Thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo địa phương

Theo Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 5/1/2024 của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2024, chỉ số này sẽ được Bộ Khoa học và Công nghệ công bố hằng năm.

Kết quả đánh giá của năm đầu tiên (2023) và năm nay cho thấy, sự phù hợp, tương đồng giữa kết quả chỉ số đổi mới sáng tạo với thực trạng phát triển kinh tế-xã hội của các địa phương. Các địa phương thuộc nhóm dẫn đầu tập trung ở các vùng Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Hồng, các địa phương thuộc nhóm cuối tập trung ở các vùng Tây Nguyên và Trung du và miền núi phía bắc.

Sau năm đầu tiên công bố chỉ số đổi mới sáng tạo, nhiều địa phương đã tích cực tìm hiểu ý nghĩa, nội hàm, phương pháp tính toán của từng chỉ số thành phần, tổ chức nghiên cứu, phân tích kết quả để ban hành và thực hiện các chính sách nhằm phát huy các điểm mạnh và khắc phục các điểm yếu mà kết quả chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2023 đã chỉ ra. Đến nay, đã có hơn 30 địa phương ban hành kế hoạch cải thiện chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương.

Tuy nhiên, theo Bộ Khoa học và Công nghệ, thứ hạng giữa các địa phương chỉ mang tính tương đối, không phải là mục đích chính của việc đánh giá hằng năm, bởi mỗi địa phương có điều kiện, đặc điểm khác nhau và có định hướng phát triển khác nhau.

Chỉ số này nhằm cung cấp căn cứ khoa học và các minh chứng về điểm mạnh, điểm yếu, về các yếu tố tiềm năng và các điều kiện cần thiết để phát triển kinh tế-xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và của từng địa phương, qua đó giúp lãnh đạo của địa phương xác định, lựa chọn các chủ trương, các định hướng, giải pháp phù hợp kinh tế-xã hội của địa phương dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Chính vì vậy, việc triển khai, áp dụng chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương là góp phần quan trọng thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW vừa được Bộ Chính trị ban hành về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia nhằm đưa đất nước phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới. Có thể thấy, những trụ cột đầu vào của khung chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương như: Thể chế; vốn con người và nghiên cứu và phát triển; cơ sở hạ tầng… cũng là những nội dung được nghị quyết đề cập để tháo gỡ những vấn đề còn bất cập.

Do đó, các tỉnh, thành phố cần xác định việc tham gia xây dựng và triển khai chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương là một nhiệm vụ trọng tâm nhằm thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW. Các địa phương cần kịp thời sử dụng kết quả đánh giá chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2024 vào công tác chỉ đạo, điều hành, xây dựng kế hoạch và thực hiện các biện pháp, giải pháp thúc đẩy kinh tế-xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của địa phương.