Thúc đẩy số hóa ở châu Phi

Ngân hàng Thế giới (WB) vừa triển khai một chương trình mới trị giá 2,48 tỷ USD nhằm tăng cường khả năng tiếp cận internet và sử dụng toàn diện các dịch vụ kỹ thuật số cho hơn 180 triệu người tại khu vực Đông và Nam châu Phi.

Chương trình Số hóa toàn diện ở Đông và Nam châu Phi (IDEA) sẽ tập trung vào việc giải quyết các thách thức số phổ biến, bao gồm phạm vi phủ sóng internet kém do thiếu hụt cơ sở hạ tầng, mức sử dụng thấp do chi phí dữ liệu và thiết bị cao, kỹ năng số hạn chế và thiếu thông tin nhận dạng kỹ thuật số cần thiết cho các giao dịch trực tuyến. Chuyên gia chính sách Công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) hàng đầu của WB, ông Tim Kelly, chia sẻ: “Chương trình tập trung vào sự hòa nhập, bao gồm phụ nữ, người trẻ, người già, người khuyết tật và người dân sống ở các cộng đồng nông thôn, để đảm bảo họ có quyền truy cập internet bình đẳng và có mọi lợi ích mà internet mang lại”.

Theo WB, tuy việc sử dụng internet được áp dụng nhanh chóng trên toàn thế giới, thì 26 quốc gia ở miền Đông và miền Nam châu Phi vẫn tụt hậu rất xa. Dù 64% dân số trong khu vực nằm trong vùng phủ sóng internet tốc độ cao, nhưng chỉ có 24% dân số sử dụng internet vào năm 2023. Hơn nữa, theo báo cáo xu hướng kỹ thuật số mới nhất của WB, những người dùng internet này phải sử dụng tốc độ băng thông rộng chậm hơn và chi phí dữ liệu cao hơn so với những người ở các quốc gia có thu nhập cao hơn. Lưu lượng băng thông rộng di động bình quân đầu người ở các quốc gia giàu có vượt quá lưu lượng băng thông rộng cố định hơn 1.700 lần so với các quốc gia có thu nhập thấp.

Bắt đầu từ Angola, CHDC Congo và Malawi, kế hoạch số hóa này sẽ được triển khai tại 15 quốc gia cũng như các cộng đồng kinh tế khu vực, trước mắt là Thị trường chung Đông và Nam châu Phi (COMESA) trong tháng 8-2025. “IDEA sẽ hỗ trợ các quốc gia tham gia và các quốc gia thành viên COMESA trong việc tăng cường cơ sở hạ tầng và kỹ năng kỹ thuật số, nhằm thúc đẩy việc sử dụng hiệu quả số hóa phục vụ tăng trưởng kinh tế và hòa nhập xã hội, từ đó mở đường hướng tới gia tăng thương mại dịch vụ kỹ thuật số và thị trường kỹ thuật số khu vực sôi động”, bà Chileshe Mpundu Kapwepwe, Tổng thư ký COMESA, cho biết.

Theo các chuyên gia, cam kết của Khu vực thương mại tự do lục địa châu Phi (AfCFTA) sẽ mở đường cho việc trao đổi hàng hóa và dịch vụ xuyên biên giới, tất cả đều được hỗ trợ bởi công nghệ số, cung cấp một khuôn khổ pháp lý chung giúp thu hút thêm đầu tư vào lĩnh vực ICT và cuối cùng tạo ra hàng triệu việc làm và tăng trưởng GDP trên khắp lục địa. Theo tính toán, GDP của Nigeria có thể tăng hơn 12%, đồng thời thúc đẩy xuất khẩu của Nigeria từ 69,1 tỷ USD lên gần 80,78 tỷ USD. Ngoài ra, tăng cường tiếp cận kỹ thuật số thông qua đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật số mang lại nhiều ích lợi. Ví dụ, mức tăng 10% có thể tạo ra tới 279.448 việc làm và tăng kim ngạch xuất khẩu lên tới 946 triệu USD ở Ghana.

Ông Alberto Lemma, một chuyên gia về các nền kinh tế mới nổi và số hóa tại tổ chức tư vấn ODI có trụ sở tại London (Anh), nhận định, một trong những thiếu hụt lớn ở châu Phi là thiếu cơ sở hạ tầng. Đó là lý do tại sao IDEA trở thành cơ hội rất quan trọng, có thể dẫn đến sự gia tăng đột biến về mức độ thâm nhập kỹ thuật số ở các quốc gia tụt hậu nhất.

MINH CHÂU