Tìm lời giải cho ngành CNTT: Làm sao đón được “đại bàng” hạ cánh sân nhà?

Nhu cầu nhân lực chất lượng cao

Phát biểu trực tuyến tại Hội thảo, ông Kallol Mukherjee – Phó Chủ tịch Tập đoàn Aptech Ấn Độ – cho biết: “Trong thời điểm hiện nay, để nâng tầm và tạo vị thế cho một quốc gia, công thức chung là cần chú trọng vào lực lượng nhân lực trẻ, trong đó viẹc trang bị công nghệ tiên tiến là điều quan trọng. Với nhận thức đó, trong hơn 20 năm qua, Aptech Ấn Độ đã vinh dự được đồng hành và hỗ trợ nguồn nhân lực Việt Nam tiếp cận và làm chủ lĩnh vực công nghệ thông tin hiện đại thông qua những trang thiết bị, phương tiện và giáo trình đào tạo hiện đại nhất”.

Ông Kallol Mukherjee – Phó Chủ tịch Tập đoàn Aptech Ấn Độ (Ảnh: T.L).

Cũng theo ông Kallol Mukherjee, Aptech đã đồng hành cùng với nền tin học Việt Nam trên 25 năm và có 1 điều thú vị là cứ 52 nhân sự làm việc trong ngành CNTT thì có 1 nhân sự là học viên của Aptech. Đến nay, Aptech đã đào tạo hơn 100.000 nhân sự về CNTT cho thị trường Việt Nam. Mục tiêu của Aptech là giúp Việt Nam trở thành một thị trường CNTT mở, có khả năng hút và giữ chân các doanh nghiệp “đại bàng” của thế giới về CNTT.

Theo ông Tô Hồng Nam, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ Giáo dục và Đào tạo), những năm qua, thông qua những dự án nhân lực về CNTT cho thấy Nhà nước đã chú trọng và đầu tư lớn cho việc xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao. Ông Tô Hồng Nam nhận định, để triển khai cụ thể, công tác đào tạo nhân lực CNTT còn cần trang bị cho học sinh, sinh viên những kiến ​​thức và kỹ năng mới nhất, đồng thời thúc đẩy đam mê và sáng tạo để các bạn trẻ sẵn sàng đáp ứng nhu cầu khắt khe từ thị trường lao động.

“Một nghịch lý hiện nay là có nhiều ứng cử viên CNTT tốt nghiệp ra trường nhưng không tìm được việc làm phù hợp, trong khi doanh nghiệp lại thiếu nhân lực đáp ứng yêu cầu công việc. Để giải quyết tình trạng này, cần phát triển khai đào tạo CNTT từ cấp phổ thông, thậm chí sớm hơn, để các em học sinh được làm quen với các kiến ​​thức STEM, lập trình và tư duy logic từ nhỏ”, ông Tô Hồng Nam đưa ra khuyến nghị.

Ông Tô Hồng Nam, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ Giáo dục và Đào tạo) chia sẻ về chất lượng đào tạo lĩnh vực công nghệ thông tin hiện nay (Ảnh: T.L).

Ngoài ra, ông Tô Hồng Nam lưu ý cần có sự cần thiết trong việc hợp giữa doanh nghiệp và nhà trường việc xây dựng tiêu chuẩn “đầu ra”. Ông cho rằng các trường cần chủ động mời chuyên gia ở doanh nghiệp tới giảng dạy, giúp sinh viên nắm bắt thực tế từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Đồng thời, giải pháp lâu dài để cải thiện chất lượng nhân lực CNTT là cần phân tích hợp lý nội dung đào tạo giữa các cấp học, từ đó tạo nền tảng kiến ​​thức vững chắc từ sớm. Bên cạnh đó, nhà trường cần chú trọng việc khơi dậy đam mê và hình thành ý thức nghề nghiệp CNTT. Điều này nên bắt đầu từ cấp trung học, đồng thời thúc đẩy các chương trình đào tạo kết hợp công nghệ AI để học sinh, sinh viên có khả năng tiếp cận.

Doanh nghiệp luôn “khát” nhân lực giỏi

Cũng tại hội thảo, bà Nguyễn Thu Giang – Tổng thư ký Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) – bày tỏ nỗi lo lắng của nhiều doanh nghiệp thành viên khi không tuyển được nhân lực CNTT theo yêu cầu. Dù số lượng hồ sơ ứng tuyển lên tới hàng trăm nhưng chỉ có 1-2 ứng viên đạt yêu cầu. Bà Nguyễn Thu Giang cho rằng, Việt Nam có nguồn nhân lực trẻ dồi dào và đam mê công nghệ, nhưng thách thức lớn nhất vẫn là việc làm sao nâng cao chất lượng nhân lực. Đây là một bài toán khó, cần thời gian, chiến lược đào tạo bài bản và sự tham gia của nhiều phía.

Đại diện VINASA tại hội thảo gợi ý, Việt Nam cần tận dụng nguồn lao động trẻ, có niềm đam mê công nghệ, đồng thời thúc đẩy sự hợp tác quốc tế để rút ngắn khoảng cách tiến độ cho các nước phát triển. Bà Nguyễn Thu Giang nhấn mạnh: “Để đạt được điều này, các trường đại học và trung tâm đào tạo cần liên tục cập nhật xu thế công nghệ từ các hãng lớn, giúp sinh viên sẵn sàng vào cuộc”.

Nhiều ý kiến bổ ích được chia sẻ tại hội thảo (Ảnh: T.L).

Đồng quan điểm, ông Ngô Thanh Hiền – Giám đốc Công nghệ IBM Việt Nam – cho biết công ty đã thử nghiệm hợp tác với các doanh nghiệp CNTT Việt Nam trong việc làm gia công phần mềm, kỳ vọng tạo ra đội ngũ lập tiến trình đạt tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, sau hơn 10 năm, số lượng lập trình viên đạt yêu cầu chỉ là 200-300 người thay vì con số 1.000 người như dự tính.

“Mức thu nhập cho một lập trình viên mới tốt nghiệp có thể tăng tới 40-50 triệu đồng/tháng, điều này cho thấy sức hấp dẫn của ngành CNTT. Nhưng để có được vị trí này, sinh viên cần không ngừng cập nhật xu thế công nghệ và hiểu biết sâu sắc về yêu cầu từ các tập đoàn CNTT”, ông Hiền cho biết thêm.