Powered by Techcity

Trên đất làng Mao Xá

Hiếm có nơi nào ở xứ Thanh mà một làng có tới hai Bí thư Tỉnh ủy thời kỳ trước Cách mạng Tháng Tám như làng Mao Xá (nay là thôn Toán Tỵ) xã Thiệu Toán, huyện Thiệu Hóa.

Trên đất làng Mao XáNgôi nhà của đồng chí Lê Huy Toán, Bí thư Tỉnh ủy lâm thời Thanh Hóa (1940-1942) vừa được tu bổ khang trang. Ảnh: KIỀU HUYỀN

Từ truyền thống cách mạng

Từ đời Đồng Khánh (1885-1888), Mao Xá là một xã thuộc tổng Lôi Dương, huyện Lôi Dương, phủ Thọ Xuân. Năm 1897 tổng Lôi Dương được chia thành 2 tổng Lôi Dương và Xuân Lai, làng Mao Xá thuộc tổng Xuân Lai. Đến năm 1900, hai tổng này được cắt về phủ Thiệu Hóa.

Cách mạng Tháng Tám thành công, Nhà nước có chủ trương bỏ đơn vị cấp tổng, thành lập đơn vị hành chính cấp xã, trên địa bàn 2 tổng Xuân Lai và Xuân Phong thành lập 4 xã, trong đó có xã Huy Toán (nay là xã Thiệu Toán), các làng cũng được đổi tên và làng Mao Xá được đổi tên thành Toán Tỵ (lấy theo tên người chiến sĩ cách mạng Lê Văn Tỵ của làng) và giữ đến ngày nay.

Cũng xin nhắc lại, xã Huy Toán (huyện Thiệu Hóa) “khai sinh” tháng 12-1945, được đặt theo tên của liệt sĩ, Bí thư Tỉnh ủy lâm thời Thanh Hóa giai đoạn 1940-1942 Lê Huy Toán. Ngoài ra, các thôn đều lấy chữ Toán làm đầu như: Toán Tỵ, Toán Thành, Toán Phúc, Toán Thọ và Toán Thắng.

Nhắc đến làng Mao Xá là nhắc đến truyền thống văn hóa và lòng yêu nước. Ở đây người dân chủ yếu sống bằng nghề nông, vì thế những sinh hoạt văn hóa dân gian luôn được bà con quan tâm như tục kết chạ nhằm giúp đỡ, chia sẻ với nhau trong cuộc sống; hát bội, hát chèo, hát đúm, hát ghẹo, hò đối để vui vẻ quên đi những giờ lao động mệt nhọc. Đây còn là vùng quê có truyền thống yêu nước. Năm 1925, sau khi tổ chức Việt Nam Cách mạng Thanh niên được thành lập để truyền bá Chủ nghĩa Mác – Lênin vào Việt Nam, thì năm 1926 tại làng Mao Xá, Hội đọc sách báo cách mạng được thành lập và năm 1927 Hội thanh niên Cách mạng ra đời. Kể từ đó trở đi, nơi đây đã là “địa chỉ đỏ” của phong trào cách mạng ở huyện Thiệu Hóa nói riêng, tỉnh Thanh Hóa nói chung.

Phát huy truyền thống cách mạng, cùng với sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương, cán bộ và nhân dân trong thôn Toán Tỵ đã phát huy tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, giúp đỡ lẫn nhau trong phát triển kinh tế, thu nhập bình quân trong thôn đạt 54 triệu đồng/người, tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 98,8%, tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt 92%. Đây là những điều kiện quan trọng để thôn Toán Tỵ hoàn thành việc xây dựng thôn NTM kiểu mẫu trong thời gian sắp tới.

Và những người con trung kiên

Hơn tám thập kỷ trôi qua kể từ ngày đồng chí Lê Huy Toán hy sinh, nhưng mỗi lần ôn lại lịch sử Đảng bộ xã Thiệu Toán, từ cán bộ đến mỗi người dân đều nhắc nhớ về người con quê hương suốt đời trung với Đảng, hết lòng vì Nhân dân.

Sinh năm 1890 tại làng Mao Xá trong một gia đình nhà nho yêu nước, trọng văn sách, lễ nghĩa, nên ngay từ nhỏ đồng chí đã giác ngộ cách mạng, tham gia các phong trào thanh thiếu niên yêu nước ở địa phương. Chứng kiến dân tình chịu cảnh khổ cực, đồng chí quyết tâm nghiên cứu sách thuốc, học nghề chữa bệnh cứu người, đồng thời dạy chữ Hán cho con cháu trong làng.

Bí thư chi bộ, trưởng thôn Toán Tỵ Lê Văn Thái cho biết: “Cụ Toán là một trong những người hoạt động cách mạng đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa, luôn luôn bám trụ cơ sở, cùng ăn, cùng ở, cùng làm với dân. Đây chính là điểm dân mến, dân tin ở cụ”.

Xông xáo tham gia các phong trào Thanh niên Cách mạng đồng chí hội, làm Bí thư Chi bộ Mao Xá, đồng chí đã vận động quần chúng học chữ quốc ngữ; kiến nghị lên Viện dân biểu Trung Kỳ bãi bỏ dự án tăng thuế thân, thuế điền thổ… Tháng 4-1940, đồng chí được bầu làm Bí thư Tỉnh ủy lâm thời Thanh Hóa (1940-1942) kiêm Bí thư Chi bộ Mao Xá.

Sau khi được bầu làm Bí thư Tỉnh ủy, đồng chí và gia đình nằm trong tầm ngắm của địch. Đến tháng 9-1941 đồng chí bị địch bắt giam tại nhà tù Thanh Hóa và kết án 20 năm tù khổ sai cho đi đày biệt xứ tại Trường Xanh (nơi giam giữ những người đã thành án). Ngày 5-4-1942 đồng chí hy sinh tại nhà tù Thanh Hóa, đúng vào thời điểm cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đang ở giai đoạn ác liệt.

Ngoài đồng chí Lê Huy Toán, làng Mao Xá cũng là quê hương của đồng chí Lê Công Thanh, Bí thư Tỉnh ủy Hà Nam từ năm 1930-1932. Trước đó, từ năm 1925-1926 người thanh niên yêu nước Lê Công Thanh đã được tiếp cận với đồng chí Lê Hữu Lập – người học trò tin cậy của đồng chí Nguyễn Ái Quốc. Đồng chí Lê Công Thanh và đồng chí Lê Hữu Lập cùng một số đồng chí khác đã tích cực vận động thành lập tổ chức Thanh niên Cách mạng đồng chí hội ở các địa phương trong tỉnh.

Từ năm 1927-1929, địch bắt bớ, khủng bố, đồng chí Lê Công Thanh tránh ra Hà Nam tham gia “vô sản hóa” và được kết nạp Đông Dương Cộng sản Đảng. Tháng 2-1930, Đông Dương Cộng sản Đảng gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam, các chi bộ Đông Dương Cộng sản Đảng tại Hà Nam đều đổi thành các chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam. Đến tháng 9-1930 Ban Tỉnh ủy lâm thời Hà Nam được thành lập, đồng chí Lê Công Thanh được bầu là Bí thư. Đầu tháng 1-1931, Hội nghị đại biểu Đảng bộ Hà Nam được tổ chức và bầu Ban Tỉnh ủy Hà Nam chính thức, đồng chí Lê Công Thanh được bầu làm Bí thư.

Đặc biệt, tại làng Mao Xá, trong căn nhà của đồng chí Tô Đình Bảng, dưới sự chủ trì của đồng chí Tố Hữu, Bí thư Tỉnh ủy lúc bấy giờ đã diễn ra cuộc họp với nội dung nhận định tình hình và bàn cách phát huy thắng lợi của cuộc khởi nghĩa sớm ở Hoằng Hóa (24-7-1945) để đề ra phương hướng lãnh đạo nhằm đẩy mạnh phong trào cách mạng trong tỉnh tiến lên một bước mới. Thời điểm đó, Nhật chính thức đầu hàng đồng minh vô điều kiện. Vận dụng tinh thần Chỉ thị “Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, hội nghị chuyển sang bàn kế hoạch phát động quần chúng trong tỉnh vùng lên giành chính quyền về tay cách mạng. Hội nghị này có ý nghĩa rất to lớn và trọng đại đối với phong trào cách mạng Thanh Hóa, bởi chính nơi này Tỉnh ủy Thanh Hóa đã quyết định phát lệnh tổng khởi nghĩa, lãnh đạo quần chúng nhất tề nổi dậy giành chính quyền về tay cách mạng.

Căn nhà của đồng chí Lê Huy Toán suốt những năm 1930-1945 là nơi hội họp, đi lại, hoạt động của nhiều cán bộ Xứ ủy Bắc kỳ, Trung kỳ và hầu hết các đồng chí cán bộ chủ chốt của Đảng bộ Thanh Hóa và các huyện hoạt động. Sau khi khảo sát thực tế về sự xuống cấp của ngôi nhà, ngày 8-7-2020 UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 9056/UBND-THKH về việc tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử nhà đồng chí Lê Huy Toán. Đến nay, căn nhà gỗ 6 gian (5 vì) làm theo kiểu giá chiêng – kẻ truyền đã được tu bổ, tôn tạo xong. Trong thời gian tới, huyện Thiệu Hóa và xã Thiệu Toán sẽ thực hiện việc di chuyển những người đang sống ở căn nhà đồng chí Lê Công Thanh và Tô Đình Bảng ra khỏi khu di tích đã được khoanh vùng để bảo vệ.

Phó Bí thư Đảng ủy xã Thiệu Toán Lê Doãn Mạnh chia sẻ: “Kỷ niệm 78 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, xã Thiệu Toán vừa cho sơn lại phía ngoài nhà truyền thống và dọn dẹp lại khuôn viên, quy hoạch hồ sen. Đây là nơi lưu giữ, trưng bày nhiều tư liệu quý về các vị lão thành cách mạng của làng Mao Xá nói riêng và xã Thiệu Toán nói chung cũng như những hình ảnh về 3 ngôi nhà trước thời điểm được công nhận Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia… với mong muốn nhắc nhớ mỗi người dân trong làng, trong xã, đặc biệt là thế hệ trẻ không quên truyền thống quê hương mình”.

KIỀU HUYỀN

(*) Bài viết có sử dụng tư liệu trong sách Lịch sử Đảng bộ và phong trào cách mạng xã Thiệu Toán (1925-2010), NXB Thanh Hóa, 2015.

Nguồn

Cùng chủ đề

Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Doãn Anh thăm và làm việc tại Khu kinh tế Nghi Sơn

Sáng 15/11, đồng chí Nguyễn Doãn Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy làm trưởng đoàn đã đến thăm và làm việc với Ban quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp (KKTNS&CKCN) tỉnh Thanh Hóa về tình hình, kết quả hoạt động của Ban; kết quả thực hiện Chương trình phát triển KKTNS&CKCN theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX và nhiệm vụ trọng tâm trong thời...

Tóm tắt quá trình công tác tân Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Nguyễn Doãn Anh

Chiều 25/10, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa tổ chức Hội nghị cán bộ chủ chốt công bố quyết định của Bộ Chính trị về việc điều động, chỉ định đồng chí Thượng tướng Nguyễn Doãn Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa nhiệm kỳ 2020 - 2025.Mai Huyền Nguồn: https://baothanhhoa.vn/tom-tat-qua-trinh-cong-tac-tan-bi-thu-tinh-uy-thanh-hoa-nguyen-doan-anh-228573.htm

Tiểu sử tân Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Nguyễn Doãn Anh

Chiều 25/10, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnhThanh Hóa tổ chức Hội nghị cán bộ chủ chốt công bố quyết định của Bộ Chính trị về việc điều động, chỉ định đồng chí Thượng tướng Nguyễn Doãn Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa nhiệm kỳ 2020 - 2025. Sau đây là tiểu...

Gìn giữ, vun đắp quan hệ đặc biệt Việt Nam

Với nhãn quan chính trị nhìn xa, trông rộng, ngày 4/9/1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh cử đặc phái viên vào TP Vinh (Nghệ An) mời Hoàng thân Xu-pha-nu-vông ra Hà Nội gặp gỡ. Cuộc tiếp kiến đó có tác động mạnh mẽ, quyết định con đường làm cách mạng của Hoàng thân, mở ra một thời kỳ mới trong lịch sử quan hệ giữa hai nước Việt Nam và Lào.Tổng Bí thư, Chủ tịch nước CHDCND Lào Thonglun...

“Tự hào và tin tưởng dưới lá cờ vẻ vang của Đảng”

Chiều 21/10, Trung tâm Chính trị TP Thanh Hóa tổ chức buổi tọa đàm về nội dung bài viết “Tự hào và tin tưởng dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, quyết tâm xây dựng một nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh, văn hiến và anh hùng” của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho 113 học viên lớp bồi dưỡng lý luận chính trị dành cho đảng viên mới khóa VII, năm 2024.Toàn cảnh...

Cùng tác giả

Hội nghị lần thứ 23 Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Vĩnh Lộc khóa XXVI

Ngày 28/11, Huyện ủy Vĩnh Lộc tổ chức hội nghị lần thứ 23 Ban Chấp hành Đảng bộ huyện khóa XXVI thảo luận, thông qua các nội dung quan trọng thuộc thẩm quyền.Các đại biểu tham dự hội nghị.Triển khai thực hiện nhiệm vụ năm 2024, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Vĩnh Lộc đã thực hiện đồng bộ, quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra và đã đạt được...

Nhiều đường bay đã ‘cháy’ vé trong dịp nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025

Theo thống kê của Cục Hàng không Việt Nam, một số đường bay đã đạt trên 90% đến 100% tỷ lệ đặt chỗ trong dịp nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.Nhiều đường bay đã gần như kín chỗ trong dịp nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ 202. Thực hiện Chỉ thị của Chính phủ và chỉ đạo của Bộ Giao thông Vận tải, Cục Hàng không Việt Nam đã chủ động yêu cầu các hãng hàng không Việt...

Trao huy hiệu Đảng cho các đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh

Sáng 18/11, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa đã tổ chức Lễ trao tặng huy hiệu Đảng cho các đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh.Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Doãn Anh trao Huy hiệu Đảng cho các đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh.Các đồng chí lãnh đạo tỉnh dự buổi lễ.Dự buổi lễ có các đồng chí: Nguyễn Doãn Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy; Lại Thế Nguyên, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh...

Chung kết cuộc thi “Vườn đẹp, trang trại kiểu mẫu”

Ngày 28/11, Hội Làm vườn và Trang trại Thanh Hóa đã tổ chức chung kết cuộc thi “Vườn đẹp, trang trại kiểu mẫu" năm 2024.Chủ tịch Hội Làm vườn và Trang trại Thanh Hóa Võ Duy Sang trao giải cho các thí sinh đoạt giải nhất trang trại.Đây là năm thứ 3 Hội Làm vườn và Trang trại Thanh Hóa tổ chức Cuộc thi “Vườn đẹp - Trang trại kiểu mẫu”. Cuộc thi thu hút 761 vườn, 503 trang...

Hội Người cao tuổi tỉnh Thanh Hoá tổng kết dự án VIE071

Sáng 28/11, Ban Thường vụ Hội Người cao tuổi (NCT) tỉnh Thanh Hóa phối hợp với Tổ chức Hỗ trợ NCT Quốc tế (HAI) tại Việt Nam đã tổ chức hội nghị tổng kết “Dự án VIE071 - Giảm nhẹ tính dễ bị tổn thương về thu nhập và sức khỏe của NCT tại Việt Nam” năm 2024.Các đại biểu dự hội nghị.Dự án VIE071 do Chính phủ Nhật Bản tài trợ thông qua Quỹ Phát triển xã hội...

Cùng chuyên mục

Miền non nước được ví như Vịnh Hạ Long trên cạn ở Thanh Hóa

Với hệ thống hơn 20 hòn đảo lớn nhỏ, mặt hồ ở Vườn Quốc gia Bến En được ví như Vịnh Hạ Long trên cạn của xứ Thanh. Vườn Quốc gia Bến En (thuộc địa bàn hai huyện Như Thanh và Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa), cách trung tâm TP Thanh Hóa khoảng 45 km về hướng Tây Nam và cách Hà Nội 200 km. Nơi đây được ví như một “Vịnh Hạ Long trên cạn” ở xứ Thanh, với không...

“Cô gái Lạch Trường” hai lần hiến máu cho các chiến sĩ hải quân

Cô gái ấy chính là bà Tô Thị Đạo quê ở làng Nam Huân, xã Hòa Lộc (Hậu Lộc). Năm nay đã 82 tuổi đời, 61 năm tuổi Đảng, nhưng bà vẫn còn nhớ mãi cái ngày 5/8/1964, cách đây vừa tròn 60 năm.Bà Tô Thị Đạo bên món quà của Bộ Tư lệnh Hải quân tặng nhân kỷ niệm 60 năm chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam và Quân dân miền Bắc. Ảnh:...

[WOW THANH HÓA] Sầm Sơn và những câu chuyện huyền bí: Hòn Trống Mái

02/08/2024 08:20(Baothanhhoa.vn) - Hòn Trống Mái nằm trên đỉnh Núi Trường Lệ, là hai tảng đá tự nhiên đứng cạnh nhau như đôi vợ chồng, gắn bó không rời. Được hình thành từ hàng triệu năm trước, Hòn Trống Mái không chỉ là một tuyệt tác của thiên...Phạm Nam - Thanh Tâm Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-sam-son-va-nhung-cau-chuyen-huyen-bi-hon-trong-mai-221054.htm

‘Bỏ túi’ kinh nghiệm du lịch Thanh Hóa

Vùng đất xứ Thanh không chỉ có những bãi biển đẹp ngút ngàn mà còn có những di tích lịch sử đậm dấu ấn thời gian cùng rất nhiều món ngon đáng nhớ. Kinh nghiệm du lịch Thanh Hóa: đi vào mùa nào đẹp? Do sự đa dạng về địa hình, Thanh Hóa có khí hậu đặc trưng của cả 3 vùng là vùng ven biển, vùng trung du và vùng đồi núi. Bạn nên chọn lịch trình ứng với mỗi...

Về thăm làng cổ Vân Cổn

Nằm cách thị trấn Triệu Sơn (Triệu Sơn) khoảng 6km có một ngôi làng tuổi đời hàng thế kỷ nằm bên sông Nhơm, đó là làng Vân Cổn thuộc xã Vân Sơn.Đền Tía ở làng Vân Cổn được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử - Văn hóa cấp tỉnh.Đầu thế kỷ XIX, Vân Cổn là một làng thuộc tổng Cổ Định (Nông Cống). Đến thời Đồng Khánh, do cư dân phát triển đông đúc, làng được...

[WOW THANH HÓA] Làng cổ Đông Sơn

26/07/2024 07:00(Baothanhhoa.vn) - Làng cổ Đông Sơn được xem là một trong những ngôi làng có lịch sử phát triển lâu đời nhất của Việt Nam. Trải qua bao nhiêu năm tháng, làng Đông Sơn vẫn luôn lưu giữ cả một hệ thống các giá trị văn hóa vật thể, phi...Phương Đỗ - Hoàng Đông Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-lang-co-dong-son-mot-trong-nhung-lang-co-dep-nhat-viet-nam-220516.htm

Biển Hải Lĩnh – điểm đến mới của giới trẻ

Nếu biển Hải Hòa, Bãi Đông đã khá nổi tiếng, có hệ thống khách sạn, nhà hàng lớn được mệnh danh là “biển ngọc” phía Nam tỉnh Thanh Hóa thì biển Hải Lĩnh vẫn còn hoang sơ vắng vẻ, và ít người biết đến. So với những ồn ào, chật chội, khan hiếm phòng của các điểm du lịch khác thì chỉ cần bạn thích là có thể đến ngay với bãi biển Hải Lĩnh (thị xã Nghi Sơn).Bình...

Người cộng sản kiên trung của chiến khu Ngọc Trạo

Phạm Văn Hinh sinh năm 1914, quê ở làng Cẩm Bào, tổng Cổ Tế, huyện Thạch Thành, phủ Quảng Hóa, nay là làng Cẩm Bào, xã Vĩnh Long (Vĩnh Lộc). Dù xuất thân trong một gia đình quan lại phong kiến, nhưng ông lại sớm giác ngộ cách mạng.Nhà thờ họ Phạm ở làng Cẩm Bảo, xã Vĩnh Long (Vĩnh Lộc) - nơi thờ cúng liệt sĩ Phạm Văn Hinh.Năm 13 tuổi, ông học Trường Pháp - Việt ở...

[WOW Thanh Hóa!] Hoài niệm ký ức xưa qua bộ sưu tập xe đạp cổ độc đáo

19/07/2024 09:00(Baothanhhoa.vn) - Bộ sưu tập này không chỉ là một kho báu về mặt vật chất mà còn mang giá trị tinh thần lớn lao. Mỗi chiếc xe, mỗi hiện vật đều kể lại một câu chuyện về quá khứ, về những tháng ngày gian khó mà đầy kỷ niệm...Hoàng Phương - Hoàng Sơn Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-hoai-niem-ky-uc-xua-qua-bo-suu-tap-xe-dap-co-doc-dao-219926.htm

Xuân Minh – sáng mãi tinh thần cách mạng

Là vùng quê nổi tiếng với những trang sử cách mạng hào hùng, Nhân dân xã Xuân Minh (Thọ Xuân) với tinh thần anh dũng, bất khuất đã chiến thắng thực dân Pháp, đế quốc Mỹ. Để đến thời bình chính tinh thần cách mạng đó là “ngọn đuốc” thắp sáng để người dân và chính quyền xây dựng, phát triển quê hương giàu mạnh.Di tích cách mạng đình làng Phong Cốc. Ảnh: Vân AnhVề thăm Xuân Minh, điều...

Tin nổi bật

Tin mới nhất