Nhà ở dành cho công nhân, người lao động tại các địa phương trong cả nước, nhất là ở những nơi nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất là vấn đề không mới nhưng luôn có tính thời sự và nhận được sự quan tâm của nhiều người. Nhà ở dành cho người lao động, công nhân vừa là nhà ở xã hội bán với mức giá ưu đãi, vừa là những căn hộ dành để cho thuê với giá hợp lý.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, còn rất nhiều người lao động, công nhân đang phải thuê nhà bên ngoài và sống trong dãy nhà cấp 4 không theo quy chuẩn, làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, khả năng tái tạo sức lao động thấp.
Thời gian qua, Nhà nước ta đã dành sự quan tâm sâu sắc việc cải thiện điều kiện lao động, nâng cao chất lượng nguồn lao động, bảo đảm an sinh xã hội, chăm sóc sức khỏe, đời sống công nhân. Tại các phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, kỳ họp Quốc hội, các phiên chất vấn, phiên thảo luận tại tổ hay tại hội trường, hay trong các buổi tiếp xúc cử tri, vấn đề nhà ở cho người lao động, công nhân các khu công nghiệp luôn trở thành đề tài nóng, được trao đổi thẳng thắn.
Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, bài toán nhà ở xã hội bán cho công nhân và cho công nhân thuê để ở là vấn đề có tính thời sự, cấp bách, ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả của bảo đảm an sinh xã hội. Chính vì vậy, rất cần sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt của Ðảng, Nhà nước và sự vào cuộc nghiêm túc, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương. Chúng ta cần khẩn trương nghiên cứu và tạo ra cơ chế, chính sách khuyến khích, tạo thuận lợi tối đa cho phát triển nhà ở xã hội cho thuê và bán với giá ưu đãi để đáp ứng nhu cầu chỗ ở của nhiều công nhân lao động hiện nay.
Từ tâm tư, nguyện vọng của người lao động ở khu công nghiệp, các đại biểu Quốc hội cho biết: Ðiều quan tâm nhất của công nhân lao động là làm thế nào có chính sách đất đai phù hợp, có hành lang pháp lý thuận lợi để họ có được nhà ở. Mong muốn lớn nhất là được thuê nhà ở xã hội hợp pháp với giá phù hợp; nhà được mua ưu đãi, phù hợp với đặc điểm, nhu cầu, thu nhập của người lao động. Ðể làm được điều này, trước hết phải dựa vào những quy định của pháp luật và những chính sách hiện hành.
Quy định, chính sách càng thông thoáng, càng phù hợp thực tế sẽ giúp giải quyết vấn đề càng nhanh và kịp thời. Có đại biểu Quốc hội cho rằng, trong các nội dung của các luật liên quan lĩnh vực nhà ở xã hội cần thống nhất quy định đối với doanh nghiệp không nằm trong khu công nghiệp nhưng sử dụng nhiều người lao động, có điều kiện, khả năng thì được xây dựng nhà lưu trú cho công nhân để bố trí cho công nhân, người lao động thuê lưu trú trong thời gian làm việc. Thí dụ, các tập đoàn, tổng công ty khai thác khoáng sản không nằm trong khu công nghiệp nhưng sử dụng rất nhiều lao động, rất cần nhà lưu trú cho công nhân.
Liên quan chính sách phát triển nhà ở cho thuê, một số đại biểu Quốc hội cho biết, chúng ta đã và đang có mục tiêu phát triển và mở rộng các loại hình nhà ở, đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho thuê, nhà ở giá rẻ, nhà ở cho công nhân các khu công nghiệp, tạo điều kiện khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia phát triển nhà ở theo cơ chế thị trường cho các đối tượng chính sách xã hội. Do vậy, dự thảo các luật liên quan nhà ở, đất đai, bất động sản cần làm rõ hơn, sâu sắc hơn về nội dung chính sách cho từng loại hình đối tượng, qua đó đáp ứng yêu cầu chung phát triển kinh tế-xã hội, trong đó cần xác định rõ và thống nhất nội hàm nhà ở xã hội.
Hiện nay là thời điểm rất thuận lợi để chúng ta có những quy định và chính sách đột phá trong lĩnh vực này bởi Quốc hội đang cùng lúc triển khai sửa đổi, bổ sung Luật Ðất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản. Ðây là những dự án luật có liên quan chặt chẽ với nhau và tác động rất lớn đến thị trường bất động sản, nhà ở xã hội.
