Mỗi dịp xuân về, nhiều bản làng miền núi xứ Thanh lại rộn ràng hoạt động vui chơi mang đậm nét văn hóa gắn với đời sống, lao động và sinh hoạt của đồng bào các dân tộc thiểu số. Trong đó, các môn thể thao truyền thống mùa xuân đang góp phần “giữ lửa” cho nét đẹp đó.
Ông Lương Hồng Kim (bên phải) và con trai Lương Hồng Chí ở thôn Thanh Sơn, xã Thanh Kỳ (Như Thanh) đã giành được nhiều thành tích ở môn bắn nỏ.
Về với Như Thanh những ngày giáp Tết Ất Tỵ 2025, chúng tôi cảm nhận được không khí vui tươi, rộn ràng của đồng bào các dân tộc nơi đây. Bên cạnh việc sắm cho một cái tết cổ truyền đủ, đầy, đồng bào các dân tộc của huyện tích cực chuẩn bị cho các hoạt động văn hóa – thể thao vào dịp này.
Đến thăm gia đình ông Lương Hồng Kim ở thôn Thanh Sơn, xã Thanh Kỳ mới biết ông và con trai Lương Hồng Chí là hai trong số những VĐV tiêu biểu đã tham gia thi đấu nhiều hội thi bắn nỏ. Vừa sửa sang lại những chiếc nỏ và vót mũi tên mới, ông Kim chia sẻ: Bản thân và gia đình nhiều thế hệ của ông đều yêu thích môn bắn nỏ. Đây là môn thể thao truyền thống đã gắn bó với đời sống, lao động và sinh hoạt của người dân. Sau những giờ làm việc, lao động vất vả, việc được giao lưu, thi tài môn bắn nỏ vừa giúp người dân được thỏa mãn đam mê, vừa được giao lưu, tranh tài, tạo không khí vui vẻ, thặt chặt tình đoàn kết của đồng bào. Để tham gia, cần phải có nỏ chuẩn, dây bền tạo ra lực bắn mạnh, và quan trọng nhất là đạt độ chính xác cao nhất cho mỗi phát bắn đi. Mũi tên cũng tương tự như vậy khi phải chọn đúng vật liệu, được vót kỹ càng và đều phải trải qua những đợt bắn thử nghiệm, điều chỉnh để đạt kết quả cao nhất.
Bắn nỏ từ lâu đã phổ biến trong các dịp tết nguyên đán ở 11 huyện miền núi của tỉnh. Đây cũng là môn thể thao truyền thống lâu đời và không thể thiếu trong các lễ hội truyền thống, ngày hội, liên hoan văn hóa của các địa phương trong năm. Đây cũng là nội dung quan trọng của Hội thi Thể thao các dân tộc tỉnh Thanh Hóa.
Bên cạnh bắn nỏ, môn đẩy gậy đòi hỏi người tham gia (VĐV) vừa phải có nền tảng thể lực, sức mạnh, vừa phải có sự khéo léo, chiến thuật thi đấu tốt mới có thể giành chiến thắng. Với việc chia theo hạng cân dành cho cả nam và nữ, đẩy gậy là môn có số lượng VĐV tham gia đông nhất trong số các môn thể thao dân tộc. Những cuộc tranh tài ở môn đẩy gậy luôn nhận được sự cổ vũ nhiệt tình của khán giả.
Nếu như các môn bắn nỏ, đẩy gậy đòi hỏi khả năng, sự khéo léo của cá nhân, thì môn kéo co phải dựa vào sức mạnh của tập thể. Mỗi thành viên của đội kéo co đều là những nhân tố có thể hình, thể lực tốt mới tạo ra một tập thể đầy sức mạnh. Môn thể thao tập thể này cũng là thế mạnh của phong trào TDTT ở nhiều huyện miền núi xứ Thanh. Đây cũng là nội dung không thể thiếu trong các hoạt động TDTT dịp đầu xuân; là nội dung thi đấu quan trọng của các kỳ đại hội TDTT cấp cơ sở, hội thi, liên hoan văn hóa – thể thao của các địa phương miền núi xứ Thanh. Nét đẹp của môn thể thao này là tinh thần đoàn kết, sức mạnh tập thể và luôn hấp dẫn ở các cuộc tranh tài.
Tô điểm cho bức tranh thể thao truyền thống mùa xuân đó là môn tung còn. Xuất phát điểm là trò chơi giao duyên của đồng bào các dân tộc, tung còn vẫn giữ nguyên nét đẹp nguyên bản cho tới ngày nay. Những ngày đầu xuân, đặc biệt là dịp tết cổ truyền, những đôi nam thanh, nữ tú trong sắc phục truyền thống của dân tộc lại hào hứng thi tài, khéo léo tung những quả còn qua vòng tròn trên cao. Ngoài để giao duyên, tung còn còn mang ý nghĩa cầu mùa màng tươi tốt, vạn vật sinh sôi nảy nở…
Phó Giám đốc Sở VH,TT&DL Nguyễn Duy Tự cho biết: Bảo tồn, phát huy giá trị các môn thể thao dân tộc truyền thống luôn là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển sự nghiệp TDTT của tỉnh. Các môn bắn nỏ, tung còn, đẩy gậy, kéo co và bóng chuyền vẫn là các môn thi đấu chính thức tại đại hội TDTT cấp xã, thị trấn và cấp huyện tại khu vực miền núi, cũng như tại Đại hội TDTT toàn tỉnh. Ngành VH,TT&DL và các địa phương sẽ tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp như tăng cường cơ sở vật chất, sân bãi tập luyện, thi đấu và phát huy cao nhất hiệu quả các thiết chế văn hóa – thể thao ở cơ sở, cũng như tổ chức ngày càng nhiều các sân chơi, giải đấu, để các VĐV không chỉ ở các huyện miền núi mà khuyến khích các địa phương khu vực đồng bằng, ven biển cùng tham gia tranh tài. Đây là động lực để thúc đẩy sự phát triển của phong trào TDTT tỉnh Thanh Hóa trong giai đoạn phát triển mới, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của Nhân dân.
Bài và ảnh: Mạnh Cường
Nguồn: https://baothanhhoa.vn/suc-song-cac-mon-the-thao-truyen-thong-238004.htm
