Tình tình tài chính 26 quốc gia nghèo nhất ngày càng xấu đi

Theo báo cáo, các nền kinh tế này hiện nghèo hơn so với trước khi đại dịch COVID-19 xảy ra, trong khi phần lớn các quốc gia khác trên thế giới đã hồi phục và quay lại quỹ đạo tăng trưởng.

Báo cáo này được công bố trước thềm các cuộc họp thường niên của Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) diễn ra tại Washington, nhấn mạnh sự lùi bước lớn trong nỗ lực xóa đói giảm nghèo và nhấn mạnh mục tiêu của Ngân hàng Thế giới trong việc huy động 100 tỷ USD để tái cấp vốn cho Hiệp hội Phát triển Quốc tế (IDA), quỹ tài trợ cho các quốc gia nghèo nhất.

Những nền kinh tế này, với thu nhập bình quân đầu người dưới 1.145 USD mỗi năm, ngày càng phụ thuộc vào viện trợ và các khoản vay lãi suất gần như bằng 0 từ IDA, khi nguồn tài chính thị trường gần như đã cạn kiệt. Tỷ lệ nợ công trên GDP trung bình của các quốc gia này đạt 72%, mức cao nhất trong 18 năm qua, và một nửa trong số đó đang đối mặt với nguy cơ nợ công cao hoặc khủng hoảng nợ.

Phần lớn các quốc gia được nghiên cứu nằm ở châu Phi hạ Sahara, từ Ethiopia đến Chad và Congo, ngoài ra còn có Afghanistan và Yemen. Hai phần ba các quốc gia này đang trong tình trạng xung đột vũ trang hoặc gặp khó khăn trong việc duy trì trật tự do yếu kém về thể chế và xã hội, cản trở đầu tư nước ngoài. Hầu hết các quốc gia này phụ thuộc vào xuất khẩu hàng hóa, khiến họ dễ rơi vào chu kỳ bùng nổ và suy thoái kinh tế.

“Trong khi phần lớn thế giới quay lưng lại với các quốc gia nghèo nhất, thì IDA đã trở thành nguồn cứu trợ cho họ”, nhà kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới Indermit Gill cho biết. “Trong 5 năm qua, IDA đã dành hầu hết nguồn lực tài chính của mình cho 26 nền kinh tế có thu nhập thấp, giúp họ vượt qua những cú sốc lịch sử mà họ phải chịu”.

IDA thường được bổ sung vốn ba năm một lần từ các quốc gia cổ đông của Ngân hàng Thế giới. Năm 2021, quỹ này đã huy động được 93 tỷ USD và Chủ tịch Ngân hàng Thế giới Ajay Banga đang đặt mục tiêu vượt qua con số đó, huy động hơn 100 tỷ USD cam kết trước ngày 6/12.

Thiên tai cũng đã gây thiệt hại lớn hơn cho các quốc gia này trong thập kỷ qua. Từ năm 2011 đến 2023, thiên tai đã gây ra thiệt hại trung bình hàng năm tương đương 2% GDP, gấp năm lần mức trung bình ở các quốc gia có thu nhập trung bình thấp, cho thấy cần có các khoản đầu tư lớn hơn vào phòng ngừa thiên tai.

Báo cáo cũng khuyến nghị các quốc gia này nên làm nhiều hơn để tự giúp đỡ mình, bao gồm cải thiện việc thu thuế thông qua đơn giản hóa đăng ký và quản lý thuế, cũng như nâng cao hiệu quả chi tiêu công.

Cao Phong (theo Reuters, AFP)