCM chủ trì tổ chức nhằm mục tiêu tiếp nhận các ý kiến đóng góp của các diễn giả, chuyên gia trong nước và quốc tế về các lĩnh vực phát triển kinh tế – xã hội của thành phố nói chung và các đề án, mục tiêu, chương trình trọng điểm của thành phố nói riêng. Tổ chức lần thứ 4 vào năm nay, HEF có chủ đề “Tăng trưởng xanh – Hành trình hướng tới giảm phát thải ròng bằng không” thu hút đến 1.500 đại biểu đến từ các định chế tài chính quốc tế (World Bank, IMF, IFC, ADB…), các nhà quản lý và lãnh đạo các địa phương nước ngoài đến từ 21 quốc gia, doanh nghiệp, các chuyên gia trong nước và thế giới.