TỔNG THUẬT: Tọa đàm “Thúc đẩy phát triển kinh tế xanh bền vững”

Trong thời đại mà môi trường tự nhiên đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu và khi sự phát triển kinh tế cần được thúc đẩy một cách bền vững hơn, việc chuyển đổi sang một nền kinh tế xanh và số hóa đã trở thành một xu hướng không thể tránh khỏi. Trong khi đó, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu tác động nặng nề nhất của biến đổi khí hậu và đối diện với nguy cơ cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường do một thời gian dài phát triển dựa vào các nguồn tài nguyên, lao động giá rẻ để đạt được thành tựu về phát triển kinh tế – xã hội.

Chính vì vậy, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn đang là một xu hướng phát triển mạnh mẽ bởi chính những lợi ích cả về kinh tế, môi trường và xã hội, tạo ra cơ hội tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm tác động tiêu cực cho môi trường.

Dù kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn là xu thế tất yếu, mang lại nhiều lợi ích thiết thực nhưng việc chuyển đổi từ mô hình tuyến tính sang kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn bước đầu sẽ gặp khó khăn nhất định, trong bối cảnh Việt Nam còn thiếu các cơ chế, chính sách thúc đẩy và nguồn lực còn hạn chế.

Để có cái nhìn tổng quan về vấn đề này, Thời báo Ngân hàng tổ chức tọa đàm “Thúc đẩy phát triển kinh tế xanh bền vững” nhân dịp hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới năm 2024. Tọa đàm sẽ được nghe các diễn giả trao đổi về nhiều khó khăn vướng mắc trong việc phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, từ đó đề xuất nhiều giải pháp thiết thực nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, hướng đến tăng trưởng bền vững.

Xin trân trọng giới thiệu các vị khách mời tham dự Tọa đàm:

– TS. Cấn Văn Lực – Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV – điều phối phần thảo luận.

– TS. Trần Thị Hồng Minh – Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương.

– TS. Võ Trí Thành – Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh.

– TS. Nguyễn Duy Thái – Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp môi trường Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Công nghiệp môi trường.

– TS. Lại Văn Mạnh – Trưởng ban Kinh tế tài nguyên và môi trường, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường.

– Đại diện lãnh đạo Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

– TS. Nguyễn Thị Thu Hà – Giám đốc Trường đào tạo cán bộ – Phó Trưởng ban Chỉ đạo ESG Agribank.

Bà Hoàng Thanh Nhàn – Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng:

Phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn để tăng trưởng bền vững là bước đi tất yếu

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu và đối diện với nguy cơ cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường do một thời gian dài phát triển dựa vào các nguồn tài nguyên, lao động giá rẻ để phát triển kinh tế – xã hội. Áp dụng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn đang là một xu hướng phát triển mạnh mẽ của nhiều quốc gia bởi những lợi ích cả về kinh tế, môi trường và xã hội, tạo ra cơ hội tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm tác động tiêu cực cho môi trường. Bên cạnh những lý do trên, sự gia tăng nhu cầu về nguyên liệu thô, đặc biệt đối với nguồn tài nguyên khoáng sản, nguồn tài nguyên không thể tái tạo được.

Điều này cho thấy, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn để tăng trưởng bền vững là bước đi tất yếu của nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam.

Theo đó, Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã khẳng định chủ trương cần “Xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường”. Hiện thức hóa chủ trương, đường lối của Đảng, Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Tại Hội nghị COP26 (tháng 11/2021), Việt Nam đã đưa ra những cam kết mạnh mẽ về giảm phát thải khí nhà kính với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050, trong đó chuyển đổi cơ cấu năng lượng sang ưu tiên năng lượng sạch, tái tạo là trọng tâm. Cam kết này đã gửi đến cộng đồng quốc tế một tín hiệu rõ ràng về định hướng và quyết tâm của Việt Nam hướng tới phát triển một nền kinh tế carbon thấp và bền vững. Đặc biệt ngày 1/10/2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1658/QĐ-TTg Phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn 2050 với những mục tiêu hết sức cụ thể; Ngày 7/6/2022 tại Quyết định số 687/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam…

Những định hướng chiến lược trên cho thấy, Nhà nước giữ vai trò quan trọng trong việc định hướng cho doanh nghiệp thông qua việc tạo ra cơ chế, chính sách, các công cụ điều hành nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh trong nền kinh tế; và doanh nghiệp chính là hạt nhân của kinh tế xanh.

Với vai trò huyết mạch của nền kinh tế, ngành Ngân hàng đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ quá trình xanh hóa của nền kinh tế. Theo đó, NHNN Việt Nam đã chủ động, linh hoạt trong điều hành chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tập trung tín dụng cho các ngành sản xuất kinh doanh và các lĩnh vực ưu tiên, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế… Đặc biệt ngành Ngân hàng cũng đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, cá nhân thực hiện các dự án áp dụng các mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, từ đó góp phần thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh, phát triển bền vững của quốc gia.

Tính đến ngày 31/03/2024, có 47 TCTD phát sinh dư nợ tín dụng xanh với gần 637 ngàn tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 4,5% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. So với thời điểm cuối năm 2015, khi bắt đầu triển khai chương trình tín dụng xanh, dư nợ chỉ 71 nghìn tỷ đồng. Sau 9 năm, dư nợ cho chương trình xanh tăng 9 lần, bình quân mỗi năm tăng 100%. Nếu đánh giá so với dư nợ bình quân chung của cả nền kinh tế, tín dụng xanh đã tăng gấp 7 lần. Trong 637 nghìn tỷ đồng tín dụng xanh được tập trung chủ yếu vào các ngành năng lượng tái tạo chiếm tỷ trọng 47%, nông nghiệp xanh khoảng 32%, nước sạch cho đô thị nông thôn khoảng 11% và phần còn lại dành cho lâm nghiệp. Tín dụng trung dài hạn chiếm 77% tổng dư nợ xanh.

Mặc dù Đảng, Chính phủ luôn quan tâm, ngành Ngân hàng và các bộ, ngành khác cũng đã có nhiều giải pháp hỗ trợ, nhưng việc triển khai mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn của Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn. Bởi tại Việt Nam, đây đều là những mô hình kinh tế mới, hành lang pháp lý cho các mô hình này chưa hoàn thiện, nhận thức của chính quyền địa phương, doanh nghiệp, người dân còn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, năng lực tài chính có hạn cũng là trở ngại lớn của nhiều doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi sang mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Nhằm hưởng ứng các hoạt động thiết thực nhân ngày Môi trường thế giới 5/6, đồng thời để đánh giá khách quan về thực trạng phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, đặc biệt là những khó khăn vướng mắc để từ đó đề xuất các giải pháp tháo gỡ, Thời báo Ngân hàng tổ chức tọa đàm Thúc đẩy phát triển kinh tế xanh bền vững.

Với mong muốn tại Tọa đàm này, chúng ta sẽ được nghe các nhà quản lý, các nhà khoa học và các quý vị đại biểu từ công tác hoạt động thực tiễn của mình sẽ trao đổi cởi mở, thẳng thắn, từ đó gợi mở các giải pháp đề xuất với các cơ quan quản lý nhằm thúc đẩy tiến trình phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam tăng trưởng bền vững hơn trong tương lai.

Tiếp tục cập nhật…