Quản lý trật tự xây dựng năm 2024

Năm 2024, công tác quản lý trật tự xây dựng (TTXD) trên địa bàn tỉnh đạt nhiều kết quả tích cực. Số lượng công trình vi phạm giảm còn 1,71% (93/5.437 công trình được kiểm tra), thấp hơn đáng kể so với tỷ lệ 2,98% của năm 2023 và 4,8% của năm 2022. Toàn tỉnh đã cấp được 7.587 giấy phép xây dựng, tăng 986 giấy phép so với năm trước. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng một số địa phương chưa tích cực trong công tác kiểm tra, xử lý vi phạm, đặc biệt có nơi không tổ chức kiểm tra công trình nào trong cả năm.

Mặt bằng 2125 giai đoạn 2, thuộc phường Đông Vệ, TP Thanh Hóa luôn được chủ đầu tư giám sát chặt chẽ trong công tác quản lý về trật tự xây dựng.

Xử lý nghiêm minh

Theo báo cáo của UBND các huyện, thị xã, thành phố, trong năm các địa phương đã tiến hành kiểm tra được 5.437 công trình, tăng 1.208 công trình so với năm 2023 (4.229 công trình) và 1.376 công trình so với năm 2022 (4.061 công trình). Đặc biệt tại TP Thanh Hóa, TP Sầm Sơn, thị xã Bỉm Sơn, thị xã Nghi Sơn, đội kiểm tra quy tắc đô thị thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương cấp phường, xã tổ chức kiểm tra, thực hiện chức năng kiểm soát TTXD tại các khu vực trên địa bàn quản lý nên đã kiểm tra, xử lý được nhiều công trình, như: TP Thanh Hóa kiểm tra 1.992 công trình, thị xã Nghi Sơn kiểm tra 1.446 công trình, TP Sầm Sơn kiểm tra 646 công trình, thị xã Bỉm Sơn kiểm tra 162 công trình.

Điểm đáng chú ý trong công tác xử lý vi phạm TTXD là việc các địa phương đã ban hành 72 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền lên tới hơn 4,5 tỷ đồng. Trong đó, thị xã Nghi Sơn xử phạt cao nhất với gần 1 tỷ đồng từ 16 trường hợp vi phạm. TP Thanh Hóa xử phạt 450 triệu đồng từ 11 trường hợp, huyện Ngọc Lặc xử phạt 354 triệu đồng từ 11 trường hợp.

Một trong những yếu tố then chốt góp phần vào thành công của công tác quản lý TTXD đó là sự tham gia đồng bộ của ba bên: cơ quan quản lý chuyên ngành, chính quyền địa phương và đội kiểm tra liên ngành. Mô hình này đã tạo nên một mạng lưới giám sát chặt chẽ, trong đó mỗi bên đều phát huy được thế mạnh của mình. Sự phối hợp này còn được thể hiện qua việc tổ chức các đợt kiểm tra định kỳ và đột xuất. Các đội kiểm tra không chỉ tập trung vào việc phát hiện và xử lý vi phạm mà còn chú trọng công tác phòng ngừa, kịp thời phát hiện và ngăn chặn các dấu hiệu vi phạm ngay từ giai đoạn đầu. Điều này góp phần quan trọng vào việc giảm tỷ lệ vi phạm xuống 1,71%.

Đổi mới trong quản lý

Để đạt được kết quả trên, năm 2024 UBND tỉnh đã ban hành các văn bản chỉ đạo quan trọng như Công văn số 4032/UBND-CN, ngày 26/3/2024 về việc tăng cường công tác quản lý quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, TTXD trên địa bàn tỉnh và Công văn số 6831/UBND-CN, ngày 16/5/2024 về việc tăng cường thanh tra, kiểm tra đối với công tác quản lý TTXD theo phân cấp trên địa bàn tỉnh, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho công tác quản lý TTXD.

Bên cạnh đó, Sở Xây dựng đã phát huy vai trò đầu mối trong việc chủ động ban hành các văn bản đôn đốc UBND các huyện, thị xã, thành phố tăng cường công tác kiểm tra, xử lý vi phạm về quy hoạch, TTXD trên địa bàn quản lý. Đồng thời, sở đã phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức 13 lớp tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ về cấp phép xây dựng, quản lý quy hoạch, quản lý TTXD cho cán bộ, công chức cấp huyện, cấp xã. Đây là nền tảng quan trọng để đảm bảo việc thực thi pháp luật được thống nhất và chuyên nghiệp trên toàn tỉnh.

Về công tác cấp phép xây dựng, năm 2024 các địa phương đã cấp được 7.587 giấy phép, tăng 986 giấy phép so với năm 2023. Một số địa phương đã có chuyển biến tích cực trong công tác cấp phép xây dựng so với những năm trước như: UBND huyện Thạch Thành năm 2022 chỉ cấp được 7 giấy phép xây dựng, năm 2023 chỉ cấp được 8 giấy phép xây dựng nhưng đến năm 2024 đã cấp được 53 giấy phép xây dựng; UBND huyện Lang Chánh năm 2022 cấp được 42 giấy phép xây dựng, năm 2023 cấp được 38 giấy phép xây dựng nhưng đến năm 2024 đã cấp được 81 giấy phép xây dựng.

Một trong những điểm nhấn quan trọng trong công tác quản lý TTXD là mỗi công trình đều được theo dõi chặt chẽ từ khâu thông báo khởi công, qua các giai đoạn thi công, cho đến khi hoàn thành và đưa vào sử dụng; không chỉ giúp phát hiện và ngăn chặn kịp thời các vi phạm mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc hướng dẫn, hỗ trợ chủ đầu tư tuân thủ đúng quy định. Bên cạnh đó, việc quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác quản lý TTXD đã tạo nên một bước chuyển biến quan trọng trong nhận thức và hành động của đội ngũ lãnh đạo các cấp. Theo đó, chủ tịch UBND các cấp phải chịu trách nhiệm trực tiếp về tình hình TTXD trên địa bàn, điều này đã thúc đẩy sự quan tâm và chỉ đạo sát sao hơn đối với công tác này.

Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn tình trạng người dân xây dựng nhà ở không xin cấp phép; số lượng thông báo khởi công từ các chủ đầu tư rất thấp so với số lượng công trình thực tế xây dựng; số lượng công trình được kiểm tra tại một số địa phương còn thấp so với số giấy phép xây dựng được cấp, như: Hoằng Hóa 4/119, Nga Sơn 12/431, Triệu Sơn 6/149, Nông Cống 1/67, Yên Định 2/397…; thậm chí có địa phương không tổ chức kiểm tra công trình, như các huyện: Thường Xuân, Quan Hóa, Quan Sơn và Mường Lát; một số địa phương phát hiện vi phạm nhưng không xử lý dứt điểm; còn có các trường hợp bị xử phạt vi phạm hành chính không chấp hành nhưng cơ quan chức năng chưa có biện pháp cưỡng chế kiên quyết theo quy định pháp luật.

Để tiếp tục phát huy những kết quả đạt được và khắc phục những tồn tại trong năm 2024, ngày 9/1/2025 UBND tỉnh đã có Công văn số 405/UBND-CN về thực hiện công tác quản lý TTXD trên địa bàn tỉnh năm 2024; nhiệm vụ trọng tâm năm 2025. Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu các địa phương cần chấn chỉnh và khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra, đồng thời thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh đã ban hành trước đó về công tác quản lý TTXD. Đặc biệt, các đơn vị cần tăng cường công tác giám sát toàn diện từ khâu thông báo khởi công đến khi công trình hoàn thành đưa vào sử dụng, với việc phân công trách nhiệm rõ ràng và đảm bảo phủ kín địa bàn quản lý. Song song với đó, việc tổ chức kiểm tra định kỳ và đột xuất trong quá trình thi công công trình cũng được đặc biệt chú trọng, nhất là trong giai đoạn định vị và thi công móng để kịp thời phát hiện và xử lý các sai phạm ngay từ đầu.

UBND tỉnh cũng yêu cầu các địa phương phải kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm đối với những tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra. Đặc biệt, đối với các trường hợp không chấp hành quyết định xử phạt hành chính, các đơn vị phải có phương án cưỡng chế triệt để, không để tình trạng công trình sai phạm tiếp tục thi công. UBND tỉnh cũng yêu cầu Sở Xây dựng tiếp tục nâng cao vai trò, trách nhiệm trong công tác tham mưu cho UBND tỉnh về quản lý TTXD. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra, theo dõi, hướng dẫn và đôn đốc các đơn vị thực hiện hiệu quả các văn bản chỉ đạo, kịp thời báo cáo những vấn đề vượt thẩm quyền lên Chủ tịch UBND tỉnh.

Bài và ảnh: Ngân Hà