Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, thị trường tín chỉ carbon rừng nổi lên như một cơ hội kinh tế bền vững cho Việt Nam. Những chính sách mới và các thỏa thuận quốc tế đang mở đường cho nguồn thu từ “vàng xanh” – tín chỉ carbon rừng, không chỉ giúp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên mà còn tạo ra cơ hội phát triển lâu dài, bền vững cho các địa phương, cộng đồng.Các mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao và phát triển nông nghiệp bền vững đã mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội cho người dân huyện biên giới Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông. Đặc biệt, từ những mô hình nông nghiệp tiên tiến, đồng bào DTTS trên địa bàn huyện dần thay đổi thói quen sản xuất, phát triển kinh tế nông nghiệp, nâng cao đời sống.Đúng 19h10 giờ địa phương (17h10 giờ Hà Nội) ngày 3/12, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Phu nhân, cùng Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam đã đến Thủ đô Tokyo, bắt đầu chuyến thăm chính thức Nhật Bản từ ngày 3-7/12 theo lời mời của Chủ tịch Thượng viện Nhật Bản Sekiguchi Masakazu và Phu nhân.Vào đầu năm 2024, các đảng viên trong Chi bộ bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình đã đồng nhất biểu quyết thực hiện quy định đảng viên không uống rượu bia vào buổi sáng, hạn chế rượu, bia vào chiều tối. Sau gần một năm thực hiện, các đảng viên của Chi bộ Mò O Ồ Ồ đã thay đổi được thói quen uống rượu, bia và tiếp tục vận động đồng bào Rục làm theo để tập trung làm ăn, phát triển kinh tế, xây dựng bản làng văn hóa.Huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk là cái nôi nghề dệt thổ cẩm của người Mnông. Tuy nhiên, đồng bào Mnông ngày càng ít sử dụng trang phục truyền thống, số người duy trì nghề dệt cũng thưa dần, họa tiết thổ cẩm truyền thống nguyên bản dần biến mất. Đau đáu tìm tinh hoa thổ cẩm truyền thống của dân tộc mình, bà H’Kim Hoa Byă, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy Đắk Lắk lặn lội đi khắp các buôn làng tìm người am hiểu để hồi sinh thổ cẩm Mnông.Các mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao và phát triển nông nghiệp bền vững đã mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội cho người dân huyện biên giới Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông. Đặc biệt, từ những mô hình nông nghiệp tiên tiến, đồng bào DTTS trên địa bàn huyện dần thay đổi thói quen sản xuất, phát triển kinh tế nông nghiệp, nâng cao đời sống.Tây Bắc không chỉ là vùng đất có cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, mà còn đa dạng bản sắc văn hóa dân tộc. Những năm qua, nhiều tỉnh trong vùng Tây Bắc đã tận dụng tiềm năng, lợi thế của địa phương để thúc đẩy phát triển du lịch nông thôn, mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần tạo thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân.Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, thị trường tín chỉ carbon rừng nổi lên như một cơ hội kinh tế bền vững cho Việt Nam. Những chính sách mới và các thỏa thuận quốc tế đang mở đường cho nguồn thu từ “vàng xanh” – tín chỉ carbon rừng, không chỉ giúp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên mà còn tạo ra cơ hội phát triển lâu dài, bền vững cho các địa phương, cộng đồng.Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng nay, ngày 4/12, có những thông tin đáng chú ý sau: Công nhận nghề làm đường thốt nốt là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Mong ước ở Ra Nhong. Mường Tè – Hội tụ sắc màu truyền thống. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi. Sau đây là thông tin chi tiết.Là người con dân tộc Tày, đến nay thầy giáo Vi Văn Hà đã có 16 năm cống hiến cho giáo dục vùng cao, vùng đồng bào DTTS huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang. Thầy Hà chia sẻ, nhìn những học trò nghèo vượt khó bám trường, bám lớp, mình càng cảm thấy cần phải trách nhiệm học hỏi, trau rồi kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng để truyền dạy, lan tỏa sự ham học cho những em nhỏ nơi đây…Hằng năm, vào ngày 1/10 Âm lịch, người Xạ Phang (nhóm địa phương của dân tộc Hoa) lại tổ chức Tết trâu, bò. Theo quan niệm của người Xạ Phang, trâu, bò không chỉ là tài sản lớn nhất mà còn là người bạn đồng hành của đồng bào trong cuộc sống hằng ngày.Việc triển khai Dự án Hỗ trợ phát triển sản xuất chăn nuôi bò sinh sản thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững năm 2024 nhằm tạo sinh kế cho các hộ có hoàn cảnh khó khăn phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo bền vững; trong đó, cùng với việc hỗ trợ giống vật nuôi, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Thái Nguyên còn tích cực hướng dẫn người dân về kiến thức kỹ thuật nhằm góp phần nâng cao hiệu quả chăn nuôi, bảo đảm các dự án triển khai đạt hiệu quả cao.Với địa bàn là vùng miền núi khó khăn, tỉ lệ đồng bào DTTS chiếm đa số, huyện Tân Lạc (tỉnh Hoà Bình) đang triển khai nhiều giải pháp nhằm chăm lo sức khỏe, cải thiện dinh dưỡng, thể lực cho phụ nữ và trẻ em vùng cao, vùng đồng bào DTTS trên địa bàn.Trong 3 ngày thi đấu sôi nổi, quyết liệt (ngày 1 – 3/12), các vận động viên tham dự Giải vô địch Bóng bàn Hội Nhà báo Việt Nam lần thứ 17 – tranh Cúp Sao Vàng năm 2024 đã cống hiến nhiều trận đấu hay, đẹp mắt, để lại ấn tượng tốt cho khán giả, góp phần tạo nên sự thành công tốt đẹp của giải.
Những tín hiệu tích cực
Ngày 22/10/2020, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam và Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Quốc tế (IBRD) thuộc nhóm Ngân hàng Thế giới đã ký kết Thỏa thuận Chi trả Giảm phát thải khí nhà kính vùng Bắc Trung Bộ (ERPA) – đặt nền móng cho một hành trình mới trong việc giảm phát thải thông qua bảo vệ rừng tại khu vực Bắc Trung Bộ.
Sau 3 năm thực hiện, năm 2023, lần đầu tiên tại Việt Nam, lĩnh vực lâm nghiệp đã chuyển nhượng thành công 10,3 triệu tín chỉ carbon rừng tự nhiên (10,3 triệu tấn CO2) giai đoạn 2018 – 2019 cho Ngân hàng Thế giới (WB) với đơn giá 5 USD/tấn.
Với kế hoạch xây dựng thị trường carbon nội địa vào năm 2028 và dự kiến kết nối thị trường quốc tế vào năm 2029, Việt Nam đang hướng tới mục tiêu trở thành điểm đầu tư hấp dẫn trong khu vực, đồng thời đáp ứng yêu cầu bảo vệ khí hậu toàn cầu.
Theo Thỏa thuận ký kết thì Việt Nam sẽ chuyển nhượng 10,3 triệu tấn CO2 giảm phát thải giai đoạn 2018 – 2024, tuy nhiên kết quả đo đếm kỳ 1 (2018 – 2019) đạt 16,21 triệu tấn CO2, đã đạt kết quả cam kết ban đầu. Đến nay, Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng Việt Nam đã tiếp nhận 51,5 triệu USD từ WB và điều phối cho 6 tỉnh vùng Bắc Trung bộ để thực hiện chi trả cho các đối tượng hưởng lợi theo quy định.
Theo ông Phạm Hồng Lượng, Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông thôn, việc chuyển nhượng kết quả giảm phát thải vùng Bắc Trung bộ cũng có nhiều tác động tích cực.
“Trước hết, đối với các chủ rừng, giúp nâng cao năng lực về quản trị rừng, tiếp cận với những phương pháp, cách tiếp cận mới, quản lý rừng ngày càng tốt hơn. Thứ hai, nâng cao nhận thức cho cộng đồng cũng giúp người dân hiểu rõ được lợi ích từ rừng. Trong quá trình theo dõi, giám sát diễn biến rừng, tất cả những yếu tố này đều tác động lớn, hỗ trợ chúng ta rất nhiều trong nỗ lực quản lý, bảo vệ, phát triển rừng bền vững”, ông Lượng cho biết.
Nghị định số 107/2022/NĐ-CP của Chính phủ ngày 28/12/2022 cũng đã đưa ra khung pháp lý quan trọng để quản lý và giám sát chặt chẽ các hoạt động tín chỉ carbon rừng tại Việt Nam. Nghị định này không chỉ cụ thể hóa cách thức chi trả và phân phối nguồn thu từ tín chỉ carbon mà còn đưa ra hướng dẫn chi tiết để đảm bảo tính minh bạch, công bằng trong các khoản tài chính đến cộng đồng sống nhờ rừng. Đây là bước chuyển pháp lý cần thiết, giúp các hoạt động giảm phát thải từ rừng tại Việt Nam có cơ sở vận hành vững chắc hơn.
“Kho vàng xanh” cho cộng đồng
Việt Nam có nhiều yếu tố thuận lợi để phát triển thị trường tín chỉ carbon rừng nhờ vào diện tích rừng rộng lớn với hơn 14,8 triệu ha và hệ sinh thái đa dạng. Thị trường này cũng mở ra các nguồn lợi kinh tế không nhỏ cho cộng đồng DTTS và người dân sống dựa vào rừng, đồng thời giúp họ chuyển từ sinh kế thuần nông sang mô hình bảo vệ môi trường có giá trị cao hơn, bền vững hơn.
Theo báo cáo của Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO) về đánh giá tài nguyên rừng toàn cầu, trong khi diện tích rừng trên thế giới suy giảm mạnh, diện tích rừng trồng thấp, Việt Nam là một trong 10 quốc gia trên thế giới có diện tích rừng tăng cao nhất, có diện tích rừng trồng lớn nhất thế giới.
Theo Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp Phạm Hồng Lượng, Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ che phủ rừng khá cao, hơn 42 %. Theo tính toán sơ bộ của các nhà khoa học từ năm 2021 – 2030 thì tổng lượng kết quả giảm phát thải, tín chỉ carbon rừng có thể đạt đến hơn 165.000 tấn CO2 và nếu Việt Nam thực hiện vào Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), phần còn lại chúng ta có thể thực hiện chuyển nhượng tín chỉ carbon.
“Đây sẽ là tiềm năng rất lớn nhưng tất nhiên trong thời gian tới cần phải có nhiều nỗ lực hơn nữa để thực hiện được mục tiêu này”, ông Phạm Hồng Lượng chia sẻ
Tín chỉ các-bon rừng được tạo ra từ các hoạt động dự án giảm phát thải nhà kính như giảm mất rừng và suy thoái rừng; tăng cường hoạt động trồng rừng, tái trồng rừng, tái tạo thảm thực vật và hoạt động tăng cường quản lý rừng, có tính bổ sung, được đo đếm, thẩm định, chứng nhận theo quy định tiêu chuẩn nhất định.
Tuy nhiên, để thị trường tín chỉ carbon đạt hiệu quả cao, việc phát triển đội ngũ chuyên gia, ứng dụng công nghệ giám sát, và tăng cường đào tạo cộng đồng tham gia dự án tín chỉ carbon cũng là những yếu tố quan trọng, quyết định tính bền vững của thị trường. Các chuyên gia nhận định, nếu không có sự hỗ trợ về kỹ thuật và đầu tư, thị trường tín chỉ carbon khó có thể đạt được tiềm năng tối đa.
Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp, ông Phạm Hồng Lượng cho biết thêm, hiện, Việt Nam đã có Luật Lâm nghiệp, Luật Bảo vệ môi trường là những bộ luật khung để đưa ra các quy định về dịch vụ hấp thụ, lưu giữ carbon rừng. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần phải có các nghị định quy định chi tiết hơn như quy định quyền carbon là như thế nào, các tiêu chuẩn carbon áp dụng, các quy định về tổ chức chứng nhận hay là thẩm định kết quả giảm phát thải, quy trình đăng ký xây dựng dự án, tổ chức thực hiện dự án.
“Quá trình đánh giá, giám sát để đạt được tín chỉ carbon cần phải được quy định chi tiết. Vì vậy, trong thời gian tới chúng ta phải tiếp tục hoàn thiện, xây dựng nghị định quy định chi tiết dựa trên những kết quả thí điểm tại vùng Bắc Trung Bộ”, ông Lượng khẳng định.
Hiện nay, các bộ, ngành cũng đang xây dựng, hoàn thiện cơ sở pháp lý và các điều kiện thể chế, kỹ thuật và năng lực để triển khai thị trường carbon trong nước và tham gia thị trường carbon thế giới. Việc đẩy nhanh hành lang pháp lý và các hướng dẫn cụ thể, sẽ góp phần hiện thực hóa mục tiêu thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon vào năm 2025 mà Chính phủ đặt ra.
Nguồn: https://baodantoc.vn/thi-truong-tin-chi-carbon-rung-nguon-luc-xanh-cho-nen-kinh-te-1733016775903.htm
