Bảo vệ môi trường tại các cơ sở sản xuất công nghiệp

Trên địa bàn tỉnh hiện có gần 1.000 cơ sở sản xuất công nghiệp, đa phần hoạt động tại Khu Kinh tế Nghi Sơn, các khu công nghiệp (KCN), cụm công nghiệp (CCN) trên địa bàn tỉnh. Các cơ sở sản xuất công nghiệp đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của tỉnh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và thu nhập cho người lao động, tuy nhiên cũng có những tác động tiêu cực đến môi trường, như ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm đất…

Công nhân Công ty Wellena tại xã Định Liên, huyện Yên Định sản xuất giày xuất khẩu.

Tại KCN Đình Hương – Tây Bắc Ga (TP Thanh Hóa), các doanh nghiệp hoạt động ở nhiều lĩnh vực, ngành sản xuất khác nhau như cơ khí, sửa chữa ô tô, sản xuất bao bì, gạch men, đồ gỗ nội thất, dược phẩm, thực phẩm… Hàng ngày, các doanh nghiệp thải ra một lượng lớn rác thải, nước thải. Thời gian qua, UBND TP Thanh Hóa đã phối hợp với các đơn vị chức năng của Sở Tài nguyên và Môi trường thường xuyên kiểm tra hiện trạng thực tế và việc chấp hành của các doanh nghiệp trong KCN về bảo đảm vệ sinh môi trường. Qua kiểm tra, các cơ quan chức năng đã phát hiện một số vi phạm, tuy nhiên đây đều là những vi phạm nhỏ lẻ, để doanh nghiệp tự khắc phục, rút kinh nghiệm và cam kết không tái phạm. Nhờ đó, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trong KCN Đình Hương – Tây Bắc Ga được bảo đảm, công tác vệ sinh môi trường không trở thành vấn đề nóng, không tác động tiêu cực tới các khu dân lân cận.

Còn với KCN Lễ Môn, KCN Hoàng Long (TP Thanh Hóa), CCN thuộc xã Định Liên (Yên Định) là nơi tập trung nhiều doanh nghiệp lớn về may mặc, giày da, sản xuất thực phẩm, phân bón, gạch men, thiết bị nội thất – văn phòng… Trước kia, tại các khu vực này đã từng xảy ra những vụ vi phạm về môi trường và đã bị cơ quan chức năng xử lý. Để đảm bảo công tác bảo vệ môi trường, những năm gần đây, các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt để các doanh nghiệp phải thực hiện nghiêm túc công tác bảo đảm vệ sinh môi trường. Chẳng hạn với các doanh nghiệp may mặc, giày da cần phải xây dựng và vận hành hệ thống thu gom, phân loại và xử lý rác thải theo quy định, việc xả nước thải phải thông qua hệ thống xử lý trước khi thải ra hệ thống thoát nước chung ở KCN và CCN.

Trong những năm qua, công tác bảo vệ môi trường đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh đã được cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý và đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Hiện nay có 28 cơ sở thuộc nhóm sản xuất có nguồn phát thải lớn đã lắp đặt truyền dữ liệu quan trắc môi trường tự động về Sở Tài nguyên và Môi trường với 108 trạm (trong đó có 32 trạm quan trắc nước thải, 76 trạm quan trắc khí thải) góp phần tăng hiệu quả giám sát chất lượng chất thải trước khi thải ra môi trường tại các cơ sở. Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường, để việc xử lý chất thải rắn (CTR) tại các KCN và CCN, hầu hết các doanh nghiệp sản xuất đã tiến hành xử lý CTR bằng phương pháp đốt, làm nhiên liệu cho lò hơi, vật liệu san lấp, tận dụng tái chế hoặc hợp đồng với các đơn vị có chức năng thu gom, xử lý… Vì vậy khối lượng xử lý tại các KCN và CCN bình quân đạt trên 90%.

Tuy nhiên, tại một số cơ sở chế biến đá ốp lát, vật liệu xây dựng, công tác thu gom, xử lý CTR công nghiệp còn nhiều hạn chế; còn tình trạng tập kết cồng kềnh, lấn chiếm diện tích, gây mất mỹ quan khu vực. CTR chưa xử lý hoặc xử lý không triệt để nảy sinh nhiều vấn đề ô nhiễm môi trường, điển hình như: CCN thị trấn Yên Lâm (Yên Định); CCN Hà Phong (Hà Trung)… Đối với xử lý nước thải, đa số các cơ sở sản xuất ngành may mặc, da giày trong các KCN và CCN là cơ sở có vốn đầu tư nước ngoài đều đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải. Các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến khoáng sản chủ yếu sử dụng các hố lắng, ao lắng để thu gom, xử lý nước thải… Tuy nhiên, có nguy cơ rò rỉ, thải ra môi trường bên ngoài khi lượng nước thải vượt quá sức chứa. Đặc biệt, các cơ sở sản xuất giấy và chế biến lâm sản tại các CCN với đặc tính nước thải của nhóm ngành này đậm đặc do ngâm ủ lâu ngày, có lượng kiềm và ô xi hóa lớn, nên chi phí xử lý nước thải cao; nếu không xử lý triệt để, có nguy cơ rò rỉ sẽ gây ô nhiễm nghiêm trọng đến đời sống thủy sinh.

Để tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước về công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh theo hướng phát triển bền vững, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao ý thức trách nhiệm của các doanh nghiệp trong việc bảo vệ môi trường; rút ngắn thời gian thẩm định, cấp giấy phép môi trường; đôn đốc các cơ sở sản xuất đầu tư xây dựng và vận hành hệ thống xử lý môi trường; rà soát toàn bộ các cơ sở có phát sinh nguồn nước thải, khí thải ở các điểm xả thải với lưu lượng lớn, yêu cầu lắp đặt trạm quan trắc tự động theo quy định xong trước ngày 1/1/2025…

Bài và ảnh: Minh Hiếu