Tín dụng tăng đột biến ở nhiều ngân hàng, tiền chảy mạnh vào đâu?

Thống kê dựa trên báo cáo tài chính bán niên 2024 từ 27 ngân hàng đã niêm yết cho thấy, chỉ có một ngân hàng ghi nhận tăng trưởng cho vay khách hàng âm tại thời điểm cuối tháng 6-2024, còn lại đều dương.

Các ngân hàng rót tín dụng ra sao?

Ngân hàng hiếm hoi “đi lùi” ấy là ABBank (ABB) với mức -7,2%.

Ngược lại, có 9 nhà băng có tăng trưởng dư nợ cho vay khách hàng đạt 2 chữ số gồm LPBank (LPB), HDBank (HDB), Techcombank (TCB), ACB, NCB (NVB), MSB, Nam A Bank (NAB), Vietbank (VBB), MBBank (MBB).

Trong đó, NCB đứng đầu về tốc độ tăng trưởng cho vay khách hàng với 16%, đạt hơn 64.198 tỉ đồng tại thời điểm cuối tháng 6-2024. 

Tiếp đến là LPBank với dư nợ cho vay khách hàng cuối quý 2-2024 đạt 317.394 tỉ đồng, tăng 15,2% so với đầu năm.

Còn tại HDB, với mức tăng cho vay khách hàng đạt 12,5% trong nửa đầu năm, dư nợ cho vay của ngân hàng đang ở mức 386.186 tỉ đồng.

Chiếm tỉ trọng cao thứ 2 trong cơ cấu vay tại HDB là hoạt động kinh doanh bất động sản, đạt hơn 60.654 tỉ đồng, tăng hơn 4%. 

Còn tín dụng cấp cho hoạt động bán buôn bán lẻ, sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và ngành xây dựng lại có sự tăng trưởng mạnh, lần lượt là 28% và 45% so với hồi đầu năm.

Nhìn vào dữ liệu, một đáng chú ý khác là sự xuất hiện của các ngân hàng nhỏ như NVB, NAB và VBB ở trong nhóm tăng trưởng tín dụng cao.

Tại báo cáo tài chính, NVB không thuyết minh chi tiết dư nợ cho vay theo ngành song ở NAB và VBB đều có điểm chung là dư nợ cho vay tăng đáng kể ở lĩnh vực bất động sản.

Cụ thể, dư nợ cho vay lĩnh vực kinh doanh bất động sản đang có tỉ trọng cao thứ 2 ở VBB, đạt 20.050 tỉ đồng, tăng 25%. 

Sau nửa năm qua, tỉ trọng tín dụng rót vào lĩnh vực này trên tổng tín dụng cũng tăng từ tỉ lệ 19,8% lên 22,5% tại VBB.

Tăng trưởng tín dụng tại các ngân hàng – Dữ liệu: WiGroup

Còn ở NAB, dư nợ cho vay hoạt động kinh doanh bất động sản cũng đã tăng từ 12.802 tỉ đồng lên 16.849 tỉ đồng sau 6 tháng, tức tăng gần 32%. Trong khi tín dụng vào một số lĩnh vực tại NAB giảm nhẹ như nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản…

Trong khi đó, các ngân hàng quốc doanh có mức tăng trưởng tín dụng khá khiêm tốn trong khoảng 6-8%.

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tăng trưởng tín dụng trong 6 tháng đầu năm 2024 đạt 6,1%, tương ứng số dư nợ hơn 14,29 triệu tỉ đồng. 

Mức tăng hơn 6% có được ghi nhận đóng góp chủ yếu trong quý 2-2024.

Báo hiệu sự phục hồi của nhu cầu vay vốn

Theo chuyên gia Fiinratings, tăng trưởng tín dụng tại các ngân hàng tăng tốc từ tháng 6, báo hiệu sự phục hồi của nhu cầu vay vốn.

“Tín dụng tăng nhanh hơn một phần nhờ Ngân hàng Nhà nước phát đi cảnh báo điều chuyển room tín dụng giữa các ngân hàng để những ngân hàng có khả năng sử dụng hiệu quả hơn”, chuyên gia Fiinratings nhận định. 

Theo đó, động thái điều phối này sẽ khiến các ngân hàng tăng tốc hơn trong việc tìm kiếm khách hàng và giải ngân, tạo đà tăng trưởng trong các tháng tới.

Tuy nhiên, có nên cố gắng phải đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng?

Trả lời câu hỏi này, chuyên gia VPBanks nhận định tăng trưởng tín dụng 14 – 15% là thách thức lớn do tỉ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam đang ở mức cao. 

Thêm nữa khi tăng trưởng tín dụng được coi là một tiêu chí để đánh giá ngân hàng và làm cơ sở giao “room” tín dụng cho năm tiếp theo cũng sẽ gián tiếp khiến các ngân hàng cố gắng đẩy hết room tín dụng.

“Khi tăng trưởng phải thỏa hiệp bằng chất lượng tài sản thì mức tăng trưởng đó không bền vững, có thể dẫn đến bất ổn kinh tế, áp lực lạm phát cao và các vấn đề về nợ xấu tồn đọng khó xử lý hơn”, chuyên gia VPBanks lo ngại.

Trong khi tỉ lệ tín dụng trên GDP của Việt Nam đang tiệm cận mức của các đất nước phát triển như Úc, Trung Quốc, Thái Lan và còn đang cao hơn rất nhiều so với các nước có nền kinh tế tương đồng như Indonesia hay Philippines.

Chưa kể, chủ yếu tín dụng được thúc đẩy bởi ngành bất động sản. Dư nợ cuối quý 2-2024 đạt hơn 3,083 triệu tỉ đồng, tăng 6,8% so với đầu năm, chiếm 21,4% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế. Đây là lĩnh vực quan trọng nhất của hệ thống ngân hàng, theo chuyên gia VPBanks.

Tuy nhiên, sự tăng trưởng của thị trường này có thể không bền vững, gây ra rủi ro nếu giá trị tài sản giảm. 

Ngoài ra, các khoản vay bất động sản là dài hạn có thể ràng buộc vốn và hạn chế khả năng theo đuổi cơ hội sinh lợi khác của ngân hàng bên cạnh những ưu điểm như nhu cầu cao cùng tài sản thế chấp mạnh, theo VPBanks.

Lãi suất cho vay mua nhà giảm, nhưng cho vay lĩnh vực này vẫn ì ạch

Đội ngũ phân tích Visrating (một đơn vị xếp hạng tín nhiệm) nhận xét các ngân hàng tư nhân lớn hưởng lợi nhiều nhất từ việc tăng trưởng tín dụng cao hơn.

Trong đó, TCB, HDB, VPB, LPB ghi nhận mức tăng trưởng cho vay cao hơn mức 7,7% của trung bình ngành trong 6 tháng đầu năm nay, dẫn dắt bởi cho vay khách hàng doanh nghiệp trong các lĩnh vực liên quan đến bất động sản, thương mại và sản xuất.

Ngược lại, lợi nhuận của các ngân hàng tập trung vào bán lẻ như VIB, OCB giảm do tăng trưởng cho vay mua nhà kém khả quan, thu nhập từ đầu tư thấp hơn và chi phí dự phòng cao hơn.

VPBanks cũng cho biết, dù lãi suất cho vay mua nhà đã giảm tích cực trong một năm qua nhưng do giá nhà vẫn neo ở mức cao so với thu nhập và ngành ngân hàng cần nguồn lực xử lý nợ xấu tồn đọng nên tình hình giải ngân cho vay mua nhà chưa thật tích cực.