Những năm gần đây, cùng với nhịp phát triển chung của tỉnh, huyện Hoằng Hóa là một trong những địa phương có nhiều công trình, dự án quan trọng, mang tính đột phá, liên kết vùng được triển khai thực hiện, nhất là các dự án giao thông. Điểm chung của các dự án là đều có diện tích đất và tài sản trên đất cần phải giải phóng mặt bằng (GPMB) tương đối lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến đất ở, đất nông nghiệp và tài sản, vật kiến trúc của nhiều hộ dân. Song, bằng cách làm công khai, minh bạch và quyết liệt, huyện Hoằng Hóa nỗ lực thực hiện tốt nhiệm vụ GPMB, bảo đảm tiến độ thi công các dự án đầu tư có sử dụng đất.
Nhà thầu thi công hạ tầng kỹ thuật mặt bằng khu dân cư tại xã Hoằng Thắng.
Riêng trong năm 2024, toàn huyện có 62 dự án, diện tích cần GPMB là 73,6ha. Trong đó có một số dự án lớn, trọng điểm kết nối giao thông đối ngoại và vùng trọng điểm của huyện, như: đường nối Quốc lộ 1A với Quốc lộ 45 từ xã Hoằng Kim đến xã Thiệu Long (tuyến nhánh) (6ha); đường từ Quốc lộ 10 đi Khu du lịch Hải Tiến (18,74ha); đường giao thông từ kênh Phúc Ngư đến thôn Giang Sơn, xã Hoằng Trường (10,5ha); đường giao thông từ đường ĐH-HH.13 đến mặt bằng quy hoạch tiếp giáp với kênh Phúc Ngư, xã Hoằng Trường (9,5ha); đường Thịnh – Đông giai đoạn 2 (9,43ha); đường nối từ đường tỉnh 510, đoạn từ ngã tư Goòng đến xã Hoằng Ngọc (cây xăng Ngọc Đỉnh) (5ha)…
Tính đến trung tuần tháng 3/2024, các phòng, ngành, đơn vị chức năng của huyện Hoằng Hóa đã thực hiện được hơn 30% tổng diện tích cần GPMB. Trong đó, đối với 52 dự án đầu tư công đã có 100% dự án ký cam kết GPMB; 61,31% đã đo đạc, kiểm đếm; 39,72% đã phê duyệt phương án bồi thường GPMB; 31,27% diện tích cần GPMB đã chi trả tiền bồi thường. Đối với các dự án đầu tư của doanh nghiệp, có 5 dự án Nhà nước thu hồi đất với diện tích cần GPMB là 5,84ha. Huyện đã phê duyệt phương án bồi thường hơn 31% diện tích và thực hiện chi trả xong 15,41% tổng diện tích cần GPMB. Đối với dự án do nhà đầu tư tự thỏa thuận (5 dự án với 11,12ha), hơn 55% diện tích đã phê duyệt phương án bồi thường và thực hiện chi trả được 35,97% tổng diện tích cần GPMB.
Để có những kết quả khả quan ngay từ những tháng đầu năm, Ban Thường vụ Huyện ủy Hoằng Hóa đã thành lập ban chỉ đạo về công tác GPMB chung trên địa bàn toàn huyện để tạo sự thống nhất, đồng bộ trong quá trình thực hiện GPMB các dự án. UBND huyện Hoằng Hóa đã áp dụng, thực hiện đúng theo trình tự, chế độ, chính sách về GPMB trên cơ sở các quy định của pháp luật, bảo đảm công khai, dân chủ, minh bạch. Các vấn đề khó khăn, phức tạp đều được bàn bạc kỹ lưỡng để quyết định. Huyện chỉ đạo phòng, ngành, đơn vị chức năng cân đối, bố trí đủ nguồn kinh phí để tổ chức chi trả bồi thường, hỗ trợ kịp thời theo phương án được duyệt cho các hộ, cá nhân có đất bị ảnh hưởng khi thực hiện dự án. Công tác tuyên truyền về GPMB được các cấp, ngành đoàn thể trong huyện phối hợp thực hiện thường xuyên, liên tục, có trọng tâm, trọng điểm và đạt hiệu quả để người dân nắm rõ các quy định của pháp luật về GPMB, từ đó tạo sự đồng thuận, nhất trí cao trong quá trình áp dụng thực hiện.
Tuy nhiên, thực tế công tác bồi thường, GPMB luôn là vấn đề phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân. Trong quá trình thực hiện GPMB vẫn luôn gặp phải không ít khó khăn, vướng mắc. Để có đủ cơ sở pháp lý trước khi tiến hành GPMB mất rất nhiều thời gian, nhiều dự án phải chuyển kế hoạch từ năm này sang năm khác. Cơ sở dữ liệu địa chính đã cũ, chưa được kê khai, cập nhật kịp thời biến động nên khi triển khai, GPMB các dự án thường rất khó khăn và mất nhiều thời gian cho công tác trích đo hoặc trích lục bản đồ, xác định thời điểm, nguồn gốc sử dụng đất. Một số dự án do trích đo/trích lục chậm, dẫn đến chậm ban hành thông báo thu hồi đất. Đối với tài sản, vật kiến trúc, cây trồng, vật nuôi hình thành trên đất công ích và một số dự án, các hộ tự ý chuyển mục đích sử dụng đất trên đất được giao theo Nghị định số 64/NĐ-CP ngày 27/9/1993 về việc giao đất nông nghiệp cho hộ, cá nhân sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích sản xuất nông nghiệp, thời điểm hình thành tài sản sau ngày 1/7/2014 khó khăn trong việc thực hiện GPMB.
Để đẩy mạnh công tác GPMB, phấn đấu hoàn thành tốt theo kế hoạch đặt ra trong năm 2024, huyện Hoằng Hóa tập trung đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, đặc biệt là Luật Đất đai, tuyên truyền về những lợi ích và ý nghĩa của các dự án đang triển khai trên địa bàn để nâng cao nhận thức cho người dân và để Nhân dân thực hiện tốt các chủ trương, chính sách về công tác bồi thường GPMB. Thực hiện công khai, minh bạch chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư; chủ động đối thoại để xác định nguyên nhân và có giải pháp xử lý kịp thời, phù hợp; ngăn chặn tình trạng xúi giục, lôi kéo, gây khó khăn cho GPMB. Ưu tiên và lựa chọn quỹ đất để thực hiện phương án tái định cư và bồi thường bằng đất. Tập trung thực hiện trích đo, trích lục bản đồ đảm bảo chất lượng phục vụ cho GPMB; về lâu dài phải tập trung nguồn kinh phí xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính giúp công tác GPMB được nhanh hơn, chính xác hơn. Tăng cường phối hợp giữa chủ đầu tư với cấp ủy, chính quyền, ủy ban MTTQ, tổ chức đoàn thể địa phương trong việc tuyên truyền, vận động người dân thực hiện đúng quy định của Nhà nước về công tác bồi thường GPMB thực hiện dự án; bố trí đủ, kịp thời kinh phí GPMB để chi trả. Tham mưu thực hiện nhanh, đầy đủ các quy trình trong GPMB tạo mặt bằng sạch để thực hiện các dự án đầu tư, góp phần tăng tốc hoàn thành thắng lợi khâu đột phá về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh mà huyện đã xác định thực hiện trong giai đoạn 2020-2025.
Bài và ảnh: Việt Hương
