Quảng Bình là tỉnh có hai dân tộc chính là Chứt và Bru-Vân Kiều sinh sống. Đồng bào các DTTS ở Quảng Bình sống tập trung ở các huyện Tuyên Hóa, Minh Hóa, Lệ Thủy và huyện Bố Trạch. Trong đợt điều tra thu thập thông tin thực trạng kinh tế – xã hội 53 DTTS năm 2024, Quảng Bình đã tiến hành ở 107 với 7.041 hộ ở 18 xã. Trong đó, 21 địa bàn điều tra toàn bộ, với 2.093 hộ; 86 địa bàn mẫu với 4.948 hộ.
Do đặc thù đồng bào Chứt sinh sống không tập trung, có những thôn bản cách xa trung tâm xã từ 3 đến 4 ngày đường đi bộ. Đặc biệt là, có nhiều hộ đồng bào dân tộc Chứt không nói rõ tiếng phổ thông, không nhớ được ngày tháng năm sinh của các thành viên trong gia đình…, là những khó khăn rất lớn trong quá trình điều tra thu thập thông tin ở cơ sở.
Dự báo được trước những khó khăn, Cục Thống kê tỉnh Quảng Bình đã quan tâm tuyển chọn điều tra viên (ĐTV), tổ trưởng điều tra (TTĐT) và giám sát viên (GSV) theo đúng tiêu chuẩn. Trong quá trình tuyển chọn, Cục Thống kê tỉnh Quảng Bình đã ưu tiên người địa phương có tinh thần trách nhiệm cao, hiểu văn hóa, địa bàn cư trú của người DTTS. Theo đó, toàn tỉnh đã tuyển chọn huy động được 28 GSV (cấp tỉnh, huyện), 17 TTĐT và 107 ĐTV.
Trước khi bắt tay vào công tác điều tra thu thập thông tin điều tra về thực kinh tế- xã hội 53 DTTS, Cục thống kê tỉnh Quảng Bình đã tổ chức 02 cuộc tập huấn cấp tỉnh và 02 cuộc tập huấn cấp huyện. Sau tập huấn, 100% lực lượng GSV, TTĐT, ĐTV hiểu và thực hành đúng phương pháp và nghiệp vụ điều tra thu thập thông tin.
Song song với công tác chuẩn bị này, là Cục Thống kê tỉnh Quảng Bình đã tham mưu và phối hợp với các cấp chính quyền tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến dưới nhiều hình thức như: Băng rôn, khẩu hiệu, thư gửi già làng, trưởng bản, Người có uy tín trong cộng đồng, thư gửi hộ; file mp3 hỏi – đáp về cuộc điều tra.
Ngày 01/7/2024, Cục Thống kê tỉnh đã tổ chức lễ ra quân Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế – xã hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2024 tại xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa.Lễ ra quân được tổ chức trang trọng, có ý nghĩa quan trọng trong công tác tuyên truyền tạo sự đồng thuận trong Nhân dân; sự quan tâm hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền địa phương đối với cơ quan Thống kê trong công tác thu thập thông tin tại địa bàn.
Sau lễ ra quân, các ĐTV tiến hành điều tra thu thập thông tin ở 86 địa bàn điều tra mẫu thuộc dân tộc Bru Vân Kiều. Số hộ được chọn điều tra phiếu hộ là 2.490 hộ bình quân 1 địa bàn mẫu là 29 hộ. Đối với 21 địa bàn điều tra toàn bộ thuộc dân tộc Chứt, với số hộ điều tra phiếu hộ là 1.352 hộ; bình quân 1 địa bàn dân tộc Chứt điều tra 64 phiếu hộ.
Tại bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa chủ yếu là đồng bào Chứt sinh sống, các ĐTV đã vào từng nhà để thu thập thông tin từng cá nhân, hoàn thành phiếu hộ theo biểu mẫu. Do được Trưởng bản thông báo từ trước nên các hộ đều có mặt ở nhà để phối hợp, cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác cho các ĐTV. Nhờ đó, công việc điều tra thu thập thông tin về thực trạng kinh tế-xã hội diễn ra thuận lợi cả về tiến độ thời gian và chất lượng số liệu thu thập.
Chia sẻ với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Cao Xuân Long, Trưởng bản Mò O Ồ Ồ cho biết: Qua phổ biến của cán bộ, ông đã hiểu rõ, cuộc điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế -xã hội của 53 DTTS năm 2024 là cuộc điều tra quan trọng. Công tác điều tra thu thập thông tin vừa phải đảm bảo về thời gian, tiến độ, vừa phải đảm bảo chất lượng thông tin thu thập.
“Bản có 100% số hộ là người đồng dân tộc Chứt sinh sống. Tôi đã thông báo cụ thể lịch cán bộ về bản thu thập thông tin để bà con nắm bắt và bố trí ở nhà. Cùng với đó, tôi cũng nói để bà con hiểu về vai trò và ý nghĩa của việc điều tra thu thập thông tin này để bà con cung cấp chính xác cho ĐTV”, Trưởng bản Cao Xuân Long chia sẻ .
Sau nhiều nỗ lực, đến ngày 10/8/2024, toàn tỉnh đã hoàn thành 100% công tác điều tra thu thập thông tin về thực trạng kinh tế-xã hội ở 107 địa bàn vượt kế hoạch theo tiến độ chung quy định.
Đến ngày 30/8 các Giám sát viên cấp tỉnh, cấp huyện đã hoàn thành công tác đánh dân tộc, mã ngành, mã nghề đối với Phiếu 02/DTTS-HO. Dự kiến đến ngày 15/9-30/9/2024, Cục Thống kê tỉnh Quảng Bình tiếp tục chuẩn bị những nội dung cần thiết nhằm đảm bảo cho công tác nghiệm thu kết quả điều tra giữa Tổng cục Thống kê với Cục theo đúng yêu cầu Phương án điều tra quy định.
Thanh Hóa: Dồn lực đưa cuộc điều tra 53 DTTS về đích trước thời hạn ở một huyện miền núi
