Thảo luận về dự án Luật Đường bộ

Đề nghị giao Bộ trưởng GTVT quy định quy chuẩn kỹ thuật đường cao tốc

Sáng nay (21/5), thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đường bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Đường bộ.

Trên cơ sở ý kiến của các ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh (UBQPAN) phối hợp với cơ quan soạn thảo, các cơ quan của Quốc hội và các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật và xây dựng dự thảo Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý.

Dự thảo Luật Đường bộ trình Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 7 có 86 điều, giảm 6 điều so với dự thảo Luật Chính phủ trình; đã chỉnh sửa nội dung 82 điều, bỏ 7 điều, đồng thời gom nội dung một số điều để xây dựng thành điều mới, sắp xếp lại vị trí 3 điều.

Về kết cấu hạ tầng đường bộ, UBTVQH đã chỉ đạo tiếp thu, chỉnh lý tối đa theo ý kiến ĐBQH, tập trung vào các quy định tại Điều 8 (phân loại đường bộ theo cấp quản lý), Điều 12 (quỹ đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ), Điều 15 (hành lang an toàn đường bộ), Điều 16 (sử dụng đất hành lang an toàn đường bộ), Điều 28 (đầu tư, xây dựng công trình thuộc kết cấu hạ tầng đường bộ), Điều 31 (bàn giao, đưa công trình đường bộ vào khai thác).

Đối với các quy định về đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ, UBTVQH đã chỉ đạo bổ sung, chỉnh lý Điều 8 để xác định trách nhiệm của các chủ thể trong quản lý đường bộ, trên cơ sở đó chỉnh lý Điều 28, Điều 37 dự thảo Luật để xác định trách nhiệm đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ theo hướng viện dẫn quy định tại Điều 8.

Về nguồn tài chính để đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ và nguồn thu từ kết cấu hạ tầng đường bộ, tiếp thu ý kiến ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo chỉnh sửa khoản 2 Điều 42 để thống nhất với quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Thanh tra đường bộ không thực hiện kiểm tra, xử lý vi phạm trên đường

Về đường bộ cao tốc, tuy đường cao tốc là cấp kỹ thuật của đường bộ, nhưng có những yêu cầu riêng về đầu tư, xây dựng, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và hoạt động quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì.

Do đó, việc xây dựng một chương riêng nhằm cụ thể hóa những nội dung này để bảo đảm cơ sở pháp lý, tính khả thi cho hoạt động đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì đường cao tốc.

Về ý kiến đề nghị bổ sung một số quy định cụ thể về yêu cầu kỹ thuật đối với đường cao tốc, UBTVQH đề nghị giao Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định trong quy chuẩn kỹ thuật về đường cao tốc để bảo đảm phù hợp với thực tiễn và phù hợp thẩm quyền.

Đối với quy định về mở rộng, nâng cấp đường cao tốc, UBTVQH đã chỉ đạo chỉnh lý để thống nhất với quy định của pháp luật về xây dựng, đầu tư công, đầu tư theo phương thức đối tác công tư… và phù hợp với thực tiễn nhằm tạo cơ sở pháp lý thu hút nguồn lực tài chính cho hoạt động đầu tư mở rộng, nâng cấp các tuyến đường bộ hiện hành thành đường cao tốc hoặc các tuyến đường cao tốc được đầu tư theo quy mô phân kỳ.

Về hoạt động vận tải, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, tiếp thu ý kiến ĐBQH, UBTVQH đã cho chỉnh lý các quy định tại chương IV theo hướng rà soát, bảo đảm thống nhất với quy định của dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông (TTATGT) đường bộ, chỉ tập trung quy định về quản lý hoạt động kinh doanh vận tải, trách nhiệm của các chủ thể trong hoạt động kinh doanh vận tải và các dịch vụ hỗ trợ hoạt động vận tải đường bộ.

Về quản lý nhà nước về hoạt động đường bộ, tiếp thu ý kiến ĐBQH, đã cho bổ sung tại khoản 2 Điều 83 của dự thảo Luật để bảo đảm thống nhất với dự thảo Luật TTATGT đường bộ, vì việc thanh tra hoạt động đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe và kiểm định phương tiện trong lực lượng quân đội nhân dân, công an nhân dân do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an thực hiện.

Đối với ý kiến đề nghị quy định thanh tra đường bộ được dừng phương tiện để xử lý, để bảo đảm thống nhất, tránh chồng chéo chức năng, nhiệm vụ giữa lực lượng cảnh sát giao thông và lực lượng thanh tra đường bộ, tránh phiền hà cho người tham gia giao thông khi có nhiều lực lượng có thẩm quyền xử lý vi phạm trên đường bộ, dự thảo Luật quy định theo hướng thanh tra đường bộ thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành, không thực hiện kiểm tra, xử lý vi phạm trên đường, chỉ xử lý trách nhiệm thông qua các điểm giao thông “tĩnh”, qua cơ sở dữ liệu. Việc tuần tra, xử lý trên đường do lực lượng cảnh sát giao thông thực hiện.

Về hiệu lực thi hành, căn cứ đề nghị của cơ quan soạn thảo, UBTVQH đã cho đã chỉ đạo tiếp thu, chỉnh lý và đề nghị Quốc hội cho bổ sung khoản 2 Điều 85 dự thảo Luật, theo đó các quy định liên quan đến việc thu phí sử dụng đường cao tốc sẽ có hiệu lực từ ngày 1/10/2024 để kịp thời tổ chức triển khai hoạt động thu phí sử dụng đường bộ cao tốc theo quy định của Luật này.

Đề nghị cho phép dịch vụ chia sẻ chuyến xe dưới 10 chỗ hoạt động

Cơ bản đồng tình với dự thảo Luật Đường bộ trình Quốc hội lần này, đại biểu Tạ Thị Yên (đoàn tỉnh Điện Biên) băn khoăn, dự thảo Luật quy định tại khoản 10 Điều 56, đối với loại hình kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng, đơn vị kinh doanh vận tải chỉ được ký hợp đồng vận tải hành khách với người thuê vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe, nghĩa là mỗi chuyến xe hợp đồng chỉ được chở một hành khách hoặc một nhóm khách duy nhất.

“Tôi hiểu Ban soạn thảo đưa ra quy định này nhằm ngăn chặn tình trạng núp bóng xe hợp đồng để kinh doanh vận tải hành khách liên tỉnh theo tuyến cố định. Tuy nhiên, việc này vô tình hạn chế một loại hình vận tải hành khách phổ biến ở nhiều quốc gia khác, đó là mô hình chia sẻ chuyến xe hợp đồng dưới 10 chỗ thông qua các nền tảng gọi xe trực tuyến”, bà Yên băn khoăn.

Đại biểu Yên cho rằng, về cơ bản, mô hình chia sẻ chuyến xe hợp đồng cho phép các hành khách khác nhau có cùng lộ trình nhưng khác điểm đón và trả khách có thể đi chung một chuyến xe. Hành khách sẽ được hưởng cước phí di chuyển rẻ hơn, còn người lái xe cũng được gia tăng thu nhập do lượng hành khách trong một chuyến xe tăng lên. Đồng thời, mô hình này cũng mang nhiều lợi ích cho xã hội, giảm tắc nghẽn, ô nhiễm.

Do đó, đại biểu Yên đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra rà soát và điều chỉnh khoản 10 Điều 56 theo hướng vừa kiểm soát tình trạng “xe dù, bến cóc”, nhưng vẫn tạo điều kiện cho dịch vụ chia sẻ chuyến xe dưới 10 chỗ hoạt động.

Làm rõ quy định về các hành vi bị cấm

Quan tâm góp ý về các hành vi bị cấm trong dự thảo Luật Đường bộ, đại biểu Cầm Thị Mẫn (đoàn Thanh Hóa) cho biết, tại khoản 3 Điều 7 của dự thảo Luật quy định về hành vi bị nghiêm cấm là lấn chiếm sử dụng xây dựng trái phép trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ.

Tuy nhiên, quy định này cần loại trừ đối với các trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 32 của dự thảo Luật này, bao gồm các trường hợp thi công trên đường bộ đang khai thác không phải cấp giấy phép. Vì vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát lại để bảo đảm tính thống nhất giữa các quy định trong dự thảo luật; hoặc thể hiện lại khoản 3 Điều 7.

Bên cạnh đó, bà Mẫn cho biết, khoản 3 Điều 7 chỉ quy định các hành vi bị nghiêm cấm trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ, trong khi đó khoản 2 Điều 21 của dự thảo luật quy định tổ chức cá nhân khi xây dựng, cải tạo, mở rộng bảo trì công trình và tiến hành các hoạt động khác trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ phải được phép theo quy định tại khoản 2 Điều 32 của dự thảo Luật.

“Như vậy, đối với các hành vi cải tạo, mở rộng công trình và các hoạt động khác nếu không được phép trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ có bị coi là vi phạm điều cấm hay không? Đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, làm rõ để quy định các hành vi bị nghiêm cấm bảo đảm đầy đủ, bao quát”, bà Mẫn nói.

Đại biểu đoàn Thanh Hóa cũng cho hay, theo quy định tại khoản 4 Điều 5 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, một trong những nguyên tắc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật là cần bảo đảm tính khả thi, dễ tiếp cận, dễ thực hiện.

Tuy nhiên, đại biểu nhận thấy một số nội dung tại khoản 1, khoản 4 và khoản 6 Điều này còn quy định sử dụng cụm từ là “trái quy định của pháp luật” là chưa rõ ràng, còn chung chung.

Đại biểu Mẫn cho rằng, “quy định của pháp luật” là rất rộng, việc chỉ gói gọn các hành vi cấm tại khoản 1, khoản 4 và khoản 6 để xác định thế nào là “trái quy định của pháp luật” để được coi là hành vi bị nghiêm cấm sẽ gây khó khăn cho người dân, cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc tiếp cận, áp dụng các quy định của Luật. Vì vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu để quy định cụ thể, rõ ràng các nội dung nêu trên.