Quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh đa cấp biến tướng

Bên cạnh hoạt động kinh doanh đa cấp có phép đã được quản lý cơ bản bởi Nghị định 18/2023/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, các mô hình đa cấp biến tướng, trái phép hiện đang ngày càng diễn biến phức tạp, gây mất ổn định môi trường kinh doanh và thiệt hại cho người tiêu dùng. Cùng với yêu cầu các địa phương tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền pháp luật cho người dân, Bộ Công Thương đang tiếp tục triển khai nhiều biện pháp quyết liệt hơn nhằm chấn chỉnh hiệu quả các hoạt động này.

Mặc dù cơ quan chức năng đã đưa ra nhiều cảnh báo nhưng nhiều người dân vẫn mù quáng trở thành nạn nhân của chiêu trò lừa đảo từ đầu tư tài chính biến tướng.

Trên địa bàn tỉnh hiện có 15 doanh nghiệp được cấp phép bán hàng đa cấp, với tổng số lượng người tham gia là hơn 21.000 người. Từ năm 2022 đến nay, hàng năm, Sở Công Thương đều luân phiên phối hợp với các ngành như công an, quản lý thị trường và các địa phương tổ chức hội nghị tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật, nhận diện những dấu hiệu kinh doanh đa cấp biến tướng. Đặc biệt, các địa bàn “nóng” với việc xuất hiện các hội nghị, hội thảo lợi dụng giới thiệu hàng khuyến mãi để bán hàng giá cao, không rõ nguồn gốc được sở đẩy mạnh tuyên truyền.

Theo Sở Công Thương, từ năm 2022 đến nay, đơn vị đã phối hợp tổ chức các hội nghị phổ biến, tuyên truyền pháp luật tới 5.000 cán bộ, công chức, người dân địa phương. Các ngành chức năng cũng đã biên soạn phát hàng chục nghìn tờ rơi, tài liệu tuyên truyền về hoạt động kinh doanh đa cấp. Cùng với đó, các đơn vị có chức năng đã phối hợp với các cơ quan truyền thông mở nhiều chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền pháp luật về hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, giúp người dân nâng cao hiểu biết, cảnh giác với các thủ đoạn kinh doanh đa cấp bất chính.

Đặc biệt, tại các hội nghị này, các báo cáo viên đã phân tích, chỉ rõ nhiều thủ đoạn, đồng thời cảnh báo tới cán bộ, công chức, người dân một số mô hình kinh doanh có dấu hiệu đa cấp biến tướng đang bị các cơ quan chức năng theo dõi. Điển hình như Công an tỉnh Thanh Hóa đã đưa ra một số ví dụ về kinh doanh đa cấp, các hình thức đa cấp, lừa đảo thông qua sàn giao dịch tiền ảo, các trang web, ứng dụng công nghệ và cả buôn bán thực phẩm chức năng. Đặc biệt, đơn vị cũng cảnh báo mô hình của Công ty Heygen với việc hình thành 10 cấp trả thưởng “khủng” và lợi nhuận từ quản lý đội nhóm “hấp dẫn” để lôi kéo người tham gia. Trong khi đó, theo Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương), Công ty Heygen không có trong danh sách đăng ký hoạt động theo mô hình đa cấp. Hiện các cơ quan chức năng đang nghi vấn một số tổ chức, cá nhân đang lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để huy động vốn, đầu tư theo hình thức đa cấp nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Tuy nhiên, theo Bộ Công Thương, mặc dù Sở Công Thương các tỉnh, thành phố đã phối hợp tích cực với các cơ quan công an để đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm liên quan đến mô hình kinh doanh đa cấp nhưng các loại hình này vẫn còn tồn tại và hoạt động ngày càng tinh vi, với nhiều hình thức biến tướng mới, đặc biệt là các hình thức biến tướng trên môi trường internet như tiền ảo, forex, đầu tư tài chính… gây hậu quả nặng nề và dư luận tiêu cực trong cộng đồng xã hội. Do đó, nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm liên quan đến hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, ngày 29/10 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành Văn bản số 8645/BCT-CT yêu cầu các đơn vị thuộc Bộ và Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục triển khai các nhiệm vụ nhằm tiếp tục tăng cường công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp.

Theo đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương giao Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia thực hiện rà soát, đề xuất sửa đổi, hoàn thiện các quy định pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, theo hướng đáp ứng yêu cầu quản lý chặt chẽ về an ninh trật tự đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp (đặc biệt là đối với các trường hợp cấp phép mới); tiếp tục triển khai công tác theo dõi thi hành pháp luật trong công tác quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp đối với các Sở Công Thương; phối hợp với các cơ quan công an, cảnh sát trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.

Đặc biệt, bộ cũng yêu cầu đơn vị liên quan trực thuộc bộ như Tổng Cục Quản lý thị trường; Vụ Pháp chế; Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số và Sở Công Thương các địa phương tiếp tục tăng cường hoạt động tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật nhằm nâng cao nhận thức của người dân về hoạt động bán hàng đa cấp; rà soát, tham mưu hoàn thiện, đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp; đồng thời đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động này.

Bài và ảnh: Tùng Lâm