Tình hình kinh tế – xã hội 05 tháng đầu năm 2024 đạt kết quả tốt hơn cùng kỳ năm 2023 trên hầu hết các lĩnh vực

(MPI) – Nghị quyết số 82/NQ-CP ngày 05/6/2024 về Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5 năm 2024 nêu rõ, tình hình kinh tế – xã hội tháng 5 tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực và tốt hơn tháng 4; tính chung 05 tháng đầu năm 2024 đạt kết quả tốt hơn cùng kỳ năm 2023 trên hầu hết các lĩnh vực.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Theo Nghị quyết, Chính phủ thống nhất đánh giá, trong tháng 5, tình hình thế giới tiếp tục bất ổn, nhiều khó khăn, thách thức lớn; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn gay gắt, xung đột quân sự leo thang ở một số quốc gia, khu vực; nhiều nước đã ban hành các gói kích thích kinh tế mới; giá vàng, xăng dầu, nguyên vật liệu, hàng hóa, vận tải thế giới biến động mạnh, tạo sức ép lên lạm phát và tăng trưởng toàn cầu.

Ở trong nước, dù vẫn còn nhiều khó khăn nhưng nhờ sự nỗ lực, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp dưới sự lãnh đạo toàn diện, kịp thời của Ban Chấp hành Trung ương Đảng mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; sự đồng hành, phối hợp chặt chẽ của Quốc hội; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã theo dõi sát, nắm chắc tình hình, chủ động có giải pháp ứng phó, thích ứng linh hoạt, kịp thời, có trọng tâm, trọng điểm, chắc chắn trước các vấn đề phát sinh, bảo đảm hài hòa giữa xử lý tình huống trong ngắn hạn và phát triển trong trung, dài hạn.

Nhờ vậy, tình hình kinh tế – xã hội tháng 5 tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực và tốt hơn tháng 4; tính chung 05 tháng đầu năm 2024 đạt kết quả tốt hơn cùng kỳ năm 2023 trên hầu hết các lĩnh vực.

Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, thúc đẩy tăng trưởng cả 3 khu vực, các cân đối lớn được bảo đảm. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 5 tháng tăng 4,03% so với cùng kỳ. Thị trường tiền tệ, tỷ giá được điều hành linh hoạt, kịp thời, hài hòa với điều hành lãi suất, bảo đảm an toàn, thanh khoản của hệ thống ngân hàng. Thu ngân sách nhà nước 5 tháng ước đạt 52,8% dự toán năm, tăng 14,8% so với cùng kỳ. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa tháng 5 tăng 9,1% so với tháng trước, tính chung 5 tháng tăng 16,6% so với cùng kỳ; xuất siêu 8,01 tỷ USD. Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tăng khá, tổng vốn đăng ký 5 tháng đạt hơn 11 tỷ USD, tăng 2% so với cùng kỳ, trong đó vốn đăng ký mới tăng 50,8%, vốn thực hiện đạt 8,25 tỷ USD, tăng 7,8% (cao nhất so với cùng kỳ trong 05 năm qua).

Các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ tiếp tục chuyển biến tích cực. Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) tháng 5 ước tăng 3,9% so với tháng trước và tăng 8,9% so với cùng kỳ, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 10,6%. Sản xuất nông nghiệp ổn định, kim ngạch xuất khẩu cà phê, gạo, rau quả tăng cao so với cùng kỳ, an ninh lương thực quốc gia được bảo đảm. Khu vực dịch vụ duy trì đã tăng khá; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 5 tháng tăng 8,7% so với cùng kỳ. Du lịch phục hồi mạnh mẽ; trong tháng 5, khách quốc tế đạt gần 1,4 triệu lượt người, tăng 51% so với cùng kỳ; tính chung 5 tháng đạt gần 7,6 triệu lượt người, tăng 64,9% so với cùng kỳ.

Trong tháng 5, có gần 20 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 10,6% so với cùng kỳ; tính chung 5 tháng, có 98,8 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 4,1% so với cùng kỳ. Nhiều tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tích cực, dự báo lạc quan về tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2024.

Công tác an sinh xã hội được thực hiện hiệu quả. Việc làm, sinh kế cho người dân tiếp tục được quan tâm, thúc đẩy. Phong trào thi đua “Xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước từ nay đến năm 2025”, Tháng Công nhân, Tháng hành động về an toàn vệ sinh lao động được triển khai đồng bộ với nhiều hoạt động thiết thực. Trong 5 tháng, đã hỗ trợ hơn 1 nghìn tấn gạo từ nguồn dự trữ quốc gia để cứu đói dịp giáp hạt cho nhân dân một số tỉnh Nam Trung bộ và Tây Nguyên; miễn, giảm 38,9 nghìn tỷ đồng thuế, phí, tiền sử dụng đất; đẩy mạnh gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng cho vay lâm sản, thủy sản; các chương trình tín dụng chính sách xã hội đã hỗ trợ vay vốn cho trên 1,1 triệu đối tượng; chương trình cho vay nhà ở xã hội đã hỗ trợ cho khoảng 47,5 nghìn đối tượng. Đời sống người dân tiếp tục được nâng lên; tỷ lệ hộ dân đánh giá có thu nhập không thay đổi và tăng lên trong tháng 5 là 94,8%.

Nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc được tổ chức để kỷ niệm 134 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, 49 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước…, góp phần khơi dậy lòng yêu nước, đoàn kết dân tộc, cổ vũ các tầng lớp Nhân dân phát huy tinh thần quyết chiến, quyết thắng, vượt qua khó khăn, thách thức, quyết tâm phấn đấu cao nhất để tiếp tục lập nên những kỳ tích “Điện Biên Phủ mới” trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thể thao quần chúng phát triển mạnh. Ngành giáo dục tích cực chuẩn bị kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2024. Công tác y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân được chú trọng; chủ động phòng ngừa dịch bệnh, các bệnh truyền nhiễm thường gặp trong mùa nắng nóng; phát động phong trào “Đăng ký hiến mô, tạng cứu người – Cho đi là còn mãi” rộng khắp và thiết thực.

Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, chuyển đổi số quốc gia được thúc đẩy mạnh mẽ. Tập trung chỉ đạo, hoàn thiện các tài liệu, báo cáo, trình Hội nghị Trung ương 9 khóa XIII, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và phục vụ Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV; trong đó, tập trung chỉ đạo, chuẩn bị các điều kiện để trình Quốc hội cho phép áp dụng các Luật: Đất đai, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản có hiệu lực sớm hơn; đẩy nhanh tiến độ xây dựng, hoàn thiện để ban hành các văn bản quy định chi tiết các luật, nghị quyết của Quốc hội có hiệu lực trong thời gian tới. Phê duyệt toàn bộ quy hoạch 06 vùng kinh tế – xã hội; thúc đẩy phát triển và liên kết, điều phối các vùng.

Đôn đốc triển khai hiệu quả Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06). Quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành chính sách tài khóa, tiền tệ, quản lý thị trường vàng; đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, các công trình, dự án trọng điểm. Đã tiết kiệm được 680 nghìn tỷ đồng để triển khai chế độ tiền lương mới từ ngày 01/7/2024. Tiếp tục tháo gỡ khó khăn về nhà ở xã hội; quyết liệt triển khai dự án đường dây 500 kV mạch 3; đẩy mạnh cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, xử lý các vấn đề tồn đọng, kéo dài; chấn chỉnh công tác an toàn, vệ sinh lao động, an toàn thực phẩm…

Quốc phòng, an ninh được tăng cường, củng cố; độc lập, chủ quyền quốc gia được giữ vững; trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm. Tập trung chỉ đạo tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy; khẩn trương khắc phục hậu quả các vụ cháy, tại nạn nghiêm trọng. Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tiếp tục được chú trọng. Thông tin, truyền thông được đẩy mạnh, nhất là truyền thông chính sách; tích cực đấu tranh phản bác, ngăn chặn thông tin xấu, độc, xử lý nghiêm các vi phạm. Kịp thời biểu dương, khen ngợi hành động dũng cảm cứu người, tấm gương người tốt, việc tốt. Công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế được triển khai chủ động, hiệu quả; thực hiện có trách nhiệm các thỏa thuận, cam kết quốc tế, nội dung trao đổi của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước; uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế tiếp tục được nâng lên.

Bên cạnh những kết quả đạt được là cơ bản, nước ta đang phải đối diện những khó khăn, thách thức lớn. Áp lực lạm phát, tỷ giá có xu hướng tăng. Thị trường tài chính, tiền tệ vẫn tiềm ẩn rủi ro; tiếp cận vốn của doanh nghiệp còn khó khăn; tỷ lệ nợ xấu ở mức cao; quản lý thị trường vàng còn bất cập. Sản xuất công nghiệp phục hồi chậm, tại một số địa phương trọng điểm tăng thấp hoặc giảm so với cùng kỳ. Thị trường bất động sản có những tồn tại chậm được khắc phục. Một số quy định phân cấp, phân quyền, thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh tiếp tục vướng mắc.

Công tác phối hợp và phản ứng chính sách trong một số trường hợp chưa thực sự kịp thời, linh hoạt, hiệu quả; tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm trong thực thi công vụ chưa được xử lý dứt điểm. Tình hình thiên tai, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn… diễn biến phức tạp. Đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng bị thiên tai. Một số vụ cháy lớn gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Vấn đề an toàn lao động, vệ sinh thực phẩm, ngập úng, ùn tắc, ô nhiễm tại các đô thị… vẫn là những thách thức lớn. An ninh, trật tự an toàn xã hội, tội phạm ở một số địa bàn, tội phạm công nghệ cao, lừa đảo qua mạng còn tiềm ẩn những yếu tố phức tạp.

Nghị quyết nêu rõ, thời gian tới, dự báo tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; căng thẳng địa chính trị leo thang, tăng trưởng kinh tế chưa vững chắc, các thách thức an ninh phi truyền thống gia tăng, tạo áp lực lớn lên điều hành kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và phát triển kinh tế – xã hội của nước ta. Tuy nhiên, cũng có những thời cơ, thuận lợi đan xen từ cả bên ngoài và bên trong, nhất là xu hướng phục hồi tích cực của nền kinh tế trong 5 tháng; các quy định pháp luật mới sẽ có hiệu lực thi hành và những chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Trước tình hình đó, Chính phủ yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục quán triệt nghiêm, thực hiện hiệu quả, toàn diện các Nghị quyết, Kết luận của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ, trong đó, tổ chức thực hiện kịp thời các nhiệm vụ trọng tâm tại Thông báo kết luận số 39-TB/TW ngày 08 tháng 5 năm 2024 của Bộ Chính trị về tình hình và kết quả nổi bật quý I/2024, một số công việc trọng tâm thời gian tới; nhất quán phương châm chỉ đạo, điều hành đã được xác định từ đầu năm và tinh thần “5 quyết tâm”, “5 bảo đảm”, “5 đẩy mạnh” đã đề ra tại Nghị quyết số 44/NQ-CP ngày 05/4/2024; phát huy những kết quả đạt được và tinh thần đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; chủ động, tích cực, phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, hiệu quả, kịp thời trong chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trên các lĩnh vực; kiên định mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; tận dụng tối đa thời cơ, thuận lợi và khắc phục khó khăn, thách thức, lấy nội lực là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, ngoại lực là quan trọng, đột phá; nỗ lực phấn đấu cao nhất thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu phát triên kinh tế – xã hội của năm 2024./.

Tùng Linh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư