Powered by Techcity

Trên đất An Lạc Châu

Nằm bên tả ngạn sông Chu, An Lạc Châu được biết đến là tên gọi cổ xưa của làng Yên Lược (xã Thuận Minh, huyện Thọ Xuân). Vùng đất cổ trù mật, từng một thuở tấp nập trên bến dưới thuyền. Nơi đây, còn nằm trong “không gian” của kinh đô kháng chiến Yên Trường – Vạn Lại của nhà Lê Trung hưng xưa kia.

Trên đất An Lạc ChâuĐình làng Yên Lược là nơi thờ Thành hoàng làng Lương Công Đoán – người có công lập nên vùng đất An Lạc Châu. Ảnh: Khánh Lộc

Nhờ quá trình bồi đắp phù sa của sông Chu đã biến vùng đất An Lạc Châu trở nên màu mỡ. Lần theo những tài liệu còn lưu giữ và thần phả lưu truyền, người Yên Lược hôm nay tin rằng, từ cả nghìn năm về trước, nơi đây đã có con người đến cư ngụ và lập làng. Và thuở xa xưa ấy, làng có tên An Lạc Châu.

Sách Lịch sử xã Thọ Minh (nay xã Thọ Minh sáp nhập với xã Xuân Châu, thành Thuận Minh) dẫn theo một số nguồn tài liệu, đã viết: “An Lạc Châu là tên cổ của làng Yên Lược, nay là xã Thọ Minh, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa… Trong khúc quanh co của lịch sử đã có gần nửa thế kỷ vua Lê, chúa Trịnh rời bỏ Đông Kinh về đây lo việc Trung hưng. Cơ nghiệp nhà Lê được gây dựng lại cũng bắt đầu từ nơi đây. Những ngày ấy, Yên Trường, Vạn Lại là “thủ đô kháng chiến”, hai dinh ở cách nhau vài dặm đường. Muốn đi từ Vạn Lại đến Yên Trường hoặc ngược lại phải qua An Lạc Châu”.

Cũng bởi được bồi đắp phù sa sông, xung quanh lại có núi đồi bao quanh, tạo cho Yên Lược có thổ nhưỡng thật đặc biệt. Có lẽ bởi thế, mà cùng với làng Sánh (Thọ Lập) đã tạo nên “thương hiệu” của giống chè xanh Sánh Lược ngon nức tiếng. Chè xanh Sánh Lược không chỉ được sử dụng tại địa phương mà còn trở thành hàng hóa bày bán tại chợ Lược (Yên Lược) được nhiều khách phương xa tìm mua khi về với vùng đất này. “Chợ Lược họp mỗi ngày vào buổi sáng… các mặt hàng chủ yếu là thóc, gạo, tôm cá, rau quả, chè xanh… Ở đây có giống chè Lược lá nhỏ mà dầy, uống ngọt và thơm được xếp vào loại đặc sản hàng chè xanh trong tỉnh. Nhiều người buôn vặt đã đến chợ Lược mua cất loại chè xanh này để bán lẻ ở các chợ khác rất ăn khách” (sách Địa chí huyện Thọ Xuân).

Là một làng Việt cổ, đến thời Lý nơi đây đã là vùng đất đai trù mật. Thần tích làng Yên Lược kể lại: Vào thời Lý, có gia đình họ Lương ở ngoài Hải Dương hiếm muộn con cái. Sau những mong mỏi, người vợ cuối cùng cũng hoài thai sinh ra một bé trai. Qua thời gian, cậu bé lớn lên mỗi ngày thêm khôi ngô tuấn tú, học hành thông minh sáng láng, khi nằm ngủ thường theo hình thanh gươm, dân làng đều cho rằng đó là quý tướng. Chẳng may không bao lâu sau đó, cha mẹ cậu bé qua đời. Vì căm ghét kẻ phú hào trong làng ức hiếp dân lành, cậu bé họ Lương bỏ quê hương vào đất Ái Châu (Thanh Hóa), theo dòng Lương Giang (sông Chu) đến vùng đất đồi núi xanh thẳm, phong cảnh hữu tình, chim chóc làm tổ hoan ca. Thương cậu bé còn nhỏ mà phải tha hương, có đôi vợ chồng họ Lê tại đây đã nhận làm con nuôi, dựng nhà cho ở, cho ăn học nên người.

Vốn thông minh trời phú, chàng trai học đâu hiểu đó, văn võ toàn tài, được người dân trong vùng yêu mến. Khi chàng trai vừa tròn 18 tuổi, phía Nam đất nước có giặc Ai Lao quấy phá, vua Lý xuống chiếu tuyển chọn người tài giúp nước, giúp vua. Chàng trai họ Lương dẫn theo trai tráng trong vùng theo vua Lý đi dẹp giặc. Thắng trận trở về, vua Lý phong ông làm Đô hộ phủ Đại tướng quân và hứa gả công chúa. Tuy nhiên, không tham lam quyền quý, ông chỉ xin vua Lý được trở về với gia đình họ Lê ở cạnh Lương Giang, tiếp tục khai hoang lập ấp và được vua Lý ban cho tên gọi An Lạc Châu.

Về sau, khi có giặc Chiêm Thanh quấy phá, chàng trai họ Lương lại theo quân vua Lý đi đánh giặc. Nhưng cũng như trước đó, sau khi thắng trận, ông lại trở về đất An Lạc Châu sống cuộc đời bình thản. Tuy nhiên, vào một ngày trời bỗng đổ mưa lớn, vị tướng họ Lương ở đất An Lạc Châu không bệnh mà qua đời. Tin truyền đến tai vua Lý, thương xót vị tướng tài, nhà vua liền cho dựng đền thờ và giao cho dân làng thờ phụng. Và vị tướng anh dũng khi xưa chính là Lương Công Đoán – người có công lập làng, đặt nền móng cho sự phát triển của đất An Lạc Châu về sau. Vì thế, cùng với lập dựng đền thờ, tướng quân Lương Công Đoán được dân làng suy tôn Thành hoàng, thờ ở đình làng Yên Lược.

Ngày nay, tại đình làng Yên Lược hiện vẫn còn các đạo sắc phong thời Lê, Nguyễn và cuốn thần phả chữ Hán, cùng hai câu đối cổ được lưu truyền. Trong đó, nội dung hai câu đối ngợi ca vùng đất An Lạc Châu “địa linh nhân kiệt”, cảnh sắc diễm tình: “Địa linh nhân kiệt An Lạc xứ/ Thiên tích lưu danh vọng sử xanh” và “Hồ thủy tiền triều An Lạc cảnh/ Tiên cung hậu miếu tối linh thần”.

Ông Lữ Văn Chưởng, công chức văn hóa – xã hội xã Thuận Minh, cho biết: “Đình làng Yên Lược mang dấu ấn kiến trúc thời Nguyễn, không cầu kỳ bởi các mảng chạm khắc mà thiên về sự khỏe khoắn, chắc chắn, gồm 5 gian và hậu cung phía sau. Từng có một thời gian dài, đình làng Yên Lược được sử dụng làm lớp học, kho của HTX… vì thế mà không tránh khỏi sự xuống cấp, hư hỏng. Năm 2017, được sự chung tay xã hội hóa đóng góp của dân làng và con em xa quê, trên nền móng cũ và hệ thống chân tảng đá, đình làng Yên Lược được tôn tạo khang trang”.

Ghé thăm đình làng Yên Lược, gặp bà Nguyễn Thị Mơ, người dân địa phương trông coi đình làng, bà chia sẻ: “Mẹ tôi suốt nhiều năm trông coi, quét dọn đình làng, sau khi bà mất, tôi tiếp tục thay mẹ làm công việc này. Mỗi năm hai lần vào tháng 2 và tháng 10 (âm lịch), tại đình làng Yên Lược lại rộn ràng lễ hội truyền thống”.

“Làng Yên Lược có đủ yếu tố của một làng cổ… có đình, có chùa, có đền, có cây đa, giếng nước, sân đình, có cây lộc vừng cổ thụ… Khi nhà Lý đắp đê dọc các triền sông Chu thì An Lạc Châu là một ấp trù phú trên bến dưới thuyền, là đầu mối giao thông thủy bộ nối liền giữa đồng bằng và miền núi. Đất đai màu mỡ… đất lành chim đậu, người từ nơi khác kéo về lập nghiệp ngày một đông” (sách Lịch sử xã Thọ Minh).

Đi qua thời gian, từ An Lạc Châu cổ xưa đến Yên Lược hôm nay đã trải qua nhiều biến thiên, thay đổi. Dẫu vậy, về thăm vùng đất cổ, trong “khe khẽ” nước sông Chu thổi vào, trong thì thầm chuyện kể về vị Thành hoàng làng và trong sự phát triển của làng quê nông thôn, ta vẫn cảm nhận được mạch nguồn của vùng đất cổ vẫn đang âm thầm chảy bao đời.

Khánh Lộc

(Bài viết sử dụng một số tư liệu trong sách Lịch sử xã Thọ Minh và một số tài liệu lưu giữ tại địa phương).

Nguồn

Cùng chủ đề

Gắn sản xuất, kinh doanh với hoạt động vì cộng đồng

Thanh Hóa hiện có 21.000 doanh nghiệp (DN) đang hoạt động. Ngoài nhiệm vụ là động lực chính tạo ra khối lượng vật chất, đóng góp ngân sách và giải quyết việc làm, DN Thanh Hóa đã và đang đóng góp nguồn lực quan trọng cho công tác an sinh xã hội. Những hoạt động thiết thực này đang chung tay cùng cấp ủy, chính quyền địa phương khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, chăm lo cho...

Tích cực thúc đẩy hoạt động thương mại những tháng cuối năm

Những tháng cuối năm thường chứng kiến sự gia tăng đột biến trong nhu cầu tiêu dùng của người dân, đặc biệt là vào dịp lễ, tết. Thanh Hóa, với dân số đông và nền kinh tế năng động, đã và đang trở thành một trong những điểm sáng về hoạt động thương mại tại khu vực Bắc Trung bộ. Theo số liệu từ Sở Công Thương, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu...

Trở lại càng phải mạnh mẽ hơn

Tỉnh Thanh Hóa đã trở lại Câu lạc bộ thu ngân sách trên 50.000 tỷ đồng/năm khi thu ngân sách Nhà nước năm 2024 trên địa bàn tỉnh ước đạt 54.341 tỷ đồng, vượt 52,8% dự toán và tăng 25,9% so với cùng kỳ. Đây là con số báo cáo tại phiên họp thường kỳ của UBND tỉnh tháng 11/2024.Không chỉ vượt kế hoạch, đây còn là con số thu cao nhất từ trước đến nay mà tỉnh Thanh...

Giữ nguồn “dưỡng nuôi” di sản

Vinh danh những người “giữ hồn” di sản bằng các danh hiệu mới là điều kiện “cần”. Trong khi, điều kiện “đủ” để những người nắm giữ các yếu tố cốt lõi của di sản văn hóa ấy có thể duy trì nhiệt huyết, tình yêu và tích cực trao truyền di sản đến đời sau, thì cần thêm nguồn “dưỡng nuôi” từ sự chung tay trách nhiệm của các ngành và địa phương.Các nghệ nhân trình diễn trò...

Thành hoàng làng Chu Văn Lương

Nằm bên sông Mã, đền thờ Chu Văn Lương trên đất làng Nam Ngạn (nay thuộc phường Nam Ngạn, TP Thanh Hóa) là nơi thờ vị thành hoàng có công lập làng. Và Thành hoàng làng Chu Văn Lương cũng là nhân vật lịch sử, từng tham dự hội nghị Diên Hồng hiệu triệu quyết tâm đánh giặc Nguyên Mông năm xưa.Bên trong đền thờ Chu Văn Lương. Ảnh: Khánh LộcTheo các tài liệu lưu giữ, Thành hoàng làng...

Cùng tác giả

Ban Thường vụ Tỉnh ủy đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2024; đề ra mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp chủ...

Ngày 28/11, dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Doãn Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, hội nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy được tổ chức để đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2024; đề ra mục tiêu, nhiệm vụ và các giải pháp chủ yếu năm 2025.Toàn cảnh hội nghị.Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Doãn Anh chủ trì hội nghị.Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lại Thế Nguyên và...

Hôm nay có gì? – Sự kiện nổi bật ngày 28/11/2024

Hôm nay (28/11), Quốc hội khoá XV tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 8; Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2024, phương hướng, nhiệm vụ năm 2025; Tỉnh đoàn và Hội LHTN tỉnh ra quân Chương trình tình nguyện mùa Đông năm 2024 và Xuân tình nguyện năm 2025...NM Nguồn: https://baothanhhoa.vn/hom-nay-co-gi-su-kien-noi-bat-ngay-28-11-2024-231691.htm

Ban Bí thư Trung ương Đảng chuẩn y đồng chí Vũ Văn Tùng tham gia Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa nhiệm kỳ...

Sáng 28/11, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa tổ chức hội nghị công bố quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng chuẩn y tham gia Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa nhiệm kỳ 2020-2025 đối với đồng chí Vũ Văn Tùng, Tỉnh ủy viên, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Thanh Hóa.Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Nguyễn Doãn Anh trao Quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng và tặng hoa chúc mừng...

Phát triển điện gió ngoài khơi sẽ góp phần tích cực bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia trên biển

Phát triển điện gió ngoài khơi sẽ góp phần tích cực bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia trên biển | 27/11/2024 Lượt xem:888 Với tiềm năng được đánh giá cao của nước ta về điện gió ngoài khơi (ĐGNK), cùng mục tiêu đáp ứng nhu cầu điện, đảm bảo an ninh năng...

Mời bạn đọc báo Thanh Hóa số ra ngày 28/11/2024

(Baothanhhoa.vn) - Trong số Báo Thanh Hóa phát hành ngày 28/11/2024 sẽ mang tới cho bạn đọc đầy đủ các thông tin về thời sự - chính trị, đời sống – xã hội, văn hóa – thể thao trên địa bàn tỉnh. Mời quý độc giả cùng đón đọc! Nguồn: https://baothanhhoa.vn/moi-ban-doc-bao-thanh-hoa-so-ra-ngay-28-11-2024-231685.htm

Cùng chuyên mục

Miền non nước được ví như Vịnh Hạ Long trên cạn ở Thanh Hóa

Với hệ thống hơn 20 hòn đảo lớn nhỏ, mặt hồ ở Vườn Quốc gia Bến En được ví như Vịnh Hạ Long trên cạn của xứ Thanh. Vườn Quốc gia Bến En (thuộc địa bàn hai huyện Như Thanh và Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa), cách trung tâm TP Thanh Hóa khoảng 45 km về hướng Tây Nam và cách Hà Nội 200 km. Nơi đây được ví như một “Vịnh Hạ Long trên cạn” ở xứ Thanh, với không...

“Cô gái Lạch Trường” hai lần hiến máu cho các chiến sĩ hải quân

Cô gái ấy chính là bà Tô Thị Đạo quê ở làng Nam Huân, xã Hòa Lộc (Hậu Lộc). Năm nay đã 82 tuổi đời, 61 năm tuổi Đảng, nhưng bà vẫn còn nhớ mãi cái ngày 5/8/1964, cách đây vừa tròn 60 năm.Bà Tô Thị Đạo bên món quà của Bộ Tư lệnh Hải quân tặng nhân kỷ niệm 60 năm chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam và Quân dân miền Bắc. Ảnh:...

[WOW THANH HÓA] Sầm Sơn và những câu chuyện huyền bí: Hòn Trống Mái

02/08/2024 08:20(Baothanhhoa.vn) - Hòn Trống Mái nằm trên đỉnh Núi Trường Lệ, là hai tảng đá tự nhiên đứng cạnh nhau như đôi vợ chồng, gắn bó không rời. Được hình thành từ hàng triệu năm trước, Hòn Trống Mái không chỉ là một tuyệt tác của thiên...Phạm Nam - Thanh Tâm Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-sam-son-va-nhung-cau-chuyen-huyen-bi-hon-trong-mai-221054.htm

‘Bỏ túi’ kinh nghiệm du lịch Thanh Hóa

Vùng đất xứ Thanh không chỉ có những bãi biển đẹp ngút ngàn mà còn có những di tích lịch sử đậm dấu ấn thời gian cùng rất nhiều món ngon đáng nhớ. Kinh nghiệm du lịch Thanh Hóa: đi vào mùa nào đẹp? Do sự đa dạng về địa hình, Thanh Hóa có khí hậu đặc trưng của cả 3 vùng là vùng ven biển, vùng trung du và vùng đồi núi. Bạn nên chọn lịch trình ứng với mỗi...

Về thăm làng cổ Vân Cổn

Nằm cách thị trấn Triệu Sơn (Triệu Sơn) khoảng 6km có một ngôi làng tuổi đời hàng thế kỷ nằm bên sông Nhơm, đó là làng Vân Cổn thuộc xã Vân Sơn.Đền Tía ở làng Vân Cổn được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử - Văn hóa cấp tỉnh.Đầu thế kỷ XIX, Vân Cổn là một làng thuộc tổng Cổ Định (Nông Cống). Đến thời Đồng Khánh, do cư dân phát triển đông đúc, làng được...

[WOW THANH HÓA] Làng cổ Đông Sơn

26/07/2024 07:00(Baothanhhoa.vn) - Làng cổ Đông Sơn được xem là một trong những ngôi làng có lịch sử phát triển lâu đời nhất của Việt Nam. Trải qua bao nhiêu năm tháng, làng Đông Sơn vẫn luôn lưu giữ cả một hệ thống các giá trị văn hóa vật thể, phi...Phương Đỗ - Hoàng Đông Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-lang-co-dong-son-mot-trong-nhung-lang-co-dep-nhat-viet-nam-220516.htm

Biển Hải Lĩnh – điểm đến mới của giới trẻ

Nếu biển Hải Hòa, Bãi Đông đã khá nổi tiếng, có hệ thống khách sạn, nhà hàng lớn được mệnh danh là “biển ngọc” phía Nam tỉnh Thanh Hóa thì biển Hải Lĩnh vẫn còn hoang sơ vắng vẻ, và ít người biết đến. So với những ồn ào, chật chội, khan hiếm phòng của các điểm du lịch khác thì chỉ cần bạn thích là có thể đến ngay với bãi biển Hải Lĩnh (thị xã Nghi Sơn).Bình...

Người cộng sản kiên trung của chiến khu Ngọc Trạo

Phạm Văn Hinh sinh năm 1914, quê ở làng Cẩm Bào, tổng Cổ Tế, huyện Thạch Thành, phủ Quảng Hóa, nay là làng Cẩm Bào, xã Vĩnh Long (Vĩnh Lộc). Dù xuất thân trong một gia đình quan lại phong kiến, nhưng ông lại sớm giác ngộ cách mạng.Nhà thờ họ Phạm ở làng Cẩm Bảo, xã Vĩnh Long (Vĩnh Lộc) - nơi thờ cúng liệt sĩ Phạm Văn Hinh.Năm 13 tuổi, ông học Trường Pháp - Việt ở...

[WOW Thanh Hóa!] Hoài niệm ký ức xưa qua bộ sưu tập xe đạp cổ độc đáo

19/07/2024 09:00(Baothanhhoa.vn) - Bộ sưu tập này không chỉ là một kho báu về mặt vật chất mà còn mang giá trị tinh thần lớn lao. Mỗi chiếc xe, mỗi hiện vật đều kể lại một câu chuyện về quá khứ, về những tháng ngày gian khó mà đầy kỷ niệm...Hoàng Phương - Hoàng Sơn Nguồn: https://baothanhhoa.vn/video/wow-thanh-hoa-hoai-niem-ky-uc-xua-qua-bo-suu-tap-xe-dap-co-doc-dao-219926.htm

Xuân Minh – sáng mãi tinh thần cách mạng

Là vùng quê nổi tiếng với những trang sử cách mạng hào hùng, Nhân dân xã Xuân Minh (Thọ Xuân) với tinh thần anh dũng, bất khuất đã chiến thắng thực dân Pháp, đế quốc Mỹ. Để đến thời bình chính tinh thần cách mạng đó là “ngọn đuốc” thắp sáng để người dân và chính quyền xây dựng, phát triển quê hương giàu mạnh.Di tích cách mạng đình làng Phong Cốc. Ảnh: Vân AnhVề thăm Xuân Minh, điều...

Tin nổi bật

Tin mới nhất