Thêm những tư liệu về nhà vua Hàm Nghi trong vai trò người nghệ sĩ

Ngày 5/11, tại Nhà hát Duyệt Thị Đường, Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ chức tọa đàm, giới thiệu ấn phẩm “Hàm Nghi – Hoàng đế lưu vong, nghệ sĩ ở Alger” vừa được xuất bản bằng tiếng Việt vào tháng 10/2024.

Tác phẩm “Hàm Nghi – Hoàng đế lưu vong, nghệ sĩ ở Alger” do TS Amandine Dabat nghiên cứu và biên soạn, được Nhà xuất bản Khoa học xã hội dịch và xuất bản từ bản gốc tiếng Pháp “Hàm Nghi – Empereur en exil, artiste à Alger” do Nhà xuất bản Sorbonne ấn hành năm 2019.

Cuốn sách dày hơn 500 trang, trong đó có 71 trang tác phẩm mỹ thuật, 12 trang tác phẩm điêu khắc, 68 trang ảnh tư liệu, thư từ… Đây là công trình nghiên cứu tâm huyết của TS Amandine Dabat về cuộc đời của vua Hàm Nghi trong vai trò một vị vua yêu nước và là một họa sĩ tài hoa trong thời gian ông lưu vong tại Pháp và Alger.

Tại buổi tọa đàm, với những chia sẻ từ tác giả Amandine Dabat, công chúng có cơ hội tiếp cận sâu hơn với cuộc đời thăng trầm của vị hoàng đế lưu vong nhưng luôn đau đáu nỗi nhớ về quê hương, dân tộc và tài năng nghệ thuật của nhà vua, khám phá về quá trình sáng tác và những giá trị nghệ thuật mà ông để lại.

Theo TS Amandine Dabat, để thực hiện công trình nghiên cứu trên, bà dựa vào 2 bộ sưu tập quan trọng. Trong đó bộ sưu tập Hàm Nghi do hậu duệ của nhà vua lưu giữ gồm 2.500 tài liệu chủ yếu là thư từ, có cả thư nhà vua nhận và các bản thảo thư do nhà vua viết trong thời gian lưu đày.

Bộ sưu tập thứ hai là tài liệu của chính quyền Alger chứa đựng những văn bản hành chính và các dự án chính trị của chính phủ Pháp liên quan đến vua Hàm Nghi.

TS Amandine Dabat khẳng định, qua phân tích phong cách các tác phẩm nghệ thuật của vua Hàm Nghi từ những bức tranh sơn dầu đến các tác phẩm điêu khắc đã giúp bổ sung và làm sáng tỏ thêm quan điểm của vua Hàm Nghi về chính quyền Pháp, về chính trị cũng như các mối quan hệ xã hội và nghệ thuật của mình.

Dịp này, các hậu duệ của vua Hàm Nghi đã trao tặng cho Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế nhiều kỷ vật quý giá của vua Hàm Nghi gồm: Khay gỗ khảm xà cừ dài 31,4 cm; rộng 18,4 cm; cao 10 cm; bộ sách chữ Hán gồm 3 cuốn “Ngự chế canh chức đồ” (2 quyển); “Đan đồ huyện chí” (26 quyển); “Tăng đính thi kinh thể chí diễn nghĩa” (5 quyển); đôi đũa cung đình bằng ngà hải mã, được sử dụng trong bữa ăn của vua Hàm Nghi (giai đoạn Cần Vương 1885-1889) và đôi tiềm bằng sứ, vật dụng của gia đình vua Hàm Nghi.

Nhà nghiên cứu lịch sử nghệ thuật Amandine Dabat là hậu duệ đời thứ năm của vua Hàm Nghi – chắt gái của công chúa Như Lý (con gái của vua Hàm Nghi). Bà là Tiến sĩ Lịch sử nghệ thuật tại Đại học Sorbonne, thạc sĩ Việt Nam học tại Đại học Paris 7-Diderot. Năm 2015, bà bảo vệ thành công luận án tiến sĩ tại Viện Lịch sử Nghệ thuật Quốc gia Pháp với đề tài về vua Hàm Nghi.

Thế Vũ