Vùng dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) tỉnh Thanh Hóa có trên 1 triệu người, trong đó đồng bào DTTS có trên 600.000 người, chủ yếu là các dân tộc Mường, Thái, Thổ, Mông, Dao, Khơ Mú sống tập trung ở 11 huyện miền núi. Xác định phát triển kinh tế ở vùng đồng bào DTTS&MN là nhiệm vụ quan trọng, những năm qua Đảng, Nhà nước và tỉnh Thanh Hóa luôn quan tâm chỉ đạo, thực hiện tốt các chính sách dân tộc đối với đồng bào khu vực này. Trong đó, tập trung huy động các nguồn lực để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất, nâng cao đời sống cho đồng bào.
Quốc lộ 15 được nâng cấp, mở rộng tạo điều kiện thuận lợi cho các huyện miền núi phát triển kinh tế – xã hội.
Chủ trương đúng
Phát triển kinh tế – xã hội khu vực miền núi được Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XIX xác định là một trong 6 chương trình trọng tâm của nhiệm kỳ 2020-2025.
Mục tiêu chung của chương trình là tạo chuyển biến mạnh mẽ về tư duy, nếp nghĩ, cách làm, xóa bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo của cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc ở khu vực miền núi. Khai thác và phát huy hiệu quả, tiềm năng, lợi thế trong khu vực; tranh thủ tối đa các nguồn lực từ bên ngoài để đẩy mạnh phát triển kinh tế, thu hẹp khoảng cách về mức sống của người dân so với miền xuôi, giảm dần địa bàn thuộc diện đặc biệt khó khăn. Quy hoạch sắp xếp ổn định dân cư; xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, liên vùng, kết nối với các vùng trong tỉnh và ngoài tỉnh. Phát triển toàn diện giáo dục – đào tạo, y tế, văn hóa; từng bước xóa bỏ phong tục, tập quán lạc hậu; giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc, bảo đảm an sinh xã hội, quốc phòng – an ninh, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia…
Ngày 14-12-2021, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 278/KH-UBND về triển khai thực hiện Chương trình phát triển kinh tế – xã hội khu vực miền núi Thanh Hóa giai đoạn 2021-2025 trong đó giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ban, ngành, các huyện miền núi; đồng thời yêu cầu căn cứ nhiệm vụ, giải pháp trong chương trình để xây dựng kế hoạch phù hợp với địa phương, đơn vị mình đảm bảo tổ chức thực hiện có hiệu quả. Đây là quyết sách mới của tỉnh đã và đang tạo ra những cơ hội, điều kiện thuận lợi để các huyện miền núi phát triển, thu hẹp dần khoảng cách với miền xuôi. Chương trình được các cấp, các ngành từ tỉnh đến cơ sở quan tâm lãnh đạo thực hiện; nhận được sự đón nhận và tham gia nhiệt tình của nhân dân các dân tộc khu vực miền núi của tỉnh.
Thay đổi toàn diện bộ mặt nông thôn miền núi
Sau hơn 2 năm triển khai thực hiện (giai đoạn 2021-2023) trong bối cảnh gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhưng với sự lãnh đạo kịp thời, sát sao của Tỉnh ủy, sự chỉ đạo quyết liệt, linh hoạt của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh; sự nỗ lực của các cấp, các ngành và nhân dân các dân tộc vùng đồng bào DTTS&MN, trong 28 chỉ tiêu đã có 9 chỉ tiêu đề ra đạt và vượt mức (bằng 32,1%). Các lĩnh vực văn hóa – xã hội có chuyển biến tích cực, chất lượng cuộc sống của người dân được cải thiện, trình độ dân trí được nâng lên. Kinh tế – xã hội, quốc phòng – an ninh vùng đồng bào DTTS&MN tiếp tục chuyển biến tích cực, đời sống vật chất, tinh thần của người dân ổn định và từng bước được cải thiện; kết cấu hạ tầng tiếp tục được tăng cường; công tác giáo dục, y tế ở vùng DTTS có nhiều tiến bộ; giá trị văn hóa dân tộc tiếp tục được quan tâm bảo tồn và phát huy; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong vùng DTTS&MN có chuyển biến tích cực; hệ thống chính trị được xây dựng, củng cố và ngày càng phát triển; trật tự an toàn xã hội, quốc phòng – an ninh được giữ vững.
Diện tích gieo trồng cây lương thực có hạt hằng năm luôn ổn định từ 130.000 ha đến 140.000 ha, sản lượng lương thực có hạt đạt trên 385.000 tấn, tăng 4,21% so với năm 2020. Đã hình thành một số vùng cây nguyên liệu tập trung phục vụ cho công nghiệp chế biến. Chăn nuôi phát triển theo hình thức trang trại, gia trại; cây lâm nghiệp phát triển toàn diện cả về trồng, khoanh nuôi và bảo vệ rừng. Sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và các ngành nghề dịch vụ có bước phát triển khá. Các huyện miền núi đã tập trung thu hút các doanh nghiệp đầu tư xây dựng các nhà máy may công nghiệp, nhà máy chế biến gỗ, sắn, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động mỗi năm. Kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội tiếp tục được đầu tư nâng cấp, đáp ứng tốt nhu cầu phát triển. Minh chứng rõ nét là đến nay tỷ lệ đường giao thông đến trung tâm xã được nhựa hóa, hoặc bê tông hóa đạt 100%; tỷ lệ kiên cố trường lớp học đạt 100%; tỷ lệ trạm y tế xã được xây dựng kiên cố đạt 89,7%; tỷ lệ xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế đạt 93,1%; tỷ lệ trạm y tế có bác sĩ đạt 91,4%; tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh đạt 93,6%… Cùng với đó, tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện miền núi giảm từ 19,9% xuống còn 15,19% (giảm 4,81%, theo chuẩn nghèo giai đoạn 2022-2025); tỷ lệ hộ cận nghèo giảm từ 21% xuống còn 17,07%; tỷ lệ hộ nghèo là đồng bào DTTS giảm từ 27,23% xuống còn 19,86%.
Để Chương trình phát triển kinh tế – xã hội khu vực miền núi tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021-2025 hoàn thành được các mục tiêu và chỉ tiêu đã đề ra vào năm 2025, UBND tỉnh đang chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương khu vực miền núi tiếp tục duy trì, nâng cao 9 chỉ tiêu đã đạt được, phấn đấu hoàn thành 19 chỉ tiêu chưa đạt được; thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp theo Kế hoạch số 278/KH-UBND của UBND tỉnh đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.
Bài và ảnh: Khắc Công
