Hồ chứa Thủy điện Trung Sơn nằm trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, Sơn La, với mực nước dâng bình thường ở cao trình 160m, mực nước chết ở cao trình 150m; dung tích toàn bộ 348,5 triệu m3, dung tích phòng lũ thường xuyên 112 triệu m3. Việc vận hành hồ chứa phải theo nguyên tắc đảm bảo an toàn công trình, đảm bảo an toàn chống lũ cho hạ du, đảm bảo dòng chảy tối thiểu trên sông, nhu cầu sử dụng nước ở hạ du và đảm bảo hiệu quả phát điện; do đó, các giải pháp về quản lý, sử dụng nguồn nước hiệu quả được Công ty TNHH MTV Thủy điện Trung Sơn (TSHPCo) đặc biệt quan tâm.
Toàn cảnh Nhà máy Thủy điện Trung Sơn.
Đại diện Phòng Kỹ thuật – An toàn, TSHPCo cho biết: Trong các tháng mùa cạn từ tháng 1/2024 đến tháng 5/2024, hồ chứa Thủy điện Trung Sơn phải đảm bảo cho nhu cầu sử dụng nước hạ du, phục vụ bơm tưới cho vụ lúa chiêm xuân 2024 của tỉnh Thanh Hóa và dự kiến huy động cao của hệ thống điện quốc gia cho mùa cao điểm nắng nóng kết hợp dự phòng cấp nước, duy trì dòng chảy tối thiểu xuống hạ du trong bối cảnh lưu lượng dòng chảy về hồ được dự báo là thấp hơn trung bình nhiều năm từ 10 – 40%. Theo quy định của Quy trình liên hồ chứa trên lưu vực sông Mã, ngay từ đầu mùa cạn (từ 16/11/2023 đến 14/7/2024), Nhà máy Thủy điện Trung Sơn đã chủ động duy trì mực nước hồ chứa tối thiểu không nhỏ hơn 157,7m theo quy định và đảm bảo dòng chảy tối thiểu xuống hạ du không nhỏ hơn 66,7m3/s.
Được biết, thực hiện theo quy định của Thông tư 17/2021/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về giám sát, khai thác sử dụng tài nguyên nước. Từ năm 2020, TSHPCo đã triển khai xây dựng và đưa vào vận hành hệ thống quan trắc giám sát, khai thác sử dụng tài nguyên nước theo đúng quy định của Luật Tài nguyên nước.
Mới đây nhất, nhằm đẩy mạnh áp dụng công nghệ 4.0 và trước yêu cầu về độ chính xác, ổn định của hệ thống quan trắc và truyền số liệu trực tuyến theo thời gian thực với tần suất 15 phút/lần, Công ty TNHH MTV Thủy điện Trung Sơn (TSHPCo) đã tiến hành nâng cấp, thay thế thiết bị truyền tín hiệu Dataloger có tích hợp công nghệ mới, sử dụng sim 4G tốc độ cao đảm bảo tín hiệu truyền về máy chủ được liên tục; đồng thời nâng cấp trang website giám sát tương thích với hệ thống thiết bị mới. Sau quá trình lắp đặt, thử nghiệm, TSHPCo đã hoàn thành và đưa vào vận hành thành công hệ thống quan trắc giám sát, khai thác sử dụng tài nguyên nước theo thời gian thực, đáp ứng các yêu cầu Thông tư 17/2021/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Với việc liên tục cải tiến, cập nhật và nâng cấp hệ thống quan trắc tài nguyên nước đã góp phần nâng cao công tác giám sát khai thác tài nguyên nước; giúp lực lượng vận hành tại nhà máy có thể kiểm soát, giám sát trực tuyến các thông số đo mực nước thượng và hạ lưu đập, các thông số dòng chảy qua tổ máy, qua tràn… kịp thời có các phương án trong công tác vận hành, khai thác nguồn nước hiệu quả, nâng cao hiệu suất sử dụng tài nguyên nước. Đồng thời, với sự trợ giúp của hệ thống quan trắc giám sát, khai thác tài nguyên nước theo thời gian thực đã giúp ban lãnh đạo công ty trong công tác nắm tình hình và điều hành sản xuất điện, có các chỉ đạo kịp thời trong công tác điều tiết mực nước hồ, là tham số quan trọng trong điều hành công tác tham gia thị trường điện của TSHPCo. Sự nâng cấp, cải tiến này góp phần không nhỏ trong hành trình chuyển đổi số của công ty, đặc biệt thể hiện sự nỗ lực của TSHPCo trong công tác chuyển đổi số đa dạng trên các lĩnh vực sản xuất.
Bài và ảnh: Tùng Lâm – Văn An
