Powered by Techcity

Khởi nghĩa Lam Sơn – dấu son rạng ngời sử sách (Bài cuối): Theo chân đoàn quân khởi nghĩa

Trải qua 10 năm “nếm mật nằm gai”, khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427) đã thắng lợi hoàn toàn. Thắng lợi ấy là đỉnh cao của tinh thần đoàn kết toàn dân tộc. Bởi, không chỉ có tướng sĩ đồng lòng, mà cuộc khởi nghĩa còn nhận được sự góp sức tích cực của Nhân dân. Đặc biệt, từ những buổi đầu dựng cờ khởi nghĩa, đi đến đâu nghĩa quân cũng được Nhân dân Thanh Hóa ủng hộ, bảo vệ, nuôi dưỡng.

Khởi nghĩa Lam Sơn - dấu son rạng ngời sử sách (Bài cuối): Theo chân đoàn quân khởi nghĩaĐền Lai, xã Minh Sơn thờ Anh hùng dân tộc Lê Lợi – tương truyền nơi đây Lê Lợi và nghĩa quân từng dừng chân và luyện quân.

Đóng góp của Nhân dân Thanh Hóa cho cuộc khởi nghĩa Lam Sơn là to lớn, toàn diện từ con người đến vật lực, lương thảo. Sự đóng góp ấy được in dấu đến tận ngày nay qua sử sách, hay qua những câu chuyện, giai thoại của mỗi vùng đất. Bàn về những đóng góp của Nhân dân Thanh Hóa trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, các tác giả Phan Huy Lê – Phan Đại Doãn trong cuốn “Khởi nghĩa Lam Sơn 1418-1427”, đã chỉ rõ: “Hầu như không có làng nào thuộc hai huyện Lương Giang và Cổ Lôi dọc theo sông Chu không có người gia nhập nghĩa quân vào những năm tháng chuẩn bị này”. Hay các tác giả Đinh Xuân Lâm – Trần Quang Vinh đã nhận định: “Trong quá trình chuẩn bị khởi nghĩa, Lê Lợi đặc biệt chú trọng đến việc huy động tài vật, lương thực trong Nhân dân, nhất là trong các dân tộc thiểu số vùng núi phía Tây Thanh Hóa, liền kề sau lưng căn cứ Lam Sơn mà nghĩa quân vốn có mối quan hệ rất chặt chẽ”. Nhà nghiên cứu Hà Nam Ninh khẳng định: Nhân dân Lang Chánh cưu mang giúp đỡ nghĩa quân Lam Sơn vượt qua thời kỳ khó khăn, gian khổ nhất; Nhân dân huyện Bá Thước tạo điều kiện cho nghĩa quân Lam Sơn tạo ra các chiến thắng lớn trên đất Lỗi Giang.

Nhắc đến đóng góp của người dân Thanh Hóa thì chắc hẳn phải nhắc đến sự đóng góp của người dân các dân tộc miền núi Thanh Hóa và người dân vùng đất Lam Sơn – nơi diễn ra những hoạt động đầu tiên của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Đó được xem như điểm tựa vững chắc để cuộc khởi nghĩa phát triển lớn mạnh.

Sau một thời gian chuẩn bị, “chuyên tâm vào sách lược thao”, “hậu đãi tân khách, với người trốn tránh”, cùng với tài năng và tấm lòng yêu thương người dân của Lê Lợi, đất Lam Sơn đã trở thành nơi tụ nghĩa của nhiều tướng lĩnh tài giỏi, trung kiên, đảm đương và giữ vị trí quan trọng trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Ở vùng đất Lam Sơn và các thôn làng Lương Giang (thuộc các huyện Thường Xuân, Ngọc Lặc), có những gia đình, bao nhiêu con thì bấy nhiêu người tham gia nghĩa quân. Như, gia đình Lê Lai, Lê Lư, Lê Lan, Lê Lộ, Lê Lâm ở thôn Dựng Tú (Ngọc Lặc); 3 anh em họ Đinh: Đinh Lễ, Đinh Bồ, Đinh Liệt. Ở Bỉ Ngụ, Cao Trị (Thường Xuân) có Lê Sát, Lê Tại và 4 anh em họ Phạm… Họ đều là những nghĩa sĩ tự nguyện hiến thân cho cuộc khởi nghĩa Lam Sơn và con đường cứu nước.

Sau khi tập hợp được những anh em đồng chí hướng, năm 1416, Lê Lợi cùng 18 anh hùng hào kiệt (đa phần là người Thanh Hóa như, Lê Lai, Lê Văn An, Nguyễn Thận, Trịnh Khả…) đã tổ chức Hội thề Lũng Nhai. Vùng đất Lam Sơn và vùng miền núi Thanh Hóa không chỉ góp tướng sĩ, chứng kiến lời thề, quyết tâm đánh giặc của 19 anh em, mà từ đó, vùng núi Lam Sơn trở thành nơi che giấu, giúp Lê lợi chiêu mộ nghĩa quân.

Nhận thấy thời cơ chín muồi, tháng Giêng năm 1418, Lê Lợi đã dựng cờ khởi nghĩa. Trong buổi đầu của cuộc kháng chiến, lực lượng của nghĩa quân rất nhỏ bé, chỉ có 35 quan võ, 200 thiết kỵ, 200 dũng sĩ, 200 nghĩa sĩ, 14 thớt voi, tổng cộng 2.000 người. Do tương quan lực lượng quá chênh lệch, Bình Định vương đã tận dụng lợi thế địa hình núi non hiểm trở dọc từ Quan Hóa, Quan Sơn, Thường Xuân, Bá Thước, Lang Chánh, Cẩm Thủy, Ngọc Lặc, Thạch Thành… để vừa công, vừa thủ duy trì chiến đấu.

Vùng núi Thanh Hóa không chỉ trở thành căn cứ địa mà đất và Nhân dân nơi núi rừng đã bảo vệ, giúp nghĩa quân thoát khỏi bao cuộc vây bắt, truy quét gắt gao của quân thù. Có những thời điểm nghĩa quân bị giặc bao vây truy đuổi, phải rút lên núi Chí Linh 3 lần và ròng rã hàng tháng không có lương ăn. Giữa tình cảnh khó khăn ấy, đồng bào các dân tộc vùng rừng núi Chí Linh đã đùm bọc, ủng hộ hết lòng nghĩa quân, trở thành chỗ dựa để Lê Lợi và nghĩa quân “chờ giặc lui quân, (vua) mới về đắp lũy ở quê cũ tại Lam Sơn, lại sai binh Mường cùng trai gái Lam Sơn khiêng gánh lương thực ra vào nơi hiểm kín (rồi) phủ dụ sĩ tốt, ước thúc đội ngũ, chỉnh đốn khí giới” – theo “Lam Sơn thực lục”.

Không chỉ sử sách chép lại, mà người dân vùng miền núi Thanh Hóa ngày nay, vẫn còn truyền nhau những giai thoại gắn việc đắp lũy Lam Sơn và những đóng góp của Nhân dân trong cuộc khởi nghĩa. Từ Ngọc Lặc, Cẩm Thủy, Quan Hóa, Bá Thước đều kể về những ngày gian khổ của Lê Lợi “Khi Linh Sơn lương hết mấy tuần/ Khi Khôi Huyện quân không một lữ”. Nhưng nhờ sự ủng hộ tích cực và có hiệu quả của Nhân dân các dân tộc Mường, Thái mà nghĩa quân Lam Sơn từng bước lớn mạnh. Hay câu chuyện về việc người dân nhặt được hàng thúng ngón chân, ngón tay bị đứt sau mỗi ngày đắp lũy. Và, những giai thoại người dân chạy giặc cùng nghĩa quân, người dân giúp Lê Lợi thoát sự truy đuổi của giặc hay việc đặt tên làng, địa danh gắn với khởi nghĩa Lam Sơn.

Từ sự tham gia đóng góp cho khởi nghĩa Lam Sơn của người dân vùng miền núi, cùng “tiếng lành vang xa” về Lê Lợi và cuộc khởi nghĩa, người dân các vùng đồng bằng, ven biển đều tự nguyện góp người, góp sức cho khởi nghĩa Lam Sơn. Thời gian đầu, những người Thanh Hóa ở miền đồng bằng, ven biển cũng tự nguyện tham gia nghĩa quân, như: Lê Tông Kiều, Võ Uy, Hà Mộng, Lê Khương, Lê Viện… Và, khi cuộc khởi nghĩa lan rộng từ đất Lam Sơn ra các vùng khác, nghĩa quân đi đến đâu đều được người dân góp sức, giúp đỡ đến đó. Nhiều vùng đất còn lưu giữ những câu chuyện cảm động về sự đoàn kết, gắn bó giữa người dân với Lê Lợi và nghĩa quân. Theo truyền thuyết, khi nghĩa quân bị giặc Minh lùng bắt chạy về vùng sông Mã, Lê Lợi thấy túp lều nhỏ của bà bán nước bèn nhảy xuống sông bơi sang. Bà đã chỉ cho ông nơi ẩn nấp. Khi giặc đuổi đến hỏi, bà chỉ về phía núi Vùng (Hoằng Hóa) khiến chúng lạc hướng.

Cùng với góp quân sĩ thì người dân Thanh Hóa còn góp lương thực, thực phẩm cho nghĩa quân. Đến nay chưa có tài liệu nào thống kê cụ thể số lương thực góp cho nghĩa quân, song trong các tài liệu có nhắc đến việc người dân hỗ trợ lương thực, thực phẩm. Như, trong làng Huyết Mễ (thị trấn Lam Sơn) có hai vợ chồng ở lại trông coi kho lương cho nghĩa quân, con cái theo Lê Lợi đi kháng chiến. Khi giặc Minh đến tra khảo nơi cất giấu lương thực, vợ chồng ông một mực không khai và bị giặc Minh giết hại. Hay, trong những lần hết lương thực, Lê Lợi cử Nguyễn Lãm và vợ là bà Phạm Thị Ngọc Trần về vùng đất Thọ Xuân huy động lương thực, thực phẩm rồi dùng thuyền chở theo sông Lương vào sông Âm tiếp tế cho nghĩa quân…

Sự đóng góp toàn diện, to lớn của Nhân dân Thanh Hóa trong mọi “bước chân” của nghĩa quân đã trở thành sức mạnh thúc đẩy cuộc khởi nghĩa Lam Sơn phát triển lớn mạnh ra khắp vùng và lan rộng vào đất Nghệ An. Từ đó, tạo ra bước ngoặt mới cho cuộc khởi nghĩa, làm nên những thắng lợi to lớn cho cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc thế kỷ XV. Đồng thời, khẳng định vai trò quan trọng của đất và người xứ Thanh trong cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm, bảo vệ nền độc lập dân tộc và xây dựng quê hương, đất nước.

Bài và ảnh: Thùy Linh

(Bài viết có sử dụng một số tư liệu trong Kỷ yếu Hội thảo khoa học “Anh hùng dân tộc Lê Lợi và Nhân dân Thanh Hóa với khởi nghĩa Lam Sơn”; sách “Khởi nghĩa Lam Sơn” của Phan Huy Lê và Phan Đại Doãn).

Nguồn

Cùng chủ đề

[Infographics] – Dấu mốc sự kiện 70 năm cán bộ, chiến sĩ miền Nam tập kết ra Bắc (1954-2024)

70 năm trước, hàng vạn đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam đặt chân lên mảnh đất miền Bắc theo chủ trương của Đảng và Bác Hồ. Thời điểm ấy, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thanh Hóa vinh dự là địa phương đầu tiên được tin tưởng giao nhiệm vụ đón tiếp đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc.Mai Huyền Nguồn: https://baothanhhoa.vn/infographics-nbsp-dau-moc-su-kien-70-nam-can-bo-chien-si-mien-nam-tap-ket-ra-bac-1954-2024-228716.htm

Tại Quảng trường Lam Sơn, Sound Freedom by Vinaphone là chương trình thu hút lượng khán giả đông nhất từ trước đến nay

Tối 12/10/2024, tại Quảng trường Lam Sơn, TP Thanh Hóa, VinaPhone đã mang đến cho người dân Thanh Hóa một đêm nhạc đầy mãn nhãn, cuốn các giác quan của khán giả theo dòng chảy âm nhạc cuồn cuộn giữa không gian ngập tràn âm thanh, ánh sáng hoành tráng đầy mê hoặc. Với khoảng hơn 20 nghìn người tham dự, đây là chương trình được tổ chức tại Quảng trường Lam Sơn có lượng khán giả lớn nhất...

Di sản văn hóa phi vật thể vô giá

Trong kho tàng di sản văn hóa xứ Thanh, Lễ hội Lam Kinh được ví như một viên ngọc quý với nhiều giá trị vô giá, đặc trưng. Lễ hội không chỉ lưu giữ nhiều giá trị độc đáo, mà còn là dịp để người dân đất Việt ôn lại và tự hào về truyền thống đấu tranh dựng nước, giữ nước của các bậc tiền nhân.Nghi thức rước kiệu tại Lễ hội Lam Kinh.Lễ hội Lam Kinh gắn...

TP Thanh Hóa dâng hương tại Thái miếu nhà Hậu Lê và Tượng đài Anh hùng dân tộc Lê Lợi

Nhân kỷ niệm 606 năm Khởi nghĩa Lam Sơn (1418-2024), 596 năm Vua Lê Thái Tổ đăng quang (1428-2024) và 591 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc Lê Lợi (1433-2024), sáng 20/9 (tức 18/8 năm Giáp Thìn), TP Thanh Hóa đã tổ chức lễ dâng hương tại Thái miếu nhà Hậu Lê và Tượng đài Anh hùng dân tộc Lê Lợi.Các đại biểu dâng hương tưởng nhớ công lao to lớn của Anh hùng dân tộc Lê...

Mưa bão gây thiệt hại về tài sản và sản xuất nông nghiệp

Do ảnh hưởng của bão số 3, ngày 7/9 trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá đã có mưa vừa đến mưa to cùng với gió lốc gây thiệt hại về nhà cửa và sản xuất nông nghiệp của người dân.Các lực lượng động viên gia đình bị gió lốc tốc mái ở xã Pù Nhi (Mường Lát)Theo báo cáo nhanh từ UBND các huyện, thị xã, thành phố, đến 14 giờ ngày 7/9 mưa, bão đã làm 1 người...

Cùng tác giả

Khám phá ‘nhà máy xanh’ TH true MILK: Từ đồng cỏ xanh đến ly sữa sạch

Không chỉ cung cấp những ly sữa tươi sạch TH true MILK từ cụm trang trại đạt kỷ lục thế giới, nhiều năm qua, Tập đoàn TH còn tham gia phát triển nền nông nghiệp Việt Nam xanh, bền vững. Hơn 14 năm trước, Tập đoàn TH bắt đầu đầu tư vào huyện Nghĩa Đàn (Nghệ An) với dự án chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa tập trung công nghệ cao có tổng vốn đầu tư 1,2 tỉ...

Phê duyệt Kế hoạch Chuyển đổi số năm 2025 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư

(MPI) – Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ký ban hành Quyết định số 2500/QĐ-BKHĐT ngày 30/10/2024 phê duyệt Kế hoạch Chuyển đổi số năm 2025 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Ảnh minh họa. Kết quả thực hiện kế hoạch năm 2024 Theo đó, về tình hình thực hiện mục tiêu đặt ra năm 2024, trong ứng dụng công nghệ thông tin trong nội bộ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 100% đơn vị ứng dụng Nền...

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Văn Thi dự Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc tại thôn Minh Hùng

Chiều 12/11, đồng chí Nguyễn Văn Thi, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh đã về dự, chung vui Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc với Nhân dân và cán bộ khu dân cư (KDC) thôn Minh Hùng, xã Minh Lộc (Hậu Lộc).Đồng chí Nguyễn Văn Thi, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh và các đồng chí lãnh đạo huyện Hậu Lộc...

Thêm nguồn lực đầu tư xây dựng các công trình nước sạch và vệ sinh đạt chuẩn

Những năm qua, việc triển khai cho vay chương trình nước sạch và vệ sinh môi trường (NS&VSMT) nông thôn thông qua nguồn vốn vay ưu đãi của Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đã giúp nhiều hộ dân ở địa bàn nông thôn trên địa bàn tỉnh có điều kiện đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp các công trình NS&VSMT. Qua đó, góp phần cải thiện môi trường, bảo vệ sức khỏe và nâng...

AgroViet 2024: 250 gian hàng trong nước và quốc tế tham gia xúc tiến thương mại

  Hội chợ triển lãm nông nghiệp quốc tế lần thứ 24 (AgroViet 2024) sẽ được tổ chức trong 4 ngày từ 20/11-23/11 tại Trung tâm Triển lãm nông nghiệp, số 489 Hoàng Quốc Việt, quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội. Đây là thông tin được đưa ra tại buổi gặp mặt báo chí thông tin về công tác tổ chức AgroViet 2024, do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố tổ chức hôm nay 12/11...

Cùng chuyên mục

Bá Thước bảo tồn làng nghề gắn với phát triển du lịch

Bá Thước có nhiều di tích, danh thắng, làng nghề... là lợi thế để huyện phát triển du lịch gắn với bảo tồn văn hóa, khôi phục, phát triển các làng nghề truyền thống.Làng nghề dệt thổ cẩm ở thôn Lặn Ngoài, xã Lũng Niêm đang được khôi phục.Chủ tịch UBND xã Lũng Niêm Bùi Văn Tùng cho biết: Nghề dệt thổ cẩm bắt đầu xuất hiện ở thôn Lặn Ngoài, xã Lũng Niêm từ thế kỷ XVIII. Ngày...

Nhiều điểm du lịch tâm linh tạo sức hút du khách

Đi lễ đền, chùa từ lâu đã trở thành nét đẹp văn hóa tâm linh trong đời sống tinh thần của người Việt. Chính vì vậy, thời gian qua các điểm đến tâm linh trên địa bàn tỉnh thu hút được khá đông du khách tới dâng hương, vãn cảnh trong cả suốt 4 mùa.Di tích lịch sử và thắng cảnh Phủ Na (Như Thanh), thu hút du khách đến tham quan, dâng hương.Đến với Thường Xuân, du khách...

Kế hoạch phối hợp tổ chức chương trình Cầu truyền hình trực tiếp Kỷ niệm 70 năm sự kiện Tập kết ra Bắc (1954...

Sáng ngày 08/11/2024, đồng chí Đỗ Minh Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì hội nghị nghe báo cáo về Kế hoạch phối hợp tổ chức chương trình Cầu truyền hình trực tiếp Kỷ niệm 70 năm sự kiện Tập kết ra Bắc (1954 - 2024). Tham dự hội nghị có Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đầu Thanh Tùng, lãnh đạo các ban, sở, ngành, đơn vị, địa phương liên quan. ...

Phát huy giá trị di sản văn hóa từ chuyển đổi số

Thanh Hóa có hệ thống di sản văn hóa đa dạng, phong phú. Để bảo tồn và phát huy giá trị của di sản, việc số hóa di tích, hiện vật lịch sử và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đang được các cấp, ngành, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh đặc biệt quan tâm.Ứng dụng công nghệ số tại Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa giúp du khách có những trải nghiệm tốt hơn...

Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng

Trong thời đại 4.0, việc đọc sách có xu hướng ngày càng ít. Do đó, việc hình thành thói quen đọc sách và phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đã và đang trở nên cấp thiết.Các em học sinh tham quan, đọc sách tại Thư viện tỉnh.Gần đây, Thư viện tỉnh Thanh Hóa đã triển khai nhiều hoạt động phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng. Trong đó đẩy mạnh công tác tuyên truyền văn hóa...

Truyền thanh thông minh về làng quê

Truyền thanh thông minh là một xu hướng tất yếu của các địa phương. Chuyển đổi sang truyền thanh thông minh đã và đang góp phần xây dựng hệ thống hạ tầng thông minh, nâng cao chất lượng thông tin, tuyên truyền tại cơ sở.Công chức văn hóa xã hội xã Hoằng Đạo vận hành hệ thống truyền thanh qua máy tính.Xã Hoằng Đạo là một trong những địa phương của huyện Hoằng Hóa triển khai thí điểm việc...

Thúc giục trách nhiệm bảo vệ di tích

Thảo luận tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, ĐBQH tán thành chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 nhằm xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh; phát triển hệ thống hạ tầng, cảnh quan, thiết chế văn hóa đồng bộ, hiệu quả, nhưng cần hết sức thận trọng. Nhất là tránh lạm dụng trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ di...

Lan tỏa văn hóa đọc trong trường học

Từ xa xưa ông cha ta đã có câu: “Để vàng để bạc không bằng để sách cho con” để khẳng định ý nghĩa và giá trị của sách. Đọc sách giúp con người tiếp cận tri thức, lĩnh hội tinh hoa nhân loại để hoàn thiện, phát triển bản thân. Lan tỏa văn hóa đọc trong trường học không chỉ giúp các em học sinh thấy được ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách mà còn...

Xây dựng lực lượng nghệ sĩ, diễn viên sân khấu trẻ kế cận

Linh hoạt trong cơ chế, chính sách và sự đãi ngộ, tạo điều kiện để các nghệ sĩ, diễn viên trẻ được tham gia các cuộc thi, liên hoan sân khấu, là những giải pháp để các đơn vị nghệ thuật của tỉnh Thanh Hóa xây dựng nhân lực trẻ kế cận chất lượng cho tương lai.Vở diễn “Đất liền và biển cả” của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa với sự tham gia của các nghệ...

Kỷ niệm 40 năm ngày thành lập GHPGVN tỉnh Thanh Hóa

Sáng ngày 31/10/2024, tại trung tâm hội nghị 25B, thành phố Thanh Hóa, Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức đại lễ kỷ niệm 40 năm ngày thành lập GHPGVN tỉnh Thanh Hóa (1/11/1984 - 1/11/2024). Toàn cảnh buổi lễ. Tham dự buổi lễ có...

Tin nổi bật

Tin mới nhất