Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khoá XV, sáng 25/10, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Căn cước.
Tham gia góp ý vào dự thảo Luật Căn cước, ĐBQH Võ Mạnh Sơn, Tỉnh ủy viên, Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Thanh Hóa (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa) cho rằng: Dự thảo Luật Căn cước có một số điểm mới so với Luật Căn cước công dân (CCCD) năm 2014, như mở rộng đối tượng áp dụng so với Luật CCCD năm 2014. Việc bổ sung nội dung cấp giấy chứng nhận căn cước và số định danh nhằm quản lý được toàn bộ công dân và người gốc Việt đang sinh sống tại địa phương; tạo thuận lợi trong công tác hoạch định chính sách phát triển xã hội; bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội; sửa đổi, bổ sung một số từ ngữ để giải thích các khái niệm cho phù hợp với nội dung, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật và nghiêm cấm mua, bán, trao đổi, chia sẻ, chiếm đoạt, sử dụng trái phép thông tin dữ liệu trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; mở rộng, tích hợp thêm nhiều thông tin khác của công dân và người gốc Việt.
Có thể khẳng định việc sửa đổi Luật CCCD năm 2014 thành Luật Căn cước 2023 là một bước đột phá trong việc đổi mới quản lý dân cư, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao hiệu quả, giá trị sử dụng của Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, vào công tác quản lý nhà nước; góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của công dân và chuyển đổi số quốc gia.
Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, ĐBQH Võ Mạnh Sơn cho rằng việc đổi tên Luật CCCD (sửa đổi) thành Luật Căn cước là phù hợp. Vì đối tượng áp dụng của Luật không chỉ đối với công dân Việt Nam mà còn là người gốc Việt đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch (trong đó có người di cư tự do sống dọc biên giới Việt Nam với các nước láng giềng) và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; có thể là người nước ngoài không có quốc tịch Việt Nam hoặc không nhập quốc tịch Việt Nam nhưng sinh sống và làm việc lâu dài ở Việt Nam. Các đối tượng không phải là công dân Việt Nam cần phải đưa vào diện cần phải cấp thẻ căn cước để quản lý. Do đó, việc đổi tên Luật CCCD thành Luật Căn cước là xu thế tất yếu của công tác quản lý dân cư hiện nay.
Tại điểm c khoản 3 Điều 5 dự thảo Luật quy định: c) “Xuất trình thẻ căn cước, căn cước điện tử, giấy chứng nhận căn cước hoặc cung cấp số định danh cá nhân khi người có thẩm quyền yêu cầu kiểm tra theo quy định của pháp luật”. ĐBQH Võ Mạnh Sơn đề nghị bổ sung nghĩa vụ phải chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính của người có thẩm quyền đối với các hành vi vi phạm về thẻ căn cước và giấy chứng nhận căn cước (hiện quy định tại Điều 10 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP ngày 31/13/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình).
Khoản 4 Điều 5 dự thảo Luật quy định: “4. Người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định của Bộ luật Dân sự, người dưới 14 tuổi được thực hiện quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều này thông qua người đại diện hợp pháp của mình”. Đề nghị bổ sung thêm đối tượng là người khuyết tật (như bị mù lòa, bại liệt, câm, điếc…) thì khi thực hiện quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều này có thể thông qua người đại diện hợp pháp của mình.
ĐBQH Võ Mạnh Sơn đề nghị bổ sung các thông tin sau vào Điều 9 dự thảo Luật, gồm: Số sổ Bảo hiểm xã hội, số thẻ Bảo hiểm y tế, giấy phép lái xe, giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu tài sản, các giấy tờ hộ tịch được cấp. Mục đích là để cập nhật đầy đủ các thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhằm thực hiện có hiệu quả việc quản lý dân cư.
Về ý kiến đề nghị không nên giao Chính phủ quy định các thông tin khác được chia sẻ từ cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành mà quy định ngay trong luật để bảo đảm quyền của công dân. ĐBQH Võ Mạnh Sơn thống nhất với ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giữ nội dung này như dự thảo Luật Chính phủ trình bởi vì: Việc giao Chính phủ quy định chi tiết những thông tin khác được cập nhật trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhằm vừa bảo đảm tính ổn định của dự thảo Luật, nhưng vẫn có tính linh hoạt đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số và nhu cầu thu thập, cập nhật thông tin trong từng thời kỳ; đồng thời phù hợp với quy định tại điểm d khoản 3 Điều 40 Luật Giao dịch điện tử.
Về ý kiến đề nghị tại điểm e khoản 1 cần quy định rõ hơn về “cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ” để tránh gây phiền hà thiệt hại cho người có căn cước điện tử; làm rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý căn cước trong việc khóa, mở khóa căn cước điện tử. ĐBQH Võ Mạnh Sơn thống nhất với ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội lược bỏ điểm e khoản 1 và điểm đ khoản 2 quy định về khóa, mở khóa căn cước điện tử; chỉnh lý một số nội dung trong dự thảo Luật; đồng thời thiết kế bổ sung 1 khoản để làm rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý căn cước trong việc khóa, mở khóa căn cước điện tử của công dân.
Về ý kiến cho rằng, vừa qua Bộ Chính trị đã thông qua Đề án về xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia và giao cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo để xây dựng (Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các Bộ dưới sự chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ), vì vậy, đề nghị nghiên cứu các quy định liên quan để phù hợp với chủ trương của Đảng, đồng thời phù hợp với lộ trình xây dựng và thẩm quyền của Chính phủ. ĐBQH Võ Mạnh Sơn đề nghị giữ quy định liên quan đến trung tâm dữ liệu quốc gia trong dự thảo Luật, bởi việc quy định trung tâm dữ liệu quốc gia trong dự thảo Luật sẽ tạo cơ sở cho việc triển khai kết nối, chia sẻ thông tin giữa Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với trung tâm dữ liệu quốc gia ngay sau khi dự án Luật Căn cước được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành.
Quốc Hương
