Để phát triển đàn gia súc theo hướng bền vững, bên cạnh khuyến khích người dân tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp để làm thức ăn chăn nuôi, các địa phương trên địa bàn tỉnh đã chú trọng chuyển đổi diện tích cây trồng kém hiệu quả sang trồng các loại cỏ, ngô để chủ động được nguồn thức ăn xanh cho đàn gia súc. Bên cạnh đó, nhiều diện tích đã được liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.
Diện tích trồng cỏ chăn nuôi tại xã Bãi Trành (Như Xuân).
Hiện nay, chăn nuôi gia súc trên địa bàn tỉnh đã có bước phát triển nhanh cả về quy mô, chất lượng. Vì vậy, để góp phần nâng cao tầm vóc cho đàn gia súc, tại các huyện Lang Chánh, Cẩm Thủy, Thọ Xuân, Ngọc Lặc… việc phát triển diện tích trồng cây thức ăn chăn nuôi đang được triển khai thực hiện thông qua việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Nhiều mô hình đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, như: Mô hình chuyển đổi sang trồng ngô dày làm thức ăn chăn nuôi tại xã Cẩm Yên (Cẩm Thủy); mô hình chuyển đổi ngô năng suất thấp sang trồng ngô dày tại xã Thúy Sơn (Ngọc Lặc); mô hình trồng cỏ VA06, Mulato xã Phú Nhuận (Như Thanh)… Nhờ đó, diện tích trồng cây thức ăn chăn nuôi trên địa bàn tỉnh những năm qua tăng lên 17.000 ha, trong đó, khoảng 80% là diện tích trồng các giống cỏ có năng suất, chất lượng cao như: VA06, Mulato, cỏ voi…
Tại xã Bãi Trành (Như Xuân), ông Nguyễn Thế Vân, chủ trang trại chăn nuôi trâu, bò quy mô lớn cho biết: “Gia đình tôi đã dành 1 ha đất sản xuất để trồng cỏ chăn nuôi cho trâu bò, không những giúp gia đình chủ động được nguồn thức ăn trong chăn nuôi, tiết kiệm chi phí trong quá trình sản xuất mà còn giúp nâng cao năng suất, chất lượng con nuôi. Theo đó, tôi chọn loại cỏ Mulato để trồng, bởi đây là giống cỏ có năng suất, chất lượng cao, không kén đất, chịu hạn tốt, có hàm lượng dinh dưỡng cao. Cỏ Mulato là loại cây trồng lâu dài, sau mỗi lần thu hoạch, tiến hành bón phân, tưới nước theo đúng quy trình thì có thể thu hoạch tiếp, hoặc cắt hom để trồng mở rộng diện tích”.
Việc mở rộng diện tích trồng cây thức ăn chăn nuôi sẽ giúp người dân nhận thấy tầm quan trọng của nguồn thức ăn giàu dinh dưỡng trong chăn nuôi, từ đó thay đổi tập quán chăn nuôi theo hình thức chăn thả, hướng đến nền chăn nuôi theo hướng hàng hóa. Ngoài việc chủ động được nguồn thức ăn xanh cho trâu, bò trong mùa đông, các hộ còn cung cấp cho các trang trại chăn nuôi bò sữa để nâng cao thu nhập. Điển hình tại xã Cẩm Yên (Cẩm Thủy), HTX dịch vụ nông nghiệp và thủy lợi Cẩm Yên đã hỗ trợ các hộ dân tham gia sản xuất cây ngô sinh khối với tổng diện tích hơn 120 ha/năm. Với ưu điểm như khả năng thích ứng với điều kiện thời tiết, chịu hạn, chống chịu sâu bệnh cao, thời gian sinh trưởng ngắn nên người dân có thể sản xuất ngô sinh khối được 3 vụ/năm; toàn bộ thân, lá, bắp được xay nhỏ để gia súc ăn trực tiếp hoặc ủ chua, làm viên nén… Hiện, phần lớn diện tích sản xuất ngô sinh khối trên địa bàn xã Cẩm Yên được liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm với Công ty CP Thực phẩm sữa TH và cung cấp cho một số trang trại nuôi bò tại các huyện Yên Định, Bá Thước…
Hiệu quả từ thực tế cho thấy, việc mở rộng diện tích trồng cây làm thức ăn chăn nuôi không chỉ thể hiện hiệu quả của công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng mà còn là lời giải cho bài toán nâng cao hiệu quả kinh tế cho chăn nuôi, nhất là chăn nuôi gia súc. Đây là những loại cây không chỉ có giá trị dinh dưỡng đối với gia súc mà còn đem lại giá trị kinh tế cao hơn so với một số cây trồng khác đang được canh tác trên một đơn vị diện tích; nhất là đối với diện tích cây thức ăn chăn nuôi đang được liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm với một số trang trại bò sữa. Bên cạnh trồng cây thức ăn cho gia súc, người chăn nuôi còn chú trọng đầu tư các loại máy cắt, máy nghiền cỏ voi, ngô dày để phục vụ sản xuất. Tuy nhiên, với sự phát triển của đàn gia súc như hiện nay, các địa phương cần tiếp tục khuyến khích người dân chuyển đổi diện tích đất sản xuất kém hiệu quả, cải tạo vườn tạp, hình thành vùng sản xuất cây thức ăn chăn nuôi. Bên cạnh đó, tăng cường đầu tư thâm canh, tiếp tục tập trung nghiên cứu, phát triển các giống cây thức ăn chăn nuôi mới theo hướng năng suất, chất lượng, có khả năng thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên của địa phương; nhất là các giống cỏ có khả năng chịu hạn, chịu rét, chịu sương muối tốt.
Bài và ảnh: Lê Ngọc
