Có dịp khảo sát thực tế tại các xã Xuân Thái, Xuân Phúc, Thanh Tân (Như Thanh), chúng tôi được Giám đốc Ban Quản lý (BQL) rừng phòng hộ Như Thanh Nguyễn Văn Dũng cho biết: BQL rừng phòng hộ Như Thanh được giao quản lý, sử dụng hơn 15.250,4 ha rừng và đất lâm nghiệp, trong đó có 9.452,64 ha rừng phòng hộ trên địa bàn 12 xã thuộc các huyện Như Thanh, Nông Cống, Như Xuân.
Mô hình trồng rừng sản xuất của Ban Quản lý rừng phòng hộ Như Thanh.
Các năm vừa qua, BQL đã chủ động triển khai thực hiện nhiều giải pháp nhằm xã hội hóa công tác bảo vệ rừng (BVR) tận gốc và trồng rừng bằng cây lâm nghiệp chất lượng cao (cây nuôi cấy mô) nhằm tăng giá trị thu nhập cho chủ rừng. Trong đó, nổi bật là xây dựng phương án quản lý rừng bền vững, tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế huy động mọi nguồn lực tham gia bảo vệ, phát triển rừng hiệu quả…
Các trạm quản lý, BVR đóng tại các xã thường xuyên bám địa bàn hướng dẫn kỹ thuật, tổ chức cho các hộ trồng mới rừng sản xuất theo hướng thâm canh như keo nuôi cấy mô, keo tai tượng Úc… nâng cao hiệu quả trồng mới rừng. Tuyên truyền cho Nhân dân bảo vệ an toàn diện tích rừng được giao quản lý, bảo vệ, chăm sóc và khai thác rừng trồng đã cho sản phẩm theo quy định. Phối hợp với các xã, thị trấn chỉ đạo, vận động các đơn vị, hộ gia đình đầu tư vốn trồng mới rừng khi thời tiết thuận lợi; tổ chức họp thôn, bản, vận động các hộ dân chủ động đăng ký diện tích trồng rừng; thiết kế kỹ thuật các công trình lâm sinh; chuẩn bị tốt hiện trường. Riêng 8 tháng năm 2023 BQL đã mở 6 lớp tập huấn về công tác bảo vệ và phát triển rừng cho các hộ nhận khoán đất lâm nghiệp trên địa bàn. Tập trung tuyên truyền để người dân trong vùng hiểu được ưu điểm nổi bật của cây nuôi cấy mô như phát triển nhanh, đều, sinh khối gỗ cao hơn, tỷ lệ nhiễm sâu bệnh thấp… vận động chủ rừng khắc phục khó khăn đầu tư mở rộng diện tích trồng mới rừng và trồng lại sau khai thác bằng cây nuôi cấy mô; quá đó nâng cao được năng suất, chất lượng rừng trồng.
Kết quả, từ năm 2016 đến tháng 9-2023, BQL rừng phòng hộ Như Thanh đã hướng dẫn kỹ thuật, cung ứng cây giống, tổ chức cho các hộ nhận khoán đất sản xuất lâm nghiệp trồng mới, trồng lại rừng đã khai thác theo quy định được hơn 2.500 ha rừng sản xuất, trong đó có 500 ha rừng gỗ lớn.
Nét mới là từ năm 2021 đến tháng 9-2023 BQL đã trồng được hơn 200 ha cây keo nuôi cấy mô, 40 ha cây quế chi… tại các xã như Xuân Thái, Thanh Tân, Yên Lạc. BQL đã xây dựng một số mô hình thử nghiệm trồng dổi không hạt, mắc ca hơn 6 ha. Gần 9 tháng năm 2023 các hộ dân nhận khoán rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn thuộc BQL rừng phòng hộ Như Thanh đã trồng lại rừng sản xuất sau khai thác được 310 ha. Nhờ tích cực trồng và BVR, người dân trong vùng BQL rừng phòng hộ Như Thanh quản lý có thêm việc làm tại chỗ, phát triển kinh tế rừng góp phần xóa đói, giảm nghèo, thúc đẩy chương trình XDNTM.
Hiện nay BQL rừng phòng hộ Như Thanh đang tập trung tuyên truyền để người dân trong vùng hiểu được ưu điểm nổi bật của cây nuôi cấy mô, vận động chủ rừng khắc phục khó khăn đầu tư mở rộng diện tích trồng mới rừng và trồng lại sau khai thác bằng cây nuôi cấy mô nhằm nâng cao chất lượng rừng trồng.
Để nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng, các năm vừa qua Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tập trung chỉ đạo các địa phương và các chủ rừng tăng cường quản lý, sử dụng giống chất lượng cao trong trồng rừng (cây mô). Tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trên địa bàn có cơ sở nuôi cấy mô sản xuất cây giống lâm nghiệp. Riêng 9 tháng năm 2023 các cơ sở sản xuất giống lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh đã sản xuất được trên 130 vạn cây mô đảm bảo nguồn cây mô phục vụ kế hoạch trồng mới rừng năm 2023. Khắc phục tình trạng cây giống lâm nghiệp kém chất lượng, ảnh hưởng đến hiệu quả rừng trồng, cùng với chỉ đạo, đôn đốc công tác sản xuất, chăm sóc cây giống, các ngành chức năng đã tăng cường kiểm tra vật liệu giống đưa vào nhân giống; qua đó, đã nâng cao được chất lượng giống đưa vào phục vụ trồng rừng.
Nhằm hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trồng rừng sản xuất bằng cây nuôi cấy mô, ngày 10-12-2021 HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 185/2021/NQ-HĐND về ban hành chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2022-2025. Theo đó, mức hỗ trợ 1.300 đồng/cây giống, tối đa không quá 2 triệu đồng/ha. Điều kiện hỗ trợ là tổ chức, gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất, cho thuê đất hoặc nhận khoán đất rừng sản xuất để trồng rừng sản xuất. Diện tích trồng rừng sản xuất bằng cây giống nuôi cấy mô phải đảm bảo từ 1 ha trở lên đối với hộ gia đình, cá nhân và từ 20 ha trở lên đối với tổ chức.
Trao đổi với chúng tôi, Trưởng Phòng Sử dụng và Phát triển rừng, Chi cục Kiểm lâm Thanh Hóa Nguyễn Đình Thái cho biết: Triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ trồng rừng tập trung bằng cây nuôi cấy mô, kết quả từ năm 2021 đến tháng 9-2023 toàn tỉnh đã trồng mới và trồng lại sau khai thác được gần 5.000 ha rừng bằng cây nuôi cấy mô. Trong đó, 9 tháng đầu năm 2023 các cá nhân, gia đình, tổ chức trên địa bàn toàn tỉnh đã trồng mới 1.100 ha rừng bằng cây mô. Các huyện chủ động trồng cây lâm nghiệp nuôi cấy mô với diện tích nhiều là Như Thanh, Như Xuân, Thạch Thành… Nhìn chung, diện tích rừng trồng bằng cây nuôi cấy mô sinh trưởng, phát triển tốt, đang được các đơn vị, người dân chăm sóc, bảo vệ, phòng trừ sâu bệnh.
Bài và ảnh: Thu Hòa
