Powered by Techcity

Về đất Đạt Tài

Làng Đạt Tài (xã Hoằng Hà, Hoằng Hóa) là vùng đất cổ yên bình với không gian văn hóa làng truyền thống và những mỹ tục đặc sắc được người dân giữ gìn, trao truyền qua thời gian. Nhắc đến Đạt Tài, ta còn nhớ đến làng quê xứ Thanh có nghề mộc phát triển suốt hàng trăm năm, tiếng vang khắp xa gần.

Về đất Đạt TàiTrong nhịp chảy trôi của đời sống hiện đại, làng Đạt Tài đang đổi thay, phát triển từng ngày. Ảnh: Khánh Lộc

Theo các tài liệu lưu truyền tại địa phương, vào khoảng thời Lý, một nhóm người làm nghề chài lưới đã theo sông Tuần Ngu (một nhánh của sông Mã) mưu sinh. Đến vùng đất Đạt Tài thấy nơi đây trũng thấp, nhiều tôm cá nên đã dừng chân gây dựng cơ nghiệp, lập nên xóm làng, gọi là Kẻ Trể. Sau đó, là làng Trể, rồi Nặc Tài Trang.

Vào cuối thời Trần, tình hình đất nước nhiều bất ổn khiến cho nhiều dòng họ ngoài phía Bắc phải di dời, chạy vào phía Nam. Vùng đất Nặc Tài Trang bấy giờ cũng trở thành chốn tìm về, dừng chân của những gia đình trốn chạy tao loạn. Đến khoảng đầu thế kỷ XVI, một tốp thợ mộc từ đất Ý Yên (Nam Định) vào xứ Thanh làm nghề. Thấy nơi đây địa thế thuận lợi, người thợ cả đã quyết định ở lại, dựng nhà, lập gia đình, làm nghề và truyền nghề cho người dân Nặc Tài Trang. Về sau, Nặc Tài Trang được đổi tên thành Đạt Tài.

Thợ mộc Đạt Tài không chỉ giỏi làm đình, chùa, nhà thánh, mà còn giỏi đóng tủ, giường, bàn ghế… Tương truyền, khi Tổng đốc Thanh Hóa Vương Duy Trinh qua đất Đạt Tài, trước danh tiếng cũng như sự tài hoa, khéo léo của người thợ nơi đây, ông đã “để lại” ở văn chỉ làng đôi câu đối: “Thiện tích thông minh Hoằng Hóa dục/ Thánh phù công dụng Đạt Tài năng”, được hiểu là: Trời phú thông minh, Hoằng Hóa phát/ Thánh phù công dụng, Đạt Tài lừng danh (theo sách Lịch sử phong trào cách mạng của Đảng bộ và Nhân dân xã Hoằng Hà).

Sách Lịch sử phong trào cách mạng của Đảng bộ và Nhân dân xã Hoằng Hà chép: Nghệ nhân làng nghề Đạt Tài từng đảm nhiệm thi công nhiều công trình kiến trúc lớn, mang giá trị nghệ thuật cao, như tổ thợ ông Lê Văn Phan trùng tu Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam ở Hà Nội… Dấu tích bàn tay tài hoa của thợ mộc Đạt Tài đang còn tồn tại ở công trình kiến trúc lớn là ngôi đền Trà Cổ ở TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. Khi làm xong công trình, tốp thợ nghệ nhân Đạt Tài đã làm bức hoành phi đề bốn chữ cổ: Nam – Sơn – Tịnh – Thọ lưu niệm lại đền Trà Cổ với ý nghĩa ngôi đền sẽ bền vững mãi mãi như núi nước Nam.

Và ngay ở xứ Thanh, khi ghé thăm những công trình kiến trúc cổ xưa, không khó để hậu thế “bắt gặp” dấu tích của nghề mộc Đạt Tài. Một lần ghé thăm đình làng Phú Điền – một di tích kiến trúc gỗ bề thế, chắc chắn với nhiều mảng chạm khắc gỗ tinh xảo, được nghe người dân giới thiệu, ngôi đình cổ có công sức không nhỏ của người thợ mộc làng Đạt Tài. Đặc biệt, sự nổi tiếng của người thợ Đạt Tài còn được khẳng định ở không ít các công trình nhà gỗ truyền thống với tuổi đời cả trăm năm còn lưu giữ ở nhiều làng quê xứ Thanh.

Người Đạt Tài vẫn thường tự hào, dù có theo nghề, mưu sinh bằng nghề hay không, nhưng đã là nam giới là phải biết đến đục, chạm… Dẫu vậy, nghề mộc ở làng Đạt Tài không phải lúc nào cũng phát triển rực rỡ. Đã từng có những giai đoạn vì nhiều nguyên do, nghề truyền thống của làng rơi vào trầm lắng. Nhưng tình yêu, đam mê với nghề đã giúp người dân giữ và sống bằng nghề. Ông Nguyễn Đình Kiên, trưởng làng Đạt Tài cho biết, hiện nay ở Đạt Tài có khoảng 70% hộ dân làm nghề mộc.

Cùng với làm nghề mưu sinh, các thế hệ người dân Đạt Tài còn chung tay tạo dựng, vun đắp nên những công trình kiến trúc gỗ đẹp trên quê mình. Xưa kia “làng Đạt Tài có 4 đình, 3 nghè, 2 chùa, 1 đền và 1 văn chỉ. Ở mỗi giáp có 1 đình, là đình Hưng, đình Tây, đình Đông, đình Quán. Mỗi đình thường từ 5 đến 7 gian…” (sách Lịch sử phong trào cách mạng của Đảng bộ và Nhân dân xã Hoằng Hà). Cùng với đình, nghè là không gian thiêng, nơi người dân Đạt Tài thờ các vị thần. Đáng tiếc, nhiều công trình kiến trúc giá trị ở Đạt Tài đến nay đã không còn.

Bên cạnh nghề mộc lâu đời, ở Đạt Tài còn có lễ hội vật cù truyền thống. Theo các bậc cao niên trong làng, không ai biết đích xác lễ hội vật cù có từ bao giờ. Dân gian kể rằng, thuở xa xưa ở vườn làng có 3 con sư tử thường vờn cù, chơi đùa cùng nhau, gọi là “hý cù”. Nương theo tích đó, người Đạt Tài đã cùng nhau tổ chức trò chơi – lễ hội vật cù vào dịp đầu xuân, gửi gắm ý nghĩa cầu cho quốc thái dân an, mùa màng tốt tươi, người dân làm nghề thuận lợi.

Lễ hội vật cù làng Đạt Tài diễn ra vào ngày mùng 2 tết. Khác với các lễ hội truyền thống thường diễn ra vào buổi sáng, lễ hội vật cù làng Đạt Tài lại bắt đầu vào chính ngọ (12 giờ trưa). Lúc này, người dân lên nghè Tây kính cáo Thành hoàng làng. Những trai đinh khỏe mạnh đảm nhận việc rước kiệu Thành hoàng và rước cù từ nghè Tây lên chùa Quán. Sau các nghi lễ thành kính, người dân tập trung về sân đình cùng đua tài tranh cù.

Trong nhịp chảy trôi của đời sống hiện đại, ta cảm nhận được Đạt Tài đang đổi thay, phát triển từng ngày. Tiếng đục, tiếng chạm, tiếng máy xẻ gỗ vang vọng từ ngõ nhỏ đến đường lớn khắp làng, mang theo niềm vui, gửi gắm tâm huyết và khát vọng thịnh vượng của người dân làng mộc truyền thống xứ Thanh.

Khánh Lộc

Nguồn

Cùng chủ đề

Rà soát các khu đất, công trình có nguồn gốc của HTX, đơn vị sự nghiệp công lập đã giải thể, sau sáp nhập

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Văn Thi vừa ký Văn bản số 16098/UBND-KTTC, ngày 30/10/2024 về việc tăng cường công tác quản lý, xử lý nhà, đất trên địa bàn tỉnh.Công sở xã Hoằng Sơn (Hoằng Hoá) hiện đang để trống sau sáp nhập. (Ảnh minh hoạ).Theo đó, để công tác quản lý, xử lý nhà, đất trên địa bàn tỉnh đảm bảo theo quy định của pháp luật và chỉ đạo của cấp...

Khởi công xây dựng công trình đường tuần tra biên giới

Ngày 18/10, tại Đồn Biên phòng Bát Mọt, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Thanh Hóa phối hợp với các đơn vị thi công và chính quyền địa phương tổ chức Lễ khởi công xây dựng công trình đường tuần tra từ đồn Biên phòng Bát Mọt đi bản Đục, bản Vịn, xã Bát Mọt, huyện Thường Xuân.Các đại biểu thực hiện nghi thức khởi công xây dựng đường tuần tra biên giới.Đến dự có lãnh...

Tiến Linh khởi động ‘Công trình Không gian Thể thao’ toàn quốc

Anh Nguyễn Kim Quy, Ủy viên Ban thường vụ T.Ư Đoàn, Phó Chủ tịch Thường trực T.Ư Hội LHTN Việt Nam (thứ 4 từ trái sang) tham gia lễ khánh thành Công trình tại TP.Đà Nẵng với Tiến Linh làm đại sứ Cùng Tiến Linh khởi động Công trình toàn quốc Cầu thủ Nguyễn Tiến Linh là đại sứ đồng hành cùng “Công trình Không gian Thể thao Thanh niên – Tiếp Năng Lượng, Bừng Sức Trẻ” (sau đây gọi tắt...

Tập trung hoàn thành Dự án trạm biến áp 220kV Khu Kinh tế Nghi Sơn

Dự án trạm biến áp (TBA) 220kV Khu Kinh tế Nghi Sơn (KKTNS) và đường dây đấu nối là dự án quan trọng, có nhiệm vụ cấp điện cho nhiều dự án lớn trong KKTNS và vùng phụ cận. Công trình đang bước vào cao điểm 30 ngày đêm, với quyết tâm hoàn thành dự án và đi vào vận hành trong tháng 10/2024.Nhà thầu tập trung nhân lực thi công dự án, quyết tâm hoàn thành trong tháng...

Đưa công tác quản lý trật tự xây dựng đi vào nền nếp

Những năm qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các cấp, các ngành, địa phương đã quan tâm chỉ đạo thực hiện công tác quản lý trật tự xây dựng (TTXD), từng bước đưa công tác này đi vào nền nếp; nhiều dự án, công trình được đầu tư xây dựng đúng quy định đã đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; tỷ lệ công trình vi phạm trên tổng số công trình được...

Cùng tác giả

Lang Chánh (Thanh Hóa): Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho đồng bào DTTS

Đa dạng hóa hình thức tuyên truyền Trong năm 2024, huyện Lang Chánh đã triển khai thực hiện Dự án 10, Tiểu dự án 1 về phát huy vai trò của Người có uy tín, phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS theo Quyết định 1719/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nhằm nâng cao nhận thức pháp luật cho bà con các dân tộc, góp phần xây dựng cộng đồng an toàn, phát...

Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa tán thành với chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm...

Tiếp tục chương trình làm việc tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, chiều 8/11, tổ 18 gồm 3 đoàn: Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa, Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam và Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh đã thảo luận tại tổ về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo; dự án Luật Hóa...

[Bản tin 18h] Ngân hàng nhà nước có thể can thiệp thị trường vàng nếu cần thiết

(Baothanhhoa.vn) - Những thông tin đáng chú ý: Thanh Hoá chuẩn bị cho điểm cầu trực tiếp kỷ niệm 70 năm sự kiện Tập kết ra Bắc; Góp ý vào các dự thảo nghị định quy định chi tiết Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Ngân hàng Nhà nước có thể can thiệp thị trường vàng nếu cần thiết; Thanh Hóa chủ động ứng phó bão YINXING; Bộ Y tế bác...

Xúc tiến, quảng bá và định hướng phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng huyện Quan Sơn

Chiều 8/11, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) Thanh Hóa phối hợp với UBND huyện Quan Sơn tổ chức Hội nghị xúc tiến, quảng bá và định hướng phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng huyện Quan Sơn.Toàn cảnh hội nghị.Tham dự hội nghị có lãnh đạo Sở VH,TT&DL Thanh Hóa, lãnh đạo huyện Quan Sơn đông đảo các chuyên gia du lịch trong nước và đại diện doanh nghiệp du lịch lữ hành trong...

Như Xuân kiến tạo “bộ khung” phát triển

Huyện Như Xuân xác định, đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng không chỉ là động lực cho phát triển kinh tế - xã hội, mà còn tạo diện mạo mới cho các xã, thị trấn trên địa bàn. Trên cơ sở những hoạch định chiến lược và cách làm bài bản, huyện đã, đang tập trung huy động, sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực để kiến tạo “bộ khung” kết cấu hạ tầng đồng bộ và...

Cùng chuyên mục

“Cô gái Lạch Trường” hai lần hiến máu cho các chiến sĩ hải quân

Cô gái ấy chính là bà Tô Thị Đạo quê ở làng Nam Huân, xã Hòa Lộc (Hậu Lộc). Năm nay đã 82 tuổi đời, 61 năm tuổi Đảng, nhưng bà vẫn còn nhớ mãi cái ngày 5/8/1964, cách đây vừa tròn 60 năm.Bà Tô Thị Đạo bên món quà của Bộ Tư lệnh Hải quân tặng nhân kỷ niệm 60 năm chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam và Quân dân miền Bắc. Ảnh:...

[WOW THANH HÓA] Sầm Sơn và những câu chuyện huyền bí: Hòn Trống Mái

02/08/2024 08:20(Baothanhhoa.vn) - Hòn Trống Mái nằm trên đỉnh Núi Trường Lệ, là hai tảng đá tự nhiên đứng cạnh nhau như đôi vợ chồng, gắn bó không rời. Được hình thành từ hàng triệu năm trước, Hòn Trống Mái không chỉ là một tuyệt tác của thiên...Phạm Nam - Thanh Tâm Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-sam-son-va-nhung-cau-chuyen-huyen-bi-hon-trong-mai-221054.htm

‘Bỏ túi’ kinh nghiệm du lịch Thanh Hóa

Vùng đất xứ Thanh không chỉ có những bãi biển đẹp ngút ngàn mà còn có những di tích lịch sử đậm dấu ấn thời gian cùng rất nhiều món ngon đáng nhớ. Kinh nghiệm du lịch Thanh Hóa: đi vào mùa nào đẹp? Do sự đa dạng về địa hình, Thanh Hóa có khí hậu đặc trưng của cả 3 vùng là vùng ven biển, vùng trung du và vùng đồi núi. Bạn nên chọn lịch trình ứng với mỗi...

Về thăm làng cổ Vân Cổn

Nằm cách thị trấn Triệu Sơn (Triệu Sơn) khoảng 6km có một ngôi làng tuổi đời hàng thế kỷ nằm bên sông Nhơm, đó là làng Vân Cổn thuộc xã Vân Sơn.Đền Tía ở làng Vân Cổn được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử - Văn hóa cấp tỉnh.Đầu thế kỷ XIX, Vân Cổn là một làng thuộc tổng Cổ Định (Nông Cống). Đến thời Đồng Khánh, do cư dân phát triển đông đúc, làng được...

[WOW THANH HÓA] Làng cổ Đông Sơn

26/07/2024 07:00(Baothanhhoa.vn) - Làng cổ Đông Sơn được xem là một trong những ngôi làng có lịch sử phát triển lâu đời nhất của Việt Nam. Trải qua bao nhiêu năm tháng, làng Đông Sơn vẫn luôn lưu giữ cả một hệ thống các giá trị văn hóa vật thể, phi...Phương Đỗ - Hoàng Đông Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-lang-co-dong-son-mot-trong-nhung-lang-co-dep-nhat-viet-nam-220516.htm

Biển Hải Lĩnh – điểm đến mới của giới trẻ

Nếu biển Hải Hòa, Bãi Đông đã khá nổi tiếng, có hệ thống khách sạn, nhà hàng lớn được mệnh danh là “biển ngọc” phía Nam tỉnh Thanh Hóa thì biển Hải Lĩnh vẫn còn hoang sơ vắng vẻ, và ít người biết đến. So với những ồn ào, chật chội, khan hiếm phòng của các điểm du lịch khác thì chỉ cần bạn thích là có thể đến ngay với bãi biển Hải Lĩnh (thị xã Nghi Sơn).Bình...

Người cộng sản kiên trung của chiến khu Ngọc Trạo

Phạm Văn Hinh sinh năm 1914, quê ở làng Cẩm Bào, tổng Cổ Tế, huyện Thạch Thành, phủ Quảng Hóa, nay là làng Cẩm Bào, xã Vĩnh Long (Vĩnh Lộc). Dù xuất thân trong một gia đình quan lại phong kiến, nhưng ông lại sớm giác ngộ cách mạng.Nhà thờ họ Phạm ở làng Cẩm Bảo, xã Vĩnh Long (Vĩnh Lộc) - nơi thờ cúng liệt sĩ Phạm Văn Hinh.Năm 13 tuổi, ông học Trường Pháp - Việt ở...

[WOW Thanh Hóa!] Hoài niệm ký ức xưa qua bộ sưu tập xe đạp cổ độc đáo

19/07/2024 09:00(Baothanhhoa.vn) - Bộ sưu tập này không chỉ là một kho báu về mặt vật chất mà còn mang giá trị tinh thần lớn lao. Mỗi chiếc xe, mỗi hiện vật đều kể lại một câu chuyện về quá khứ, về những tháng ngày gian khó mà đầy kỷ niệm...Hoàng Phương - Hoàng Sơn Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-hoai-niem-ky-uc-xua-qua-bo-suu-tap-xe-dap-co-doc-dao-219926.htm

Xuân Minh – sáng mãi tinh thần cách mạng

Là vùng quê nổi tiếng với những trang sử cách mạng hào hùng, Nhân dân xã Xuân Minh (Thọ Xuân) với tinh thần anh dũng, bất khuất đã chiến thắng thực dân Pháp, đế quốc Mỹ. Để đến thời bình chính tinh thần cách mạng đó là “ngọn đuốc” thắp sáng để người dân và chính quyền xây dựng, phát triển quê hương giàu mạnh.Di tích cách mạng đình làng Phong Cốc. Ảnh: Vân AnhVề thăm Xuân Minh, điều...

[WOW! Thanh Hóa] Gỏi cuốn cá nhệch

Tổng Biên tập: Nguyễn Việt BaPhó Tổng Biên tập: Ngô Quang Tự, Phạm Hồng Hạnh, Hoàng Anh TuấnĐịa chỉ: Đường Nguyễn Duy Hiệu, Thành phố Thanh HóaĐường dây nóng: 0822173636Email: [email protected]ên hệ QC: 0941252468 - 0917686894. Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-goi-cuon-ca-nhech-cang-an-cang-cuon-219278.htm

Tin nổi bật

Tin mới nhất