Tối 17/3, UBND huyện Như Thanh long trọng tổ chức lễ công bố quyết định danh mục di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia Lễ hội Sết Boóc Mạy, xã Cán Khê.
Dự lễ công bố có các đồng chí: Nông Quốc Thành, Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hoá (Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch); Đại tá Lê Văn Diện, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thanh Hoá; đại diện lãnh đạo một số sở, ban, ngành cấp tỉnh.
Đồng chí Nông Quốc Thành, Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hoá (Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch) và các đại biểu dự lễ công bố
Đại tá Lê Văn Diện, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thanh Hoá và các đại biểu dự lễ công bố
Các đại biểu dự lễ công bố
Trong dòng chảy lịch sử của đồng bào dân tộc Thái xã Cán Khê, Lễ hội Sết Boóc Mạy được hình thành, phát triển, trở thành một lễ hội truyền thống tốt đẹp không thể thiếu được trong đời sống văn hoá tinh thần.
Tích xưa kể rằng, thuở hỗn hoang, đất trời tăm tối, ma quỷ, thú giữ quấy phá dân lành, đời sống của người dân vô cùng khổ cực, tăm tối. Trước tình cảnh ấy, Ngọc Hoàng đã phái 3 người con có tài cao, đức trọng của mình xuống cứu giúp chúng sinh. Đây là 3 vị được coi như thiên sứ vô cùng quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân tộc Thái. Họ có trách nhiệm giúp người dân bản Thái có thức ăn, thuốc chữa bệnh và diệt ma, trừ tà để dân bản được khỏe mạnh, bình an, người già được sống lâu hơn; con gái, con trai thì khỏe đôi tay, chắc đôi chân để làm nương rẫy kiếm cái ăn, cái mặc. Mỗi người một nhiệm vụ, thông qua các lễ nghi như dựng cây bông, lễ cầu mưa, lễ Sết Boóc Mạy, họ đã hướng dẫn, giúp đỡ người dân làm ăn, chinh phục thiên nhiên, chinh phục mọi khó khăn thử thách để xây dựng gia đình no ấm, xây dựng bản Thái ngày càng phát triển.
Tiết mục văn nghệ của đồng bào dân tộc Thái xã Cán Khê.
Và như một lẽ tất nhiên, cứ mỗi độ tết đến xuân về (vào ngày mùng 10 tháng Giêng hằng năm), đồng bào dân tộc Thái thôn Mó 1, xã Cán Khê đều tổ chức Lễ hội Sết Boóc Mạy để khẳng định sự tri ân của mình đối với tổ tiên; đồng thời cũng truyền lại cho thế hệ con cháu về truyền thống kiên cường, bất khuất của ông cha, nhắn nhủ con cháu không ngừng nỗ lực, sáng tạo vươn lên phát triển về kinh tế và làm giàu thêm đời sống văn hóa, tinh thần.
Đồng chí Nông Quốc Thành, Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hoá trao Quyết định công nhận Di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia Lễ hội truyền thống “lễ hội Sết Boóc Mạy”, xã Cán Khê.
Với truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc, từ bao đời nay, Lễ hội Sết Boóc Mạy xưa vẫn được các thế hệ đồng bào dân tộc Thái nói riêng và Nhân dân các dân tộc huyện Như Thanh nói chung gìn giữ, trao truyền cho đến hôm nay. Để từ đó, các thế hệ đi sau có thêm niềm tự hào, tự tôn dân tộc, trân trọng về những giá trị di sản văn hóa quý giá mà cha ông để lại. Đồng thời, thêm hiểu, thêm yêu và tự hào về nguồn cội, về quê hương, đất nước.
Đông đảo người dân dự lễ công bố
Phát biểu tại buổi lễ, Đại tá Lê Văn Diện, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thanh Hóa nhiệt liệt chúc mừng và biểu dương Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Như Thanh, đặc biệt là các thế hệ nghệ nhân và người dân xã Cán Khê đã nỗ lực, chung sức, đồng lòng gìn giữ, bảo tồn, thực hành, phát huy di sản văn hóa quý giá và độc đáo này, để di sản lễ hội truyền thống – lễ hội Sết Boóc Mạy ngày càng có sức sống trường tồn, lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng.
Đại tá Lê Văn Diện, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thanh Hóa phát biểu tại lễ công bố.
Sự kiện đón nhận và vinh danh Lễ hội Sết Boóc Mạy là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, vừa là niềm vinh dự, tự hào nhưng cũng đặt ra yêu cầu cao về trách nhiệm của các cấp, các ngành của tỉnh và của huyện Như Thanh; của các thế hệ nghệ nhân dân gian và cộng đồng các dân tộc anh em trên địa bàn huyện Như Thanh trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản này.
Để tiếp tục tạo sức sống mới, sự lan tỏa và truyền cảm hứng mạnh mẽ giá trị của Lễ hội Sết Boóc Mạy, Đại tá Lê Văn Diện, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thanh Hóa đề nghị huyện cần tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ, đó là:
Các cấp chính quyền và Nhân dân huyện Như Thanh cần phối hợp chặt chẽ với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các đơn vị có liên quan để triển khai nghiêm túc, hiệu quả việc bảo vệ và phát huy giá trị của Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia Lễ hội Sết Boóc Mạy. Đặc biệt là phải gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản bằng tâm huyết, bằng tấm lòng, bằng niềm tự hào, bằng nội lực, để các giá trị của Lễ hội Sết Boóc Mạy tiếp tục được gìn giữ, phát triển và lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng các dân tộc anh em. Đồng thời, cần tiếp tục nghiên cứu làm sáng tỏ hơn nữa về các giá trị của Lễ hội Sết Boóc Mạy, để giới thiệu, quảng bá di sản đến rộng rãi công chúng trong và ngoài tỉnh.
Đồng thời, cần nhận thức rõ, Lễ hội Sết Boóc Mạy là Di sản văn hóa phi vật của Quốc gia, do đó, cần phải có hành động ứng xử xứng tầm. Việc gìn giữ và bảo tồn, phát triển Lễ hội Sết Boóc Mạy không chỉ là trách nhiệm đối với tổ tiên, thần linh, mà còn là trách nhiệm với cộng đồng các dân tộc trong tỉnh và cả nước. Do vậy, các các sở, ngành của tỉnh, trước hết là huyện Như Thanh, cần phải quan tâm bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa của lễ hội; cần duy trì và tổ chức lễ hội, có hiệu quả; quan tâm xây dựng các chương trình quảng bá, truyền thông sâu rộng, sáng tạo để thúc đẩy sự gắn bó xã hội, nâng cao ý thức về bản sắc và trách nhiệm của người dân địa phương trong lan tỏa và thực hành trong cộng đồng…
Toàn cảnh lễ công bố
Huyện Như Thanh cần phối hợp chặt chẽ với các đơn vị có liên quan để tiếp tục nghiên cứu, có giải pháp thiết thực, cụ thể để giữ gìn và phát huy bản sắc, truyền thống, các giá trị văn hóa tốt đẹp của Lễ hội Sết Boóc Mạy trong phát triển kinh tế – xã hội, nhất là phát triển du lịch gắn kết chặt chẽ với văn hóa, con người và lịch sử, góp phần đưa di sản thành tài sản, biến tiềm lực thành nguồn lực phát triển kinh tế của địa phương, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân. Đồng thời, phải dành sự quan tâm xứng đáng đối với đời sống của các nghệ nhân am hiểu và tâm huyết với di sản; tạo các điều kiện thuận lợi về môi trường thực hành lễ hội phù hợp với các điều kiện phát triển mới.
Nguyễn Đạt
