Thuốc lá điện tử cũng gây nghiện
Anh Nguyễn Văn Long (Thái Hà, Đống Đa, Hà Nội) cho hay, anh đã dùng thuốc lá điện tử từ 2 năm nay, mặc dù không nặng mùi như thuốc lá thông thường, nhưng thuốc lá điện tử cũng gây nghiện.
“Tôi đã thử bỏ 2 lần, nhưng sau đó lại hút trở lại”, anh Nguyễn Long nói.
Ông Võ Liên (đường Đặng Như Mai, Vinh, Nghệ An) cũng cho hay, ông định dùng thuốc điện tử một giai đoạn ngắn để cai thuốc điếu, tuy nhiên, 3 năm rồi vẫn không bỏ được thuốc điện tử.
Hiện nay, các loại thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá mới) như thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử… chưa được phép nhập khẩu, lưu hành tại Việt Nam. Tuy nhiên, người sử dụng có thể dễ dàng mua được các sản phẩm này, bởi hiện nay, thuốc lá mới được nhập lậu vào Việt Nam với số lượng không nhỏ.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đều chứa nicotine, nhưng khác nhau ở thành phần. Thuốc lá nung nóng có nguyên liệu trong điếu thuốc lá ngắn đặc chế. Thuốc lá điện tử thì có thành phần là dung dịch tinh dầu với khoảng 15.500 loại hương liệu được sử dụng, trong đó, rất nhiều loại hương liệu độc hại, gây ảnh hưởng đến sức khoẻ.
BS Nguyễn Tuấn Lâm – Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, khẳng định: “Thuốc lá điện tử có nicotine, hoạt động theo cơ chế nung nóng một loại dịch chứa nicotine tạo ra khí aerosol để người sử dụng hít vào”.
Còn theo BS Lã Quý Hương – Khoa Hô hấp Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (Hà Nội), thuốc lá điện tử có chứa nicotine, do đó vẫn gây nghiện như thuốc lá truyền thống. Nicotine trong thuốc lá điện tử thường không được định lượng rõ ràng, do đó dễ dẫn đến việc dùng liều cao, gây tình trạng ngộ độc cấp.
Theo tài liệu hướng dẫn truyền thông về phòng ngừa thuốc lá mới cho học sinh phổ thông được ban hành kèm Quyết định 1751/QĐ-BGDĐT năm 2022 cũng khẳng định nicotine trong thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng là chất gây nghiện mạnh và rất độc hại, do đó gây hại như các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường.
Sớm ban hành chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới
Thuốc lá mới là những sản phẩm thuốc lá điện tử, xì gà điện tử, shisha điện tử và thuốc lá nung nóng. Những loại thuốc lá này hiện chưa được phép nhập khẩu và lưu hành tại Việt Nam.
Hiện nay, mặt hàng thuốc lá mới chưa được định danh cụ thể tại danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu và cũng không thuộc danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo giấy phép, điều kiện hay bị áp dụng biện pháp tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu.
Ông Cao Trọng Quý – Trưởng phòng Công nghiệp, tiêu dùng thực phẩm – Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) đánh giá, việc sử dụng thuốc lá mới nhập lậu không chỉ khiến Nhà nước không thu được thuế, mà còn khiến người dân sử dụng sản phẩm không được quản lý về chất lượng, dẫn đến ảnh hưởng sức khỏe.
Đến nay, đã có 184/195 quốc gia đã ban hành quy định quản lý thuốc lá làm nóng, 111/195 ban hành quy định quản lý thuốc lá điện tử, trong đó có Mỹ, Anh, 28 nước châu Âu (EU), Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước trong khối ASEAN như Malaysia, Indonesia, Philippines… Cơ chế quản lý 2 sản phẩm này còn khác nhau giữa các nước, nhưng điểm chung là phần lớn đều áp dụng quy định theo Luật Phòng, Chống tác hại thuốc lá của nước sở tại.
Theo bà Nguyễn Quỳnh Liên – Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Hình sự – Hành chính, Bộ Tư pháp, Việt Nam đang quản lý các sản phẩm thuốc lá bằng Luật Phòng, Chống tác hại thuốc lá năm 2012, thời điểm ban hành luật này thì chưa có thuốc lá mới tại thị trường Việt Nam nên các sản phẩm này không thuộc đối tượng điều chỉnh của luật. Thế nhưng, điều này không có nghĩa Luật Phòng, Chống tác hại thuốc lá không áp dụng được cho những sản phẩm thuốc lá thế hệ mới tại thời điểm hiện nay, vì WHO đã chính thức công nhận thuốc lá nung nóng là thuốc lá.
Còn theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Tạ Văn Hạ, phải có cơ quan chức năng để đánh giá tác động, ảnh hưởng của thuốc lá với sức khỏe, môi trường sống, môi trường xã hội. Từ đó, hoàn thiện hành lang pháp lý cho dòng sản phẩm mới này.
Chính phủ đã giao Bộ Công Thương xây dựng Nghị định thay thế Nghị định 67/2013 về kinh doanh thuốc lá, xem xét chính sách quản lý nhà nước đối với các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, đáp ứng yêu cầu thực tiễn về quản lý nhà nước đối với mặt hàng này.
