Thanh Hóa có 213km đường biên giới tiếp giáp với 3 huyện Sốp Bâu, Viêng Xay, Sầm Tớ, tỉnh Hủa Phăn (Lào), có 16 xã, 54 thôn, bản thuộc 5 huyện Mường Lát, Quan Hóa, Quan Sơn, Lang Chánh, Thường Xuân, với 115.200ha rừng và đất lâm nghiệp, trong đó diện tích đất có rừng 92.160ha.
Hạt Kiểm lâm Mường Lát phối hợp với Đồn Biên phòng Trung Lý tuần tra, bảo vệ rừng khu vực biên giới.
Đây là khu vực được đánh giá là còn giàu tài nguyên rừng với hệ động, thực vật đa dạng, phong phú về chủng loại, trong đó có nhiều loài đặc hữu, quý hiếm. Vì vậy, nhiệm vụ bảo vệ rừng (BVR), phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) khu vực này luôn được đặt lên hàng đầu.
Huyện Mường Lát có 65.359ha rừng, trong đó có 10.129ha được xác định là vùng trọng điểm cháy. Tài nguyên rừng trên địa bàn phần lớn là rừng tái sinh sau nương rẫy, rừng le, tre, nứa, vào mùa khô hanh, nắng nóng tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng rất cao. Nguyên nhân gây cháy rừng chủ yếu cháy lan từ Lào sang, cháy do Nhân dân vào rừng đốt ong, xử lý thực bì trồng rừng, chăm sóc rừng, sản xuất nương rẫy, khai thác lâm sản ngoài gỗ đã sử dụng lửa tùy tiện không theo đúng quy định về PCCCR.
Hạt Kiểm lâm Mường Lát đã phối hợp với các đơn vị liên quan đẩy mạnh tuyên truyền bảo vệ và phát triển rừng đến đông đảo người dân khu vực biên giới; kiện toàn 88 tổ tuyên truyền, với 368 người ở các thôn, bản. Kết quả, từ đầu năm 2024 đến nay trên địa bàn huyện đã tổ chức lồng ghép tuyên truyền về công tác lâm nghiệp được 77 cuộc, với trên 5.442 lượt người tham gia; biên tập nội dung tuyên truyền bằng tiếng Thái, tiếng Mông, tiếng Kinh phát trên hệ thống loa truyền thanh của xã, bản được 530 lần; tổ chức tuyên truyền lưu động, các trưởng bản chuyển file tuyên truyền lên nhóm zalo thôn, bản; đồng thời kết hợp ký cam kết PCCCR và chấp hành không phá rừng làm rẫy, trồng lại rừng sau khai thác rừng trồng ở tất cả các bản có nương rẫy gần rừng (tập trung ở các xã Trung Lý, Mường Lý, Tam Chung); hướng dẫn các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân xử lý thực bì trong canh tác nương rẫy và trồng rừng.
Trong những ngày cao điểm nắng nóng cấp dự báo cháy rừng từ cấp III trở lên nghiêm cấm hành vi sử dụng lửa gần rừng và đốt, xử lý thực bì trồng rừng sau khai thác, đốt nương rẫy. Phối hợp với các đồn biên phòng, UBND các xã, lực lượng BVR nước bạn Lào thường xuyên kiểm tra, nắm bắt tình hình an ninh rừng, cháy rừng khu vực biên giới, sẵn sàng phương án để ngăn chặn cháy lan từ Lào sang. Huy động các lực lượng PCCCR theo phương châm “4 tại chỗ”, sẵn sàng huy động người và phương tiện khi có cháy rừng xảy ra.
Để BVR, PCCCR khu vực biên giới theo Chương trình phối hợp giữa Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa và Sở Nông lâm nghiệp tỉnh Hủa Phăn (Lào) về “Phối hợp BVR, PCCCR vùng biên giới hai tỉnh Hủa Phăn – Thanh Hóa, giai đoạn 2021-2025”, trong năm 2023 và 5 tháng đầu năm 2024 hai bên thường xuyên duy trì đầu mối cung cấp, trao đổi thông tin theo các cấp đã được thiết lập. Hạt kiểm lâm 5 huyện biên giới đã tham mưu cho UBND huyện chỉ đạo UBND các xã rà soát bổ sung 54 quy ước bảo vệ và phát triển rừng trên 54 thôn, bản vùng biên; tổ chức 38 cuộc họp thôn, bản tại các bản giáp biên giới, với 2.157 người tham gia; tu sửa 5 bảng tuyên truyền bằng hai thứ tiếng Việt – Lào tại khu vực cửa khẩu các huyện biên giới. Bên cạnh đó, các hạt kiểm lâm phối hợp với lực lượng biên phòng, chính quyền địa phương hỗ trợ các bản giáp biên giới của tỉnh Hủa Phăn thực hiện hiệu quả quy ước BVR, PCCCR.
Cùng với đó, chính quyền địa phương từ tỉnh đến huyện, xã đã chủ động xây dựng phương án, kế hoạch và các văn bản chỉ đạo công tác BVR, PCCCR theo phương châm “4 tại chỗ” từ huyện đến xã, thôn, bản trọng điểm và chủ rừng Nhà nước; huy động lực lượng, phương tiện, dụng cụ sẵn sàng tham gia chữa cháy rừng và hỗ trợ phía tỉnh Hủa Phăn chữa cháy rừng khi có yêu cầu.
Chi cục Kiểm lâm tỉnh chỉ đạo lực lượng kiểm lâm tuyến biên giới hỗ trợ các bản, cụm bản trọng điểm cháy khu vực giáp biên giới của tỉnh Hủa Phăn xây dựng phương án tác chiến chữa cháy rừng theo phương châm “4 tại chỗ” và bản đồ vùng trọng điểm khu vực giáp ranh; kiểm soát chặt chẽ các hộ sản xuất nương rẫy và sử dụng lửa trong sản xuất nông – lâm nghiệp, khai thác lâm sản và các hoạt động khác trong và ven rừng để phòng chống cháy lan vào rừng; thường xuyên trao đổi thông tin cháy rừng ở khu vực biên giới và nội địa, kịp thời ngăn chặn các vụ cháy rừng lan từ Lào sang Việt Nam.
Các xã, cụm bản, huyện biên giới của hai nước phối hợp tổ chức làm mới được 1,5km, tu sửa được 3,5km đường băng cản lửa dọc biên giới hai tỉnh. Kiện toàn và duy trì hoạt động của 54 tổ đội quần chúng BVR, PCCCR với gần 720 người tham gia; 16 trung đội dân quân tự vệ, với 348 người tham gia. Bên cạnh đó, hai bên tổ chức BVR và ngăn chặn các hành vi xâm hại tài nguyên rừng khu vực biên giới. Lực lượng chức năng, chính quyền địa phương các huyện biên giới và lực lượng BVR nước bạn Lào phối hợp tổ chức tuần tra rừng song phương khu vực biên giới được 129 lần. Kết quả đã phát hiện, xử lý 9 vụ vi phạm vận chuyển lâm sản trái phép, quy định về PCCCR, xử phạt hành chính nộp ngân sách Nhà nước 48,2 triệu đồng.
Các hoạt động này đã giúp phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm quy định về quản lý BVR, PCCCR; an ninh rừng gắn với an ninh biên giới được giữ vững.
Bài và ảnh: Khắc Công
