Powered by Techcity

Dấu ấn Tướng quân Lê Hoành trên đất Cao Ngọc


Năm 1418, từ vùng núi rừng Lam Sơn, Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa chống lại ách đô hộ của nhà Minh. Theo lời kêu gọi của ông, hào kiệt cả nước lần lượt tụ hội về đây, gây dựng nghiệp lớn. Trong đó, phải kể đến người đầu tiên đã luôn ủng hộ và theo sát bên chủ tướng Lê Lợi, đó là tướng quân Trần Hoành và con trai Trần Vận. Cả hai ông sau này đều trở thành những vị đại thần của triều đại Hậu Lê.

Dấu ấn Tướng quân Lê Hoành trên đất Cao NgọcĐền Cọn – nơi thờ Tướng quân Lê Hoành tại xã Cao Ngọc (Ngọc Lặc).

Trong những năm đầu của cuộc khởi nghĩa, từ năm 1418 đến 1424, hoạt động của nghĩa quân Lam Sơn ở miền rừng núi Thanh Hóa gặp rất nhiều khó khăn, gian khổ. Bị giặc bao vây, quân lương cạn kiệt, binh tướng thương vong quá nửa… có những lúc tưởng chừng như cuộc khởi nghĩa có nguy cơ tan vỡ. Trong những lúc khó khăn đó, để tránh được sự truy bắt của kẻ thù, bảo toàn được lực lượng, Lê Lợi đã chủ trương cho nghĩa quân chia nhỏ thành nhiều đội quân, dựa vào địa thế rừng núi hiểm trở và sự bao bọc của người dân để hành quân theo đường thủy ngược sông Chu, sông Âm và đường bộ. Sau đó tập hợp tại căn cứ núi Chí Linh (nay thuộc xã Giao An, huyện Lang Chánh) để củng cố lực lượng phản công quân địch.

Tướng quân Trần Hoành lúc đó là cha vợ của Lê Lợi. Lê Lợi giao cho ông chỉ huy một đội quân theo đường bộ từ căn cứ Lam Sơn tìm đường hành quân lên căn cứ Chí Linh hợp binh cùng nghĩa quân chống giặc. Đội quân do tướng Trần Hoành chỉ huy đi đến đâu cũng được sự đùm bọc, che chở của Nhân dân, đồng thời huy động được rất đông trai tráng gia nhập vào đội quân. Một hôm đội quân của ông hành quân đến vùng đất thuộc xã Cao Ngọc (huyện Ngọc Lặc ngày nay), thì cả đội quân cùng với ngựa, voi đều mệt lả vì đói, khát. Tướng quân Trần Hoành đã ra lệnh cả đội nghỉ ngơi cho lại sức. Bấy giờ, Nhân dân trong mường nghe tin có nghĩa quân Lam Sơn đi qua, mọi người tự nguyện quyên góp lương thực, thực phẩm cung cấp cho nghĩa quân. Trong khi dừng chân tại đây, tướng quân Trần Hoành đã thị sát địa hình. Nhận thấy vùng mường Cao Ngọc với địa hình lòng chảo, tứ phía đều được bao bọc bởi các quả đồi, có độ dốc cao, rừng núi rậm rạp, cây cối um tùm. Ông xác định đây là một vùng đất có địa thế rất thuận lợi để tổ chức luyện tập quân sĩ và chiêu nạp thêm lực lượng để phục vụ cho chiến dịch. Do đó ông quyết định cho cả quân sĩ dựng trại tại đây. Việc cùng sống, cùng ăn, cùng ở với Nhân dân trong vùng đã hình thành mối gắn kết tình cảm giữa nghĩa quân và dân. Để ghi nhận những tình cảm của người dân bản mường đã che chở, đùm bọc nghĩa quân trong những tháng ngày dựng trại huấn luyện quân tại đây, tướng quân Trần Hoành đã đặt tên cho các làng, xóm và những địa danh trong mường mà đội quân của ông đã từng hành quân qua. Những tên làng, tên xóm, con dốc, hòn đá, bãi tập… được ông đặt tên đều mang ý nghĩa và những câu chuyện được dân gian truyền tụng cho đến ngày nay.

Có thể điểm qua một vài cái tên như làng Nghiện (trước đây gọi là làng Nghẹn). Đây được xem là nơi cửa ngõ của đất mường Cao Ngọc, nơi đây có dốc Voi Quỳ mà dân gian vẫn lưu truyền câu chuyện huyền thoại về con voi của Tướng quân Trần Hoành, khi vượt qua con dốc này đã bị kiệt sức và phải quỳ xuống một lúc để nghỉ cho lại sức mới đi tiếp được. Do đó ông đặt cho con dốc này là dốc Voi Quỳ. Còn đối với làng Nghẹn là do xuất phát từ địa thế hiểm trở nên nhiều lần quân giặc tiến quân vào đều bị đội quân của ông cùng với Nhân dân trong vùng mai phục, chặn đánh và đẩy lùi, quân giặc như “bị nghẹn” lại tại đây không thể nào tiến sâu vào địa bàn đóng quân. Vì thế ông đã đặt cho cái tên là làng Nghẹn (nay là làng Nghiện). Đối với làng Chù (làng Trù) và làng Lỏ (làng Lọ, làng Lúa) là hai làng ở cạnh nhau có điều kiện thuận lợi để phát triển lao động sản xuất, có cánh đồng chạy dài, có nguồn nước tưới tiêu thuận lợi, nên tạo ra được nhiều lúa gạo, của ngon, vật lạ. Vì thế tướng Trần Hoành đã đặt cho là làng Lọ (chỉ sự giàu có về lúa gạo); làng Trù (chỉ sự trù phú). Còn đối với làng Cọn, khi đội quân của ông đến đóng quân thì gọi là làng Mọn. Tiếng Kinh có nghĩa là “làng Người”. Đây là ngôi làng mà đội quân của Tướng quân Trần Hoành đã chọn làm căn cứ chỉ huy. Nhớ đến những ngày đầu khi hành quân đến đây được dân làng cưu mang, giúp đỡ, ông đã đặt tên là làng Còn (nay là làng Cọn). Bên cạnh những tên làng, tên xóm được Tướng quân Trần Hoành đặt và lưu truyền cho tới ngày nay, hiện còn một số địa danh, dấu tích liên quan đến quá trình hoạt động của đội quân trên vùng đất Cao Ngọc.

Sau khi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi, năm 1428 Lê Lợi lên ngôi vua lấy niên hiệu Thuận Thiên, đặt tên nước là Đại Việt. Sau đó vua đã phong tước cho các bậc khai quốc công thần và các tướng đã có công lớn trong cuộc khởi nghĩa và ban quốc tính được mang họ Lê theo vua Lê Lợi, trong đó có cha, con tướng quân Trần Hoành, Trần Vận được đổi thành Lê Hoành, Lê Vận.

Để ghi nhận công đức của tướng quân Lê Hoành, sau khi ông mất, Lê Lợi đã cho lập đền thờ ông tại làng Cọn (xã Cao Ngọc ngày nay). Theo dân gian truyền lại và qua lời kể của các cụ cao niên, đền Cọn được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ XV, sau thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Vào dịp lễ hội đền Cọn, ngày mồng 7 tháng Giêng âm lịch hằng năm, người dân trong vùng và du khách thập phương đến dâng hương, tri ân tưởng nhớ công lao của Tướng quân Lê Hoành trong cuộc khởi nghĩa chống giặc Minh.

Bài và ảnh: Khắc Công



Nguồn: https://baothanhhoa.vn/dau-an-tuong-quan-le-hoanh-tren-dat-cao-ngoc-217387.htm

Cùng chủ đề

Cô giáo người Mường miệt mài gieo chữ

Hiện là Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú (PTDTNT) THCS Lang Chánh, cô giáo Lê Thị Huyền (sinh năm 1978) luôn quan tâm, chăm lo cho các thế hệ học sinh là con em đồng bào DTTS trên địa bàn.Cô giáo Lê Thị Huyền cùng các em học sinh Trường PTDTNT THCS Lang Chánh. Ảnh: Thảo NguyênCô giáo Lê Thị Huyền sinh ra tại xã Quang Hiến (nay là thị trấn Lang Chánh), tốt nghiệp...

Xây dựng “Xã, phường, thị trấn, huyện không ma túy” trên địa bàn huyện Lang Chánh, giai đoạn 2024 – 2025

Sáng 1/11, huyện Lang Chánh tổ chức hội nghị triển khai Đề án xây dựng “Xã, phường, thị trấn, huyện, thị xã, thành phố không ma túy” trên địa bàn giai đoạn 2024 - 2025.Bí thư Huyện ủy Lang Chánh Nguyễn Xuân Hồng phát biểu tại hội nghịThời gian qua, huyện Lang Chánh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt nhiều giải pháp, huy động được sức mạnh tổng hợp của của cả hệ thống...

Đánh giá hiệu quả dự án Xây dựng quy trình chăn nuôi vịt bầu bản địa theo hướng sinh sản gắn với chuỗi liên...

Ngày 1/11, Liên minh HTX tỉnh Thanh Hóa tổ chức kiểm tra, đánh giá hiệu quả Dự án “Xây dựng quy trình chăn nuôi vịt bầu bản địa theo hướng sinh sản gắn liền theo chuỗi liên kết tại xã Trí Nang” từ nguồn vốn của Dự án 2 đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo, thuộc Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững năm 2023.Liên minh HTX tỉnh phối hợp với UBND huyện Lang...

Nâng cao chất lượng, hiệu quả trồng rừng gỗ lớn

Nhận thức rừng là nguồn tài nguyên quý, góp phần quan trọng cho địa phư­ơng phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ quốc phòng - an ninh, có giá trị lớn về môi sinh, môi trường,... cấp ủy, chính quyền, các ngành liên quan, chủ rừng và ng­­ười dân huyện Lang Chánh đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp bảo vệ rừng gắn với phát triển kinh tế lâm nghiệp. Trọng tâm là tuyên truyền, vận...

Tiếp tục vun đắp mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa huyện Lang Chánh và huyện Sầm Tớ

Ngày 2/10, Hội nghị đánh giá kết quả hợp tác kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, giai đoạn 2022-2024 và ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, giai đoạn 2024-2026 giữa huyện Lang Chánh và huyện Sầm Tớ, đã được tổ chức tại huyện Sầm Tớ, tỉnh Hủa Phăn (nước CHDCND Lào). Huyện Sầm Tớ và huyện Lang Chánh trao nhau biên bản hợp...

Cùng tác giả

Dự báo thời tiết 25/11/2024: Không khí lạnh tràn đến, Bắc Bộ mưa rét từ đêm

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, hiện nay (24/11), bộ phận không khí lạnh mạnh đang tiếp tục di chuyển xuống phía Nam. Tới khoảng chiều tối và đêm 25/11, bộ phận không khí lạnh này sẽ ảnh hưởng đến các tỉnh phía Đông Bắc Bộ, sau đó ảnh hưởng đến Bắc Trung Bộ, phía Tây Bắc Bộ và Trung Trung Bộ. Gió Đông Bắc trong đất liền mạnh cấp 3-4, vùng ven biển cấp...

TP Thanh Hóa triển khai kế hoạch sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, giai đoạn 2023-2025

Chiều 24/11, TP Thanh Hóa tổ chức hội nghị triển khai kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 1238/NQ-BTVQH15 của Ủy Ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2023-2025.Các đại biểu dự hội nghị.Dự hội nghị có các đồng chí: Lê Anh Xuân, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Thanh Hóa; Đầu Thanh Tùng, Tỉnh...

Hội nghị xúc tiến đầu tư – kết nối giao thương Thanh Hóa – TP Hồ Chí Minh

Ngày 24/11, tại TP Hồ Chí Minh, Hiệp hội Doanh nghiệp (DN) tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư - kết nối giao thương Thanh Hóa - TP Hồ Chí Minh và khu vực Đông Nam Bộ.Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: Hương Ly (Hiệp hội DN tỉnh Thanh Hóa)Dự hội nghị có đồng chí Nguyễn Văn Thi, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, lãnh đạo các...

Vẻ đẹp hoang sơ, kỳ vĩ của “Hạ Long trên cạn” ở xứ Thanh

(NLĐO)- Cách TP Thanh Hóa khoảng 45 km, Vườn Quốc gia Bến En đang còn lưu giữ được vẻ đẹp hoang sơ, kỳ vĩ và được ví như “Hạ Long trên cạn” của xứ Thanh Vườn Quốc gia Bến En được thành lập từ năm 1992 với diện tích 16.643 ha, trong đó có 8.544ha rừng nguyên sinh và tái sinh, trải rộng trên địa bàn 2 huyện Như Thanh và Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Vườn Quốc gia Bến En...

Trở lại càng phải mạnh mẽ hơn

Tỉnh Thanh Hóa đã trở lại Câu lạc bộ thu ngân sách trên 50.000 tỷ đồng/năm khi thu ngân sách Nhà nước năm 2024 trên địa bàn tỉnh ước đạt 54.341 tỷ đồng, vượt 52,8% dự toán và tăng 25,9% so với cùng kỳ. Đây là con số báo cáo tại phiên họp thường kỳ của UBND tỉnh tháng 11/2024.Không chỉ vượt kế hoạch, đây còn là con số thu cao nhất từ trước đến nay mà tỉnh Thanh...

Cùng chuyên mục

“Cô gái Lạch Trường” hai lần hiến máu cho các chiến sĩ hải quân

Cô gái ấy chính là bà Tô Thị Đạo quê ở làng Nam Huân, xã Hòa Lộc (Hậu Lộc). Năm nay đã 82 tuổi đời, 61 năm tuổi Đảng, nhưng bà vẫn còn nhớ mãi cái ngày 5/8/1964, cách đây vừa tròn 60 năm.Bà Tô Thị Đạo bên món quà của Bộ Tư lệnh Hải quân tặng nhân kỷ niệm 60 năm chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam và Quân dân miền Bắc. Ảnh:...

[WOW THANH HÓA] Sầm Sơn và những câu chuyện huyền bí: Hòn Trống Mái

02/08/2024 08:20(Baothanhhoa.vn) - Hòn Trống Mái nằm trên đỉnh Núi Trường Lệ, là hai tảng đá tự nhiên đứng cạnh nhau như đôi vợ chồng, gắn bó không rời. Được hình thành từ hàng triệu năm trước, Hòn Trống Mái không chỉ là một tuyệt tác của thiên...Phạm Nam - Thanh Tâm Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-sam-son-va-nhung-cau-chuyen-huyen-bi-hon-trong-mai-221054.htm

‘Bỏ túi’ kinh nghiệm du lịch Thanh Hóa

Vùng đất xứ Thanh không chỉ có những bãi biển đẹp ngút ngàn mà còn có những di tích lịch sử đậm dấu ấn thời gian cùng rất nhiều món ngon đáng nhớ. Kinh nghiệm du lịch Thanh Hóa: đi vào mùa nào đẹp? Do sự đa dạng về địa hình, Thanh Hóa có khí hậu đặc trưng của cả 3 vùng là vùng ven biển, vùng trung du và vùng đồi núi. Bạn nên chọn lịch trình ứng với mỗi...

Về thăm làng cổ Vân Cổn

Nằm cách thị trấn Triệu Sơn (Triệu Sơn) khoảng 6km có một ngôi làng tuổi đời hàng thế kỷ nằm bên sông Nhơm, đó là làng Vân Cổn thuộc xã Vân Sơn.Đền Tía ở làng Vân Cổn được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử - Văn hóa cấp tỉnh.Đầu thế kỷ XIX, Vân Cổn là một làng thuộc tổng Cổ Định (Nông Cống). Đến thời Đồng Khánh, do cư dân phát triển đông đúc, làng được...

[WOW THANH HÓA] Làng cổ Đông Sơn

26/07/2024 07:00(Baothanhhoa.vn) - Làng cổ Đông Sơn được xem là một trong những ngôi làng có lịch sử phát triển lâu đời nhất của Việt Nam. Trải qua bao nhiêu năm tháng, làng Đông Sơn vẫn luôn lưu giữ cả một hệ thống các giá trị văn hóa vật thể, phi...Phương Đỗ - Hoàng Đông Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-lang-co-dong-son-mot-trong-nhung-lang-co-dep-nhat-viet-nam-220516.htm

Biển Hải Lĩnh – điểm đến mới của giới trẻ

Nếu biển Hải Hòa, Bãi Đông đã khá nổi tiếng, có hệ thống khách sạn, nhà hàng lớn được mệnh danh là “biển ngọc” phía Nam tỉnh Thanh Hóa thì biển Hải Lĩnh vẫn còn hoang sơ vắng vẻ, và ít người biết đến. So với những ồn ào, chật chội, khan hiếm phòng của các điểm du lịch khác thì chỉ cần bạn thích là có thể đến ngay với bãi biển Hải Lĩnh (thị xã Nghi Sơn).Bình...

Người cộng sản kiên trung của chiến khu Ngọc Trạo

Phạm Văn Hinh sinh năm 1914, quê ở làng Cẩm Bào, tổng Cổ Tế, huyện Thạch Thành, phủ Quảng Hóa, nay là làng Cẩm Bào, xã Vĩnh Long (Vĩnh Lộc). Dù xuất thân trong một gia đình quan lại phong kiến, nhưng ông lại sớm giác ngộ cách mạng.Nhà thờ họ Phạm ở làng Cẩm Bảo, xã Vĩnh Long (Vĩnh Lộc) - nơi thờ cúng liệt sĩ Phạm Văn Hinh.Năm 13 tuổi, ông học Trường Pháp - Việt ở...

[WOW Thanh Hóa!] Hoài niệm ký ức xưa qua bộ sưu tập xe đạp cổ độc đáo

19/07/2024 09:00(Baothanhhoa.vn) - Bộ sưu tập này không chỉ là một kho báu về mặt vật chất mà còn mang giá trị tinh thần lớn lao. Mỗi chiếc xe, mỗi hiện vật đều kể lại một câu chuyện về quá khứ, về những tháng ngày gian khó mà đầy kỷ niệm...Hoàng Phương - Hoàng Sơn Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-hoai-niem-ky-uc-xua-qua-bo-suu-tap-xe-dap-co-doc-dao-219926.htm

Xuân Minh – sáng mãi tinh thần cách mạng

Là vùng quê nổi tiếng với những trang sử cách mạng hào hùng, Nhân dân xã Xuân Minh (Thọ Xuân) với tinh thần anh dũng, bất khuất đã chiến thắng thực dân Pháp, đế quốc Mỹ. Để đến thời bình chính tinh thần cách mạng đó là “ngọn đuốc” thắp sáng để người dân và chính quyền xây dựng, phát triển quê hương giàu mạnh.Di tích cách mạng đình làng Phong Cốc. Ảnh: Vân AnhVề thăm Xuân Minh, điều...

[WOW! Thanh Hóa] Gỏi cuốn cá nhệch

Tổng Biên tập: Nguyễn Việt BaPhó Tổng Biên tập: Ngô Quang Tự, Phạm Hồng Hạnh, Hoàng Anh TuấnĐịa chỉ: Đường Nguyễn Duy Hiệu, Thành phố Thanh HóaĐường dây nóng: 0822173636Email: [email protected]ên hệ QC: 0941252468 - 0917686894. Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-goi-cuon-ca-nhech-cang-an-cang-cuon-219278.htm

Tin nổi bật

Tin mới nhất