Tháo gỡ được điểm nghẽn thể chế, tăng trưởng GDP có thể đạt 2 con số trong những thập kỷ tới

Đặc biệt chú trọng rà soát, hoàn thiện thể chế, pháp luật

Về công tác chỉ đạo, điều hành, các báo cáo, ý kiến phát biểu tại phiên họp thống nhất đánh giá, từ đầu năm, các cấp, các ngành, các địa phương đã tập trung triển khai các nhiệm vụ, giải pháp theo các Nghị quyết, Kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Trong đó, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Tập trung thực hiện 3 đột phá chiến lược về thể chế, hạ tầng, nhân lực. Đặc biệt chú trọng rà soát, hoàn thiện thể chế, pháp luật, lập các ban chỉ đạo do Thủ tướng Chính phủ đứng đầu, các tổ công tác để kịp thời tháo gỡ những “điểm nghẽn”, khó khăn, vướng mắc phát sinh, tạo đồng thuận trong cả hệ thống chính trị và người dân, doanh nghiệp.

Đẩy mạnh triển khai các dự án, công trình kết cấu hạ tầng chiến lược, trong đó báo cáo cấp có thẩm quyền chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam và thúc đẩy các dự án đường sắt khổ tiêu chuẩn kết nối với Trung Quốc.

Thúc đẩy khoa học công nghệ, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, Đề án 06, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh, tôn vinh doanh nghiệp.

Chú trọng bảo đảm an sinh xã hội, cải thiện đời sống nhân dân; tăng cường ứng phó biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, nhất là cơn bão số 3.

Củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền; bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Đẩy mạnh đối ngoại, hội nhập quốc tế, chuẩn bị cho các hoạt động đối ngoại của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, góp phần khẳng định vai trò, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam, thúc đẩy hợp tác với các nước.

Một điểm sáng trong công tác chỉ đạo, điều hành là việc thành lập các tổ công tác chỉ đạo, giải quyết các việc khó, mới, nhạy cảm, sử dụng cơ chế đặc phái viên làm việc với các đối tác quan trọng, phát huy hiệu quả cao.

Việt Nam có thể tăng trưởng cao nhất ASEAN+3

Về kết quả kinh tế – xã hội tháng 10 và 10 tháng năm 2024, các báo cáo, ý kiến thống nhất đánh giá tình hình kinh tế – xã hội tiếp tục xu hướng tích cực, nhìn chung kết quả tháng 10 cao hơn tháng 9 và tính chung 10 tháng tốt hơn so với cùng kỳ năm 2023 trên hầu hết các lĩnh vực, nổi bật là:

Kinh tế tiếp tục đà tăng trưởng tích cực trong cả 3 khu vực. Khu vực nông nghiệp tiếp tục tăng trưởng ổn định. Khu vực công nghiệp tiếp tục xu hướng tích cực, tháng 10 tăng 4% so với tháng 9 và tăng 7% so với cùng kỳ; tính chung 10 tháng tăng 8,3% (cùng kỳ năm 2023 tăng 0,5%). Khu vực dịch vụ tiếp tục tăng khá; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 8,5%. Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 10/2024 đạt 51,2 điểm, thể hiện sản xuất tiếp tục mở rộng.

Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3,78%. Tỷ giá, lãi suất nhìn chung ổn định. An ninh năng lượng, an ninh lương thực được bảo đảm (xuất khẩu gạo đạt gần 7,8 triệu tấn, kim ngạch gần 4,9 tỷ USD, tăng lần lượt 10,2% và 23,5% so với cùng kỳ); cơ bản bảo đảm cân đối cung cầu lao động.

Xuất khẩu tiếp tục tăng cao, xuất siêu lớn. Xuất khẩu tháng 10 tăng 4,4% so với tháng 9 và tăng 10,1% so với cùng kỳ; tính chung 10 tháng tăng 14,9% (khu vực trong nước tăng 20,7%, khu vực FDI tăng 12,8%); nhập khẩu tăng 16,8%; xuất siêu 23,31 tỷ USD.

Du lịch phục hồi mạnh. Khách quốc tế tháng 10 đạt 1,42 triệu lượt, tăng 27,6%; tính chung 10 tháng đạt 14,1 triệu lượt, tăng 41,3%.

Thu ngân sách nhà nước tăng mạnh, tổng thu 10 tháng đạt 97,2% dự toán, tăng 17,3% cùng kỳ (trong khi đã miễn, giảm, gia hạn 149,1 nghìn tỷ đồng thuế, phí, lệ phí). Nợ công, nợ chính phủ, nợ nước ngoài, bội chi thấp hơn giới hạn quy định.

Đầu tư phát triển đạt kết quả tích cực. Giải ngân vốn đầu tư công 10 tháng đạt 52,29% kế hoạch. Thu hút FDI đạt 27,26 tỷ USD, tăng 1,9%, cao nhất từ 2019 đến nay; vốn FDI thực hiện đạt 19,58 tỷ USD, tăng 8,8%, cao nhất trong 5 năm qua.

Phát triển doanh nghiệp tiếp tục phục hồi, trong tháng 10 có 22,9 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 29,1% so với tháng 9 và tăng 7% so với cùng kỳ; tính chung 10 tháng có 202,3 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 9,1% so với cùng kỳ.

Các lĩnh vực văn hóa, xã hội được chú trọng; an sinh xã hội được bảo đảm. Đã hỗ trợ người dân 21,8 nghìn tấn gạo. Trong tháng 10, có 95,4% số hộ gia đình đánh giá có thu nhập ổn định hoặc cao hơn cùng kỳ. Tai nạn giao thông giảm ở cả 3 tiêu chí.

Cải cách hành chính, nhất là cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục hành chính, chuyển đổi số, Đề án 06 và phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được đẩy mạnh.

Chính trị – xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được tăng cường; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; đối ngoại, hội nhập quốc tế được đẩy mạnh; uy tín, vị thế đất nước được nâng lên. Nâng cấp quan hệ lên Đối tác Toàn diện và ký Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện (CEPA) với UAE.

Nhiều tổ chức, chuyên gia quốc tế tiếp tục đánh giá cao kết quả và triển vọng của kinh tế Việt Nam. Tăng trưởng GDP năm 2024 của Việt Nam được Standard Chartered nâng dự báo từ tăng 6% lên tăng 6,8%, HSBC nâng dự báo từ tăng 6,5% lên tăng 7%; Văn phòng Nghiên cứu kinh tế vĩ mô ASEAN+3 (AMRO) dự báo năm 2024 và 2025, Việt Nam có thể tăng trưởng cao nhất ASEAN+3.

Coi trọng thời gian, trí tuệ, tư duy phải đi sớm hơn, tầm nhìn phải xa hơn

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính hoan nghênh, đánh giá cao Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các bộ, ngành chuẩn bị kỹ các báo cáo, những ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, sát thực tiễn của các đại biểu. Cơ bản đồng tình với các báo cáo, ý kiến, Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng Chính phủ tiếp thu, hoàn thiện các báo cáo và dự thảo Nghị quyết phiên họp, trình Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành.

Nhân Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11), Thủ tướng gửi lời chúc mừng tới Bộ Tư pháp và những người làm công tác xây dựng pháp luật, đề nghị tiếp tục nỗ lực, cố gắng, góp phần tháo gỡ các vướng mắc, điểm nghẽn về thể chế, pháp luật trong thời gian tới.

Về kết quả đạt được trong tháng 10 và 10 tháng đầu năm, Thủ tướng Phạm Minh Chính khái quát và nhấn mạnh, cái được lớn nhất là kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn được bảo đảm. Tình hình kinh tế – xã hội tiếp tục xu hướng tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau tốt hơn quý trước, năm nay tốt hơn năm ngoái. Nếu tăng trưởng GDP cả năm đạt trên 7% thì chúng ta sẽ đạt và vượt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu của năm 2024.

Đặc biệt, một điểm sáng là đã chỉ đạo quyết liệt, xử lý nhanh tình hình, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, phát huy mạnh mẽ tinh thần tương thân, tương ái, tình dân tộc, nghĩa đồng bào, không để ai bị đói, bị rét, bị thiếu chỗ ở, học sinh được tới trường, người ốm đau được cứu chữa.

Thủ tướng bày tỏ phấn khởi khi 40 căn nhà ở Làng Nủ mới đã hình thành; đồng thời biểu dương NHNN vào cuộc nhanh về vốn cho nông dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng sau bão, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính cũng kịp thời xử lý các vấn đề liên quan giống cho bà con.

Bên cạnh những kết quả đạt được là cơ bản, về tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức, Thủ tướng lưu ý tình hình khu vực, quốc tế còn nhiều bất định, rủi ro; áp lực điều hành kinh tế vĩ mô còn lớn, nhất là về điều hành tỷ giá, lãi suất, nguồn cung và giá cả hàng hóa, dịch vụ trong nước.

Tình hình sản xuất kinh doanh một số lĩnh vực khó khăn, nhất là chi tiêu đầu vào cho sản xuất; áp lực trả nợ trái phiếu doanh nghiệp đến hạn lớn. Tiếp cận vốn tín dụng còn khó khăn; nợ xấu có xu hướng tăng. Khó khăn, vướng mắc của thị trường bất động sản chậm được giải quyết. Giải ngân vốn đầu tư công, triển khai gói tín dụng 145 nghìn tỷ đồng cho nhà ở xã hội chưa đáp ứng kỳ vọng.

Quy định pháp luật còn chồng chéo; một số văn bản quy định chi tiết chậm được ban hành; thủ tục hành chính còn rườm rà. Chuyển đổi số chưa đồng đều giữa các bộ, ngành, địa phương.

Đời sống một bộ phận người dân khó khăn. Thiên tai, bão lũ, xâm nhập mặn, sạt lở, sụt lún gây thiệt hại, ảnh hưởng đời sống nhân dân. Tình hình tội phạm, nhất là tội phạm mạng còn phức tạp.

Thủ tướng chỉ rõ, nguyên nhân kết quả đạt được là nhờ có sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Ban Chấp hành Trung ương, mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư; sự đồng hành, phối hợp chặt chẽ, tích cực của Quốc hội và các cơ quan trong hệ thống chính trị; sự tham gia, ủng hộ của nhân dân, doanh nghiệp; sự hợp tác, giúp đỡ của bạn bè quốc tế; sự nỗ lực, cố gắng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và của các cấp, các ngành, các địa phương.

Về các hạn chế, tồn tại, bên cạnh những nguyên nhân khách quan, thì nguyên nhân chủ quan là thể chế, phân cấp, phân quyền một số lĩnh vực còn vướng mắc; kỷ cương, kỷ luật có nơi chưa nghiêm; một bộ phận cán bộ, công chức né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm; phản ứng chính sách trong một số trường hợp còn chưa kịp thời, hiệu quả; tinh thần tự lực, tự cường của một số cơ quan, đơn vị chưa cao…

Cơ bản đồng ý các bài học kinh nghiệm mà các đại biểu đã chỉ ra, Thủ tướng nhấn mạnh 3 nội dung:

Một là, nắm chắc tình hình trong và ngoài nước, phản ứng chính sách khả thi, kịp thời, hiệu quả ở tất cả các cấp, các ngành và đặc biệt là ở các bộ.

Hai là, những nhiệm vụ mới, khó, nhạy cảm thì phải có bản lĩnh chính trị với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, kiểm tra, đôn đốc thường xuyên, xử lý kịp thời các vướng mắc.

Ba là, coi trọng thời gian, coi trọng trí tuệ, tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược, tư duy phải đi sớm hơn, tầm nhìn phải xa hơn, hành động quyết liệt, hiệu quả, đã nói là làm, chỉ bàn làm, không bàn lùi.

10 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới

Đánh giá tình hình thời gian tới sẽ tiếp tục có khó khăn, thách thức nhiều hơn cơ hội và thuận lợi do xu hướng phân tách, phân mảnh trên thế giới, cạnh tranh chiến lược, thay đổi chính sách của các nước, đứt gãy chuỗi cung ứng, sản xuất, thị trường…, Thủ tướng yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương quyết liệt thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp đề ra, phấn đấu đạt và vượt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu chủ yếu của năm 2024, tạo đà cho năm 2025.

Chỉ rõ 10 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, Thủ tướng trước hết yêu cầu triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các nghị quyết, kết luận, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của đồng chí Tổng Bí thư, của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Trong đó lưu ý tiếp tục chuẩn bị kỹ các tài liệu phục vụ Kỳ họp thứ 8 Quốc hội XV, các thành viên Chính phủ tham dự đầy đủ Phiên chất vấn.

Thứ hai, tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế với mục tiêu: Tốc độ tăng GDP quý IV khoảng 7,4-7,6%, cả năm đạt trên 7%, kiểm soát lạm phát dưới 4,5%; tăng trưởng tín dụng khoảng 15%; thu ngân sách nhà nước tăng ít nhất 15%.

Thủ tướng yêu cầu tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách vĩ mô khác.

Bộ Tài chính tiếp tục phấn đấu tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách nhà nước; đẩy mạnh chuyển đổi số, áp dụng hóa đơn điện tử; triệt để tiết kiệm chi thường xuyên. Triển khai hiệu quả các chính sách gia hạn, miễn, giảm thuế, phí, lệ phí; đồng thời, tổng kết, đánh giá hiệu quả để nghiên cứu, đề xuất ban hành các chính sách tiếp tục miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, tiền thuê đất để triển khai ngay từ đầu năm 2025, trong đó có giảm thuế VAT để kích thích tiêu dùng, sản xuất trong nước.

Tiếp tục kiểm soát lạm phát theo mục tiêu. Đẩy mạnh khai thác, chế biến than, dầu, khoáng sản. Kiên quyết bảo đảm cung ứng đủ điện, xăng dầu, đáp ứng yêu cầu sản xuất và tiêu dùng; đồng thời xây dựng, triển khai kế hoạch bảo đảm cung ứng điện trong dài hạn.

Thứ ba, tập trung làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới, đặc biệt là chuyển đổi số quốc gia.

Đẩy mạnh thực hiện các dự án đầu tư công và 3 chương trình mục tiêu quốc gia; thúc đẩy đầu tư tư nhân; tăng cường hợp tác công tư; thu hút FDI có chọn lọc, có chính sách hỗ trợ để thu hút khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chủ động, tích cực thu hút các tập đoàn đa quốc gia, nhà đầu tư chiến lược trong các lĩnh vực chip, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo…

Về xuất khẩu, tăng cường xúc tiến thương mại; củng cố các thị trường lớn, truyền thống; mở rộng các thị trường mới (Trung Đông, Halal, Mỹ latinh). Bộ trưởng Bộ Công Thương làm Tổ trưởng đàm phán các hiệp định thương mại tự do, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm Tổ trưởng đàm phán các hiệp định bảo hộ đầu tư với các nước Trung Đông, Pakistan, Ai Cập.

Về tiêu dùng, đẩy mạnh phát triển thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng, cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, thương mại điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt. Bộ Công Thương chủ trì, nghiên cứu, báo cáo Thủ tướng các giải pháp thúc đẩy thị trường, kích cầu trong nước.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các địa phương xây dựng chính sách thu hút du lịch; Bộ Công an, Bộ Ngoại giao nghiên cứu, triển khai chính sách thị thực, trong đó miễn thị thực đơn phương cho một số nước để thu hút du khách.

Triển khai hiệu quả Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, Chương trình phát triển nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn. Tập trung nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện Đề án Trung tâm tài chính quốc tế, khu vực, Đề án phát triển thị trường carbon, khu thương mại tự do tại các địa phương.

Thứ tư, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Tiếp tục phát huy vai trò của các tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ. Bộ GTVT, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, các doanh nghiệp triển khai nhanh, quyết liệt các nhiệm vụ để khởi công dự án tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng trong năm 2025 và sau đó tiếp tục khởi công tuyến Lạng Sơn – Hà Nội.

Thứ năm, với quan điểmxác định thể chế là “đột phá của đột phá”, Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải cách thủ tục hành chính. Tiếp tục quyết liệt tháo gỡ các vướng mắc pháp lý, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cương quyết xóa bỏ cơ chế xin cho, theo tinh thần địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.