Chiều 10/4, Ban Chỉ đạo thực hiện các Chương trình Mục tiêu Quốc gia (BCĐ THCCTMTQG) tỉnh Thanh Hóa tổ chức Hội nghị đánh giá tình hình thực hiện CTMTQG xây dựng nông thôn mới (XDNTM) năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024 và biểu dương các điển hình tiên tiến trong thực hiện phong trào thi đua hiến đất chung sức XDNTM.
Toàn cảnh hội nghị.
Các đồng chí: Đỗ Trọng Hưng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng BCĐ THCCTMTQG tỉnh; Lại Thế Nguyên, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh, Phó Trưởng BCĐ THCCTMTQG tỉnh; Đỗ Minh Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Trưởng BCĐ THCCTMTQG tỉnh; Trịnh Tuấn Sinh, Phó Bí thư Tỉnh ủy; Lê Đức Giang, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Trưởng BCĐ THCCTMTQG tỉnh, đồng chủ trì hội nghị.
Các đồng chí lãnh đạo tỉnh và đại biểu dự hội nghị.
Tham dự hội nghị có đại diện lãnh đạo Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM Trung ương. Về phía tỉnh Thanh Hóa có các đồng chí Thường trực HĐND tỉnh, lãnh đạo UBND tỉnh, Đoàn ĐBQH tỉnh, Ủy ban MTTQ tỉnh; đại diện lãnh đạo các địa phương, đơn vị, doanh nghiệp, ngân hàng và các điển hình trong phong trào hiến đất và XDNTM.
Đòi hỏi quyết tâm cao, nỗ lực lớn
Phát biểu khai mạc hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn nhấn mạnh, CTXDNTM nhằm gắn với thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn và đô thị hóa, xây dựng hạ tầng kinh tế – xã hội nông thôn đồng bộ và từng bước hiện đại, bảo đảm môi trường, cảnh quan nông thôn sáng – xanh – sạch – đẹp – an toàn, giàu bản sắc văn hóa truyền thống, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Nhiệm vụ XDNTM phải ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, bền vững; tiếp tục xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và NTM cấp thôn, bản.
Thực hiện CTMTQGXDNTM năm 2023, Thanh Hóa cũng gặp nhiều khó khăn thử thách bởi ảnh hưởng của suy thoái kinh tế thế giới, ảnh hưởng xung đột ở một số nước và kinh tế chưa phục hồi sau đại dịch COVID-19. Vì vậy, việc phát triển kinh tế, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ, kết quả thực hiện chương trình. Một số tiêu chí, chỉ tiêu xã NTM, xã NTM nâng cao được Trung ương quy định còn chưa phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, ảnh hưởng đến quá trình triển khai thực hiện. Số xã chưa đạt chuẩn NTM của tỉnh đa số tập trung ở khu vực miền núi, có vị trí địa lý, địa hình không thuận lợi, xuất phát điểm thấp, kinh tế khó khăn, các tiêu chí còn lại chưa đạt chuẩn chủ yếu thuộc nhóm tiêu chí về hạ tầng kinh tế – xã hội.
Từ thực tế thực hiện chương trình, Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn cũng thẳng thắn chỉ ra nhiều vấn đề bất cập, những hạn chế cần tập trung khắc phục trong thời gian tới như: Sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền ở một số địa phương chưa có trọng tâm, trọng điểm, chưa kiên quyết, thiếu cụ thể trong việc tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Trung ương, của tỉnh. Sự phối kết hợp giữa các ngành với các địa phương trong việc hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc thực hiện có nơi, có lúc chưa thường xuyên. Kết quả thực hiện CTXDNTM ở một số địa phương chưa đạt như kỳ vọng…
Mục tiêu năm 2024, toàn tỉnh phấn đấu có thêm 1 huyện, 19 xã và 60 thôn/bản miền núi đạt chuẩn NTM; 2 huyện và 19 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 10 xã và 30 thôn/bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; 120 sản phẩm OCOP được cấp có thẩm quyền công nhận. Theo đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh, đây là nhiệm vụ hết sức nặng nề, để hoàn thành các mục tiêu đó, đòi hỏi phải có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp Nhân dân.
NTM tiếp tục gặt hái nhiều thành tựu
Tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang đã báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện CTMTQGXDNTM năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024. Theo đó, CTXDNTM năm 2023 và những tháng đầu năm 2024 tuy vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, Ban Chỉ đạo các CTMTQG tỉnh; sự điều hành quyết liệt của UBND tỉnh; sự vào cuộc của các tổ chức chính trị – xã hội; sự nỗ lực, cố gắng của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp Nhân dân trong tỉnh.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện CTMTQGXDNTM năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024
Từ sự đồng thuận và chung tay góp sức của cả hệ thống chính trị và Nhân dân, trong năm 2023 và quý I năm 2024, toàn tỉnh có thêm 1 đơn vị cấp huyện, 17 xã và 17 thôn, bản miền núi đạt chuẩn NTM; 40 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 14 xã và 173 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; 187 sản phẩm được công nhận OCOP. Bình quân toàn tỉnh đạt 16,85 tiêu chí/xã. Lũy kế đến nay, Thanh Hóa đã có 13 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ XDNTM; 363 xã và 717 thôn, bản miền núi đạt chuẩn NTM; 97 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 23 xã, 480 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.
Gần đây, nhiệm vụ chuyển đổi số trong XDNTM đã mang lại kết quả tích cực. 100% hồ sơ công việc cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã đã được xử lý trên môi trường mạng, vượt so với mốc chỉ tiêu ban đầu là năm 2025. Toàn tỉnh đã triển khai xây dựng được 23 thôn thông minh thuộc các xã NTM kiểu mẫu; có 6 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu với lĩnh vực nổi trội về chuyển đổi số.
So với các kế hoạch của tỉnh đề ra, tính riêng năm 2023, số lượng xã NTM nâng cao đạt và vượt 150% kế hoạch; số lượng sản phẩm OCOP đạt và vượt 130% kế hoạch. Thanh Hóa có số lượng xã đạt chuẩn NTM thuộc tốp đầu cả nước. Chất lượng của các xã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu được nâng lên. Số lượng sản phẩm OCOP thuộc top 5 cả nước và đa dạng về chủng loại.
Nhân lên nhiều điển hình hiến đất
Tại hội nghị, Chánh Văn phòng Điều phối CTXDNTM tỉnh Cao Văn Cường đã báo cáo kết quả phong trào thi đua hiến đất trong XDNTM trên địa bàn tỉnh những năm gần đây với nhiều kết quả đáng tôn vinh. Một số huyện đã ban hành chủ trương riêng về hiến đất mở rộng đường giao thông nông thôn, điển hình như: Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Triệu Sơn ban hành Nghị quyết số 12-NQ/HU, ngày 22/7/2022 về tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đối với vận động Nhân dân hiến đất, để mở rộng đường giao thông nông thôn. Ban Thường vụ Huyện ủy Hà Trung ban hành Nghị quyết số 13-NQ/HU, ngày 2/2/2023 về tăng cường công tác lãnh đạo của cấp ủy đối với vận động Nhân dân hiến đất, để mở rộng đường giao thông nông thôn. Huyện ủy Thiệu Hóa có Công văn số 536-CV/HU, ngày 26/11/2021 về phát động phong trào “Nhân dân tham gia đóng góp nâng cấp mở rộng đường giao thông nông thôn theo hướng hiện đại, văn minh”…
Chánh Văn phòng Điều phối CTXDNTM tỉnh Cao Văn Cường báo cáo kết quả phong trào thi đua hiến đất trong XDNTM trên địa bàn tỉnh.
Từ đó, phong trào hiến đất mở rộng đường giao thông đã mang lại kết quả tích cực, góp phần đẩy nhanh tiến độ XDNTM tại các địa phương. Điển hình như: Nhân dân huyện Triệu Sơn đã hiến hơn 350.000m2; Nhân dân huyện Quảng Xương hiến hơn 111.000m2, Nhân dân huyện Đông Sơn hiến hơn 90.000m2 đất các loại. Nhiều huyện miền núi, mặc dù điều kiện khó khăn, nhưng người dân vẫn nhiệt tình tham gia hiến đất để XDNTM, như: Nhân dân huyện Thạch Thành hiến hơn 83.000m2; Nhân dân huyện Như Xuân hiến hơn 99.000m2; Nhân dân huyện Ngọc Lặc hiến gần 95.000m2…
Tính riêng giai đoạn 2021-2023, người dân trên địa bàn tỉnh đã hiến gần 1,5 triệu m2 (trong đó, đất ở hơn 600.000 m2, đất khác gần 900.000 m2); di dời, phá dỡ khoảng 650 nhà ở dân cư (trị giá hơn 57 tỷ đồng); phá dỡ hơn 2.400 công trình tường rào, cổng nhà, sân, nhà vệ sinh…, trị giá hơn 90 tỷ đồng. Nhân dân trong tỉnh còn đóng góp tiền mặt hơn 640 tỷ đồng và hơn 590.000 ngày công lao động (trị giá khoảng 202 tỷ đồng) để xây dựng lại tường bao, công trình công cộng mới cũng như mở rộng và hiện đại hóa hệ thống giao thông nông thôn.
“Chìa khóa” trong phong trào hiến đất xây dựng công trình công cộng, nhất là mở rộng hệ thống giao thông ở Thanh Hóa chính là thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở. Những công trình, phần việc liên quan đến vận động Nhân dân tự nguyện đóng góp phải được công khai, bàn bạc, thống nhất để tạo động lực, khơi dậy sức mạnh và nguồn lực trong Nhân dân. Từ đó, các ngành, đoàn thể và các địa phương triển khai nhiều phong trào liên quan như: cải tạo cảnh quan môi trường, mở rộng và trồng cây xanh, trồng hoa dọc đường làng, ngõ xóm.
Đồng chí Lại Thế Nguyên, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh, Phó Trưởng BCĐ THCCTMTQG tỉnh định hướng, điều hành chương trình thảo luận
Tại hội nghị, các đại biểu đến từ các sở, ngành, đơn vị, doanh nghiệp và các cá nhân điển hình trong phong trào hiến đất và XDNTM trên địa bàn tỉnh đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm bổ ích; đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm để thực hiện phong trào trong thời gian tới.
Ông Nguyễn Văn Quế, thôn Nhân Trạch, xã Quảng Trạch (Quảng Xương) – một trong những điển hình hiến đất, phát biểu tham luận.
Đại diện lãnh đạo huyện Triệu Sơn chia sẻ kinh nghiệm triển khai phong trào hiến đất XDNTM trên địa bàn.
Đại diện lãnh đạo xã miền núi Ngọc Sơn (Ngọc Lặc) chia sẻ kinh nghiệm huy động sức dân XDNTM.
Hội nghị cũng triển khai tôn vinh các điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua hiến đất, chung sức XDNTM trên địa bàn tỉnh thời gian qua. Theo đó, các đồng chí lãnh đạo tỉnh đã trao Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh cho 146 tập thể, cá nhân, doanh nghiệp, gia đình trên địa bàn tỉnh có thành tích trong thực hiện CTMTQG XDNTM và phong trào hiến đất XDNTM.
Các đồng chí: Đỗ Trọng Hưng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng BCĐ THCCTMTQG tỉnh; Đỗ Minh Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Trưởng BCĐ THCCTMTQG tỉnh, trao Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh cho các tập thể có thành tích trong thực hiện CTMTQG XDNTM và phong trào hiến đất XDNTM.
Nhận diện hạn chế, triển khai nhiều nhiệm vụ trọng tâm
Phát biểu kết luận hội nghị, Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Trọng Hưng ghi nhận và đánh giá cao các cấp ủy đảng, các ban, sở, ngành, MTTQ, các đoàn thể, tập thể, các gia đình và cá nhân đã bố trí thời gian dự hội nghị đông đủ, đúng thành phần, đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, nhiều kinh nghiệm bổ ích, mang đến cho hội nghị tinh thần đoàn kết, thống nhất và quyết tâm cao.
Đồng chí Đỗ Trọng Hưng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng BCĐ THCCTMTQG tỉnh phát biểu kết luận và chỉ đạo hội nghị
Theo đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, XDNTM được kỳ vọng góp phần chuyển đổi nền nông nghiệp, nâng cao chất lượng cuộc sống cho nông dân và người dân nông thôn, mang lại những giá trị bền vững cho nông thôn giai đoạn mới.
Bước vào thực hiện CTMTQGXDNTM năm 2023, trong bối cảnh có những thuận lợi nhất định, nhưng chúng ta cũng phải đối mặt với những khó khăn, thách thức khó lường, ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất, việc làm và đời sống sinh hoạt của Nhân dân, trong đó có XDNTM. Song, với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, BCĐ tỉnh, cấp ủy, chính quyền, sự nỗ lực phấn đấu của cả hệ thống chính trị và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh, CTXDNTM của tỉnh tiếp tục đạt được nhiều kết quả quan trọng và khá toàn diện. Qua triển khai, đã xuất hiện hàng trăm gương điển hình tiên tiến là các tập thể, cá nhân, gia đình tự nguyện tham gia hưởng ứng tích cực, hiệu quả phong trào chung sức xây dựng NTM thông qua việc góp công, góp của, hiến đất để XDNTM.
Thay mặt Ban Thường vụ Tỉnh ủy và BCĐTHCCTMTQG tỉnh, đồng chí ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng của các cấp, các ngành, các địa phương trong tổ chức triển khai thực hiện CTMTQGXDNTM thời gian qua; nhiệt liệt biểu dương 146 tập thể, gia đình, cá nhân tiêu biểu có nhiều thành tích trong phong trào thi đua “Hiến đất XDNTM” được vinh danh khen thưởng tại hội nghị.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Trọng Hưng cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế, có mặt yếu kém trong thực hiện CTMTQGXDNTM thời gian qua. Trong đó, nền nông nghiệp phát triển chưa ổn định, phụ thuộc nhiều vào khí hậu, thời tiết, thị trường tiêu thụ; dự báo cung cầu, thị trường còn hạn chế. Chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp chưa cao; sản xuất chủ yếu vẫn là kinh tế hộ, nhỏ lẻ, chưa có nhiều mô hình sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn theo chuỗi giá trị; chưa có nhiều sản phẩm mới, có thương hiệu. Kết quả xây dựng NTM giữa các vùng, miền; giữa các huyện, xã vẫn còn chênh lệch khá lớn. Trong khi tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM toàn tỉnh đạt 78,06%, thì vùng đồng bằng đã đạt trên 98%, miền núi mới đạt 41,1%. Đến nay, chưa có huyện miền núi nào được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới và còn huyện Mường Lát chưa có xã đạt chuẩn NTM.
Kết quả thực hiện Chương trình OCOP ở một số địa phương còn hạn chế, số lượng sản phẩm OCOP được công nhận nhiều nhưng chủ yếu là sản phẩm 3 sao; sức cạnh tranh, giá trị sản phẩm hàng hóa chưa được nâng lên rõ rệt; chưa có nhiều sản phẩm mang thương hiệu của tỉnh, địa phương… Công tác bảo vệ môi trường, xây dựng cảnh quan nông thôn sạch đẹp gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống chưa được triển khai thực hiện đồng bộ.
Để thực hiện thắng lợi mục tiêu trong năm 2024, Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu các thành viên Ban Chỉ đạo tỉnh, các cấp, các ngành, cấp ủy, chính quyền các địa phương quán triệt sâu sắc và triển khai thực hiện đầy đủ các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã được nêu tại hội nghị. Đồng thời tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện thật tốt 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm:
Thứ nhất, trên cơ sở các văn bản hướng dẫn của Trung ương và tỉnh, các cấp, các ngành, các địa phương tập trung chỉ đạo xây dựng kế hoạch thực hiện năm 2024, đề ra các giải pháp cụ thể, khả thi, xác định rõ lộ trình thực hiện để đẩy nhanh tiến độ và giải ngân các nội dung thành phần của CTXDNTM. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, xử lý nghiêm trách nhiệm với các chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, thiết kế, thi công để chậm trễ trong triển khai dự án đầu tư.
Thứ hai, các cấp, các ngành cần chủ động rà soát, đánh giá lại hệ thống các cơ chế, chính sách của tỉnh còn hiệu lực để kịp thời đề xuất sửa đổi, bổ sung, ban hành cơ chế, chính sách mới phù hợp… Tiếp tục triển khai giải pháp nhằm huy động tốt đa nguồn lực, kết hợp lồng ghép các chương trình, dự án để XDNTM.
Thứ ba, các cấp, các ngành tuyệt đối không được chủ quan, thỏa mãn với kết quả đạt được, phải quyết tâm cao hơn nữa, nỗ lực hơn nữa, hành động quyết liệt hơn nữa; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế. Khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của địa phương để đẩy mạnh XDNTM gắn xây dựng “Nông nghiệp sinh thái – Nông thôn hiện đại – Nông dân thông minh”.
Thứ tư, phát huy hơn nữa vai trò giám sát, phản biện xã hội của MTTQ, các tổ chức chính trị – xã hội và giám sát của cộng đồng dân cư với XDNTM. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, các tầng lớp Nhân dân và toàn thể xã hội trong thực hiện CTMTQG nói chung và XDNTM nói riêng.
Thứ năm, đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hơn nữa công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ và người dân nông thôn về việc thực hiện Chương trình Phát triển nông nghiệp và XDNTM. Trong đó, chú trọng việc nâng cao chất lượng các phong trào, cuộc vận động liên quan đến XDNTM, đặc biệt là phong trào thi đua hiến đất XDNTM. Đề cao vai trò chủ thể của người dân và cộng đồng tham gia XDNTM đi vào chiều sâu, đem lại sự chuyển biến tích cực rõ nét hơn tới từng thôn, bản, hộ gia đình và cuộc sống trực tiếp của mỗi người dân ở nông thôn; biểu dương, khen thưởng những tổ chức, cá nhân điển hình tiên tiến, có thành tích xuất sắc trong các phong trào thi đua, cuộc vận động, đồng thời phê bình, xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân thiếu quyết liệt, thiếu tinh thần trách nhiệm, để xảy ra sai phạm trong tổ chức thực hiện.
Thay mặt các đồng chí lãnh đạo tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Trọng Hưng trân trọng cảm ơn các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương, Văn phòng Điều phối XDNTM Trung ương đã luôn quan tâm, hỗ trợ Thanh Hóa; đồng thời mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm nhiều hơn nữa để Thanh Hóa thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ được giao.
Lê Đồng – Minh Hiếu
