Thế cuộc Syria thêm khó lường

Mỹ “động binh” tại miền bắc Syria ?

Miền bắc Syria nóng lên trong những ngày qua với các cuộc đụng độ giữa Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd dẫn đầu, với nhóm vũ trang thân Thổ Nhĩ Kỳ. Diễn biến phần nào nêu bật sự căng thẳng là thông tin Mỹ rục rịch điều lực lượng đến TP.Kobani ở miền bắc Syria nhằm xây dựng căn cứ tại đây. Theo Tổ chức Quan sát Nhân quyền Syria (SOHR, có trụ sở tại Anh), Mỹ ngày 2.1 điều khoảng 50 xe tải chở các khối bê tông đến khu vực Kobani. Những xe quân sự cắm cờ Mỹ cũng liên tục di chuyển tới thành phố này.

Hãng tin North Press thân SDF cho hay các đoàn xe của liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu đã khởi động quá trình xây dựng căn cứ quân sự, và sắp tới sẽ bố trí binh sĩ, vũ khí, radar cùng hệ thống phòng không.

Tính đến chiều qua (giờ VN), giới chức Mỹ chưa bình luận về thông tin trên, song các nhà quan sát nhận định Washington muốn giữ vững các mục tiêu chiến lược tại Syria thông qua việc hỗ trợ đồng minh người Kurd trước áp lực từ Thổ Nhĩ Kỳ.

Sau khi chính quyền cựu Tổng thống Syria Bashar al-Assad bị lật đổ, Thổ Nhĩ Kỳ và các nhóm dân quân thân Ankara đã tập hợp lực lượng dọc biên giới với Syria và đã tổ chức những cuộc tấn công với mục tiêu kiểm soát Kobani, thành phố nằm ở biên giới Syria – Thổ Nhĩ Kỳ và hiện do SDF kiểm soát. Việc Mỹ trở lại Kobani sẽ giúp duy trì cán cân quân sự và ngăn Thổ Nhĩ Kỳ cùng đồng minh tiến sâu tại Syria. Quân đội Mỹ từng rút khỏi Kobani năm 2019 và lực lượng Nga sau đó tiếp quản nơi này, song những diễn biến chính trị gần đây ở Syria đã đặt yêu cầu mới cho Washington nếu muốn duy trì ảnh hưởng ở Syria. Lầu Năm Góc hồi tháng 12.2024 cho biết hiện có 2.000 quân nhân Mỹ đồn trú tại Syria, hơn gấp đôi so với con số 900 binh sĩ như số liệu thời gian qua.

Trong diễn biến liên quan, AFP ngày 2.1 dẫn thông tin từ SOHR cho hay có 23 tay súng từ lực lượng thân Thổ Nhĩ Kỳ và 1 người trong nhóm vũ trang địa phương có liên hệ với SDF đã thiệt mạng trong cuộc đụng độ ở TP.Manbij. SDF cho biết họ đã đẩy lùi các cuộc tấn công của đối thủ ở phía nam và đông TP.Manbij, trong khi lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ liên tục tập kích các khu vực trên bằng máy bay không người lái và hỏa lực pháo. Chính quyền mới của Syria thời gian qua yêu cầu các nhóm dân quân trên lãnh thổ nước này giải tán và gia nhập quân đội quốc gia, song SDF yêu cầu đối thoại trực tiếp và giải quyết thỏa đáng những vướng mắc.

Sự can dự của Israel

Bên cạnh giải bài toán các cuộc đụng độ phía bắc, giới chuyên gia nhận định chính quyền mới tại Syria cần lưu ý đến động thái từ Israel, quốc gia đến nay vẫn có các hành động quân sự nhắm vào Syria. Trong ngày 2.1, truyền thông Syria đưa tin Israel đã tấn công các cơ sở quân sự tại TP.Aleppo, tây bắc Syria. Lực lượng Tel Aviv trong gần 1 tháng qua đã thực hiện hàng trăm vụ tấn công vào mục tiêu quân sự tại Syria, nói rằng điều này nhằm ngăn số vũ khí rơi vào tay các nhóm thù địch.

Cũng vào ngày 2.1, Israel xác nhận từng thực hiện chiến dịch đột kích nhà máy tên lửa tại Syria ngày 8.9.2024, thời điểm ông al-Assad vẫn còn nắm quyền. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết đã đổ bộ vào Syria từ trực thăng, đột kích và phá hủy nhà máy ngầm mà Tel Aviv cho là được Iran tài trợ để sản xuất vũ khí phục vụ các lực lượng ủy nhiệm.

Theo tờ The Jerusalem Post, điểm đáng lưu ý là cách quân đội Israel có thể vượt qua lớp phòng không dày đặc bảo vệ cơ sở vũ khí, được đặt tại TP.Masyaf. Cuộc đột kích của Israel có sự tham gia của những trực thăng hỗ trợ đổ bộ và các UAV yểm trợ, trong khi kho vũ khí ở Masyaf được xem là nơi bảo vệ nghiêm ngặt thứ 2 tại Syria chỉ sau thủ đô Damascus.

Giả thuyết được đưa ra là Israel đã có nhiều hoạt động vô hiệu hóa hệ thống phòng không Syria trước đó, nếu không chiến dịch trên gần như bất khả thi, song hiện vẫn chưa có xác thực rõ ràng. Dù với lý do nào, thực tế quân đội Israel đã thực hiện cuộc đột kích thành công sẽ ít nhiều khiến chính quyền mới tại Syria để tâm đến khả năng tác chiến bí mật của Tel Aviv.