Powered by Techcity

Lễ hội đền Quang Trung trên đảo Nghi Sơn

Lễ hội đền Quang Trung, xã đảo Nghi Sơn xưa có tên là Biện Sơn, là lễ hội cổ truyền có quy mô lớn ở phía Nam huyện Tĩnh Gia, nay là thị xã Nghi Sơn. Lễ hội tri ân, tưởng nhớ công đức người anh hùng áo vải Quang Trung – Nguyễn Huệ, đề cao tinh thần thượng võ, cổ vũ dân chài vươn khơi bám biển làm giàu và bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. Thời gian tổ chức lễ hội diễn ra vào ngày mùng 5 tết.

Lễ hội đền Quang Trung trên đảo Nghi SơnTế lễ đức vua Quang Trung và các vị thần linh tại đền thờ.

Sau khi quét sạch 29 vạn quân Thanh xâm lược, ghi công của cư dân các làng biển trong đó có cư dân Biện Sơn đã giúp đỡ nhà vua luyện tập thủy binh, hăng hái lên đường giết giặc, Quang Trung đã bãi miễn việc nộp thuế yến sào lấy tận đảo Mê, cống vật có từ thời Lê – Trịnh khiến nhiều người dân phải bỏ mạng. Cảm tạ ân đức của nhà vua, dân làng đã lập đền thờ Ngài trên đảo, bên cạnh đền là quần thể di tích nghè thờ Tứ vị Thánh Nương, các vị thần biển, nhà thờ Thiên chúa và đền thờ Tôn Thất Cơ.

Lễ hội đền Quang Trung có phần lễ và phần hội, tôn vinh người anh hùng áo vải cờ đào và các vị thần linh, tri ân công đức của Ngài cùng các tướng lĩnh, cầu mong các vị thần phù hộ cho ngư dân vươn khơi bám biển, tôm cá đầy khoang, quốc thái dân khang. Đây cũng là dịp rèn luyện sức khỏe, thể hiện tài trí vui chơi giải trí, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng, tâm linh của quần chúng Nhân dân trong vùng và khách thập phương.

Trước ngày diễn ra lễ hội, ông từ và các vị chức sắc làm lễ mộc dục, tắm tượng, phong y, mặc quần áo mới, lau chùi nghi trượng, đồ thờ, tế phụng

nghinh, mời đức vua và lục bộ triều đình, hội đồng các quan về húy kỵ vua, sau đó tổ chức rước kiệu.

Kiệu rước là kiệu bát cống cổ sơn son thếp vàng. Trong kiệu có một bát hương, thánh vị và các đồ thờ. Người rước đều mặc áo đũi đỏ, cộc tay, thắt lưng đỏ, đầu chít khăn đỏ, quần trắng, chân đi đất. Sau một hồi trống, đoàn rước khởi kiệu theo nghi thức cổ. Đi đầu là hương án có 4 người khiêng, trên hương án rước bát hương và lễ vật gồm trầu cau, hoa và trái cây. Hai người vác hai lọng vàng đi hai bên che. Hương án vừa đi trước dẫn đầu lại vừa có chức năng dẹp đám. Sau hương án là phường bát âm gồm có trống đại, chuông lớn và các nhạc cụ: đàn, sáo, thanh la, não bạt, kèn, nhị… Phường bát âm vừa đi vừa cử nhạc. Sau phường bát âm có 32 người xếp thành 2 hàng, 6 người vác gươm, 6 người mang bát bửu, 4 người vác dùi đồng, phủ việt và tiếp đó là 16 người, mỗi người hai tay cầm hai kiếm gỗ. Tiếp theo đoàn người vác bát bửu, gươm kiếm là đoàn người rước cờ hội, chia thành hai hàng, mỗi người được phân công mang một lá cờ, kế đó có 4 người rước bốn lọng lớn. Sau đấy một người mang cờ lệnh có đề chữ “Đế”, một người khác vác thẻ bài, mặt trước mang chữ “Thượng đẳng”, mặt sau có chữ “Lịch triều”, tiếp theo là kiệu bát cống. Sau kiệu bát cống là kiệu song loan rước Tứ vị Thánh Nương rồi đến kiệu Tô Hiến Thành; các quan viên, chức sắc, bô lão và Nhân dân theo phẩm sắc, thứ bậc xếp thành hai hàng.

Đám rước khởi đầu từ đền đến đình, sau đó trở lại đền. Trên quãng đường rước kiệu, khi đến các ngã ba, ngã tư, các đường giao nhau hoặc trước khi vào sân đình, sân đền, kiệu quay tròn theo các hướng khác nhau. Cảnh tượng ấy hòa với trống chiêng đổ dồn và lòng thành kính của người dự lễ càng làm tăng thêm sự linh thiêng và uy nghiêm của đám rước.

Sau khi rước kiệu về đền thì làm lễ yên vị, dâng lễ vật, tiến hành tế lễ theo nghi thức cổ và đọc chúc. Nội dung ca ngợi công đức của vua Quang Trung; lời văn được viết theo lối cổ; khi đọc ngân dài theo lối văn tế. Khi vị thông xướng hô “Tế tửu!” thì ban nhạc rung chiêng, nổi trống, dạo nhạc rồi yên lặng, chỉ còn tiếng ca ngâm của ông chủ tế cất lên. Cùng với sự tri ân công đức của nhà vua và các vị thần linh, chúc văn cầu mong các vị thần linh phù hộ cho dân làng và khách thập phương bước sang năm mới làm ăn phát đạt, cuộc sống đủ đầy, đánh bắt được nhiều tôm cá, kinh doanh, buôn bán hưng thịnh.

Trong lễ hội đền Quang Trung xưa còn diễn ra trò kéo chữ “Thiên hạ thái bình”, chơi đu, đấu vật, cờ tướng, đua thuyền… Kéo chữ “Thiên hạ thái bình”, hình thức diễn ra như sau: Đội kéo chữ có 120 người, chia làm hai hàng, tất cả đều mặc quần cộc đen sọc đỏ, áo tứ thân màu xanh lá cây, tay cầm cờ. Người chỉ huy đội kéo chữ gọi là Tổng cờ. Theo 3 nhịp trống của ông “Chỉ trống”, toàn đội chạy từ trái sang phải. Hàng thứ nhất chịu trách nhiệm chạy nét chữ “Thái”, còn hàng thứ hai kéo chữ “Bình”. Đầu tiên, hàng thứ nhất chạy nét ngang của chữ “Thái”, sau đó vòng lên phía trước, kéo xuống thành nét thanh, rồi lại vòng lên phía tay phải, kéo xuống thành nét mác, cuối cùng chạy vòng lên phía tay trái, kéo xuống, tạo thành nét chấm. Thế là hoàn thành chữ “Thái”. Người đi đầu tiên thành người đi cuối cùng và ngược lại.

Trong khi hàng 1 kéo chữ “Thái” thì hàng 2 kéo chữ “Bình”, cũng theo nguyên tắc từ trái sang phải. Đầu tiên, hàng này chạy nét ngang trên của chữ “Bình”, sau đó, vòng lên trên và kéo xuống tạo thành nét phẩy bên trái, lại chạy ngược lên và kéo xuống, tạo thành nét phẩy bên phải, rồi vòng xuống, chạy nét ngang dưới, từ trái qua phải, cuối cùng chạy lên trên và kéo thẳng xuống, tạo thành nét sổ. Tất cả diễn ra theo nhịp trống. Xong xuôi, cả đội ngồi xuống, hạ cờ, làm nổi rõ chữ “Thái Bình”. Mọi người trong đội đồng thanh hát to:

Thái Bình đã kéo xong hai chữ

Chúc toàn dân muôn thuở bình an.

Vì nhiều lý do, đến nay trò kéo chữ không còn duy trì và đang có kế hoạch phục dựng. Trong lễ hội, ngư dân Nghi Sơn cũng tổ chức bơi thuyền ôn lại truyền thống đánh giặc giữ nước, làm đẹp lòng các vị thần biển, vừa để đua tài, rèn sức, gắn bó với nghề chài lưới.

Thuyền đua là những chiếc thuyền đánh cá nhưng phải gỡ hết ván sạp, lắp khung ván, tạo chỗ đứng chèo và trang trí đẹp. Chèo bố trí hợp lý hai bên mạn, tương ứng với số trai đua. Hai chèo phía lái do hai trung niên khỏe mạnh, có nhiều kinh nghiệm giữ cho thuyền đi đúng hướng. Người đứng đầu thuyền đua chít khăn đỏ, thắt lưng màu vàng, tay cầm trống hoặc mõ để giữ nhịp chèo. Trên thuyền có chiếc trống con do một cụ già đứng ở đầu mũi thuyền đua đánh giữ nhịp cho nhịp chèo. Các thuyền đua ăn mặc khác nhau để phân biệt thuyền của mỗi giáp. Hội bơi xưa diễn ra trong hai ngày. Trước ngày bơi chính là ngày bơi thử sức, không phân định ngôi thứ, nhưng các thuyền bơi đều phải trải qua 9 lượt vòng quanh vụng Ngọc. Ngày hôm sau ngày hội bơi chính, thi tài và đua giật giải. Trên bến, dưới thuyền, mọi người từ khắp nơi đổ về xem hội bơi. Chờ cho thủy triều dâng cao, chiêng trống, tù và nhất loạt nổi lên, báo thời khắc bắt đầu hội bơi. Cờ lệnh phất lên, đồng loạt các mái chèo quạt nước, cưỡi sóng xô, nước cuốn, tiến lên phía trước. Cùng lúc, cờ hội, khăn, nón vẫy liên hồi hòa với tiếng trống con, tiếng nhịp phách trên các thuyền đua thúc giục, tiếng tù và, trống cái, thanh la,… từ các đền, nghè, tiếng hò reo từ trên bờ, dưới bến tạo nên những tràng âm thanh vang trời, dậy đất, át cả tiếng sóng xô, thúc giục các trai thuyền vục mạnh mái chèo, vượt lên về đích.

Thuyền nào về đích trước thì được thưởng. Phần thưởng là một vài chĩnh rượu, mấy vuông vải đỏ, một ít tiền nhưng ngư dân tin rằng, nếu thuyền đua giật giải, năm ấy sẽ làm ăn thuận lợi, đánh bắt được nhiều cá tôm, ra khơi vào lộng gặp nhiều may mắn. Những mảnh lụa đỏ được chia cho các thành viên của đội bơi và đeo vào cổ trẻ nhỏ để làm khước.

Ngày nay, phần hội chủ yếu diễn ra các trò: chơi đu, đấu vật, cờ tướng, đua thuyền và các hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao vui tươi, sôi động cả một vùng biển biếc trong những ngày xuân năm mới.

Bài và ảnh: Hoàng Minh Tường (CTV)

Nguồn

Cùng chủ đề

Trưng bày và giới thiệu cuốn sách “Danh nhân văn hóa Đào Duy Từ”

Trong khuôn khổ Lễ hội Đền thờ Thái sư Hoằng Quốc Công Đào Duy Từ, tưởng nhớ 390 năm ngày mất của ông (17/10 năm Giáp Tuất 1634 - 17/10 năm Giáp Thìn 2024), chiều 16/11, Ban Tổ chức lễ hội phối hợp với Nhà xuất bản Thanh Hóa và tác giả cuốn sách “Danh nhân văn hóa Đào Duy Từ (1572-1634)” tổ chức trưng bày và giới thiệu cuốn sách đến đông đảo độc giả và Nhân dân.Phó...

Khơi dậy nét đẹp truyền thống văn hóa, lòng tự hào dân tộc  

Lễ hội Đền thờ Thái sư Hoằng Quốc Công Đào Duy Từ năm 2024 là dịp tưởng nhớ và tôn vinh công lao to lớn của danh nhân văn hóa, quân sự Hoằng Quốc Công Đào Duy Từ đối với sự nghiệp xây dựng, phát triển quốc gia, dân tộc nói chung, quê hương Thanh Hóa và thị xã Nghi Sơn nói riêng.Đào Duy Từ tên tự là Lộc Khê, sinh năm Nhâm Thân (1572), tại làng Hoa Trai,...

Một số sự kiện văn hóa, du lịch tại Thanh Hóa trong tháng 11

Tổng Biên tập: Nguyễn Việt BaPhó Tổng Biên tập: Ngô Quang Tự, Phạm Hồng Hạnh, Hoàng Anh TuấnĐịa chỉ: Đường Nguyễn Duy Hiệu, Thành phố Thanh HóaĐường dây nóng: 0822173636Email: [email protected]ên hệ QC: 0941252468 - 0917686894. Nguồn: https://baothanhhoa.vn/infographics-mot-so-su-kien-van-hoa-du-lich-tai-thanh-hoa-trong-thang-11-229313.htm

Hôm nay có gì? – Sự kiện nổi bật ngày 16/10/2024

Hôm nay (16/10) diễn ra Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024-2029; Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông 9 tháng năm 2024; Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Văn Thi nghe báo cáo kết quả phát triển KKT Nghi Sơn (giai đoạn 2021-2025); Trường CĐ Nông nghiệp Thanh Hóa khai giảng năm học mới...NM Nguồn:...

Dâng hương kỷ niệm 94 năm Ngày truyền thống Đảng bộ huyện Hoằng Hoá

Nhân kỷ niệm 94 năm Ngày truyền thống Đảng bộ huyện Hoằng Hoá (1/9/1930-1/9/2024), sáng 30/8 đoàn đại biểu của huyện do đồng chí Lê Xuân Thu, Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện uỷ, Chủ tịch HĐND huyện làm trưởng đoàn đã đến dâng hương, dâng hoa tại Khu di tích lịch sử cách mạng Cự Đà, xã Hoằng Đức - nơi thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của huyện Hoằng Hoá.Nhà bia ghi danh nơi...

Cùng tác giả

Dự báo thời tiết 29/11/2024: Chênh lệch nhiệt độ lớn, Hà Nội rét sâu về đêm

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, thời tiết ngày 29/11, khu vực phía Tây Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An có mưa vài nơi, sáng sớm có nơi có sương mù, trưa chiều trời nắng. Đêm và sáng trời rét. Phía Đông Bắc Bộ đêm không mưa, sáng sớm có nơi có sương mù, ngày nắng. Đêm và sáng trời rét. Khu vực từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa có mưa rải rác. Thời tiết...

Mở cánh cửa huy động nguồn lực bảo tồn di sản

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Đây là tin vui không chỉ với người làm công tác quản lý di sản văn hóa, mà còn với nhiều cộng đồng dân cư.Từng có cán bộ một địa phương phàn nàn di tích trên địa bàn xuống cấp trong khi kinh phí tu bổ từ ngân sách rất eo hẹp, kinh phí xã hội hóa thì lại khó để...

Ra quân chương trình tình nguyện mùa Đông năm 2024 và Xuân tình nguyện năm 2025

Sáng 28/11, tại Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS huyện Quan Sơn, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn, Ban Thư ký Hội Liên hiệp thanh niên (LHTN) tỉnh Thanh hoá đã tổ chức lễ ra quân chương trình tình nguyện mùa Đông năm 2024 và Xuân tình nguyện năm 2025.Lãnh đạo Tỉnh đoàn và huyện Quan Sơn trao tặng công trình “Thắp sáng đường quê” cho xã Tam Thanh, đường tranh bích họa an toàn thực phẩm cho...

Công bố điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng huyện Nga Sơn đến năm 2045

Chiều 28/11, UBND huyện Nga Sơn đã tổ chức hội nghị công bố điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng huyện Nga Sơn đến năm 2045, Quy hoạch chung đô thị Hói Đào đến năm 2045.Toàn cảnh hội nghị.Tại hội nghị, đại diện lãnh đạo huyện Nga Sơn đã công bố các quyết định của UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt Quy hoạch xây dựng vùng huyện Nga Sơn và Quy hoạch chung đô thị Hói Đào.Các đại biểu...

Khắc phục tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, sợ không dám làm

Ngày 28/11, dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Doãn Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, hội nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy được tổ chức để đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2024; đề ra mục tiêu, nhiệm vụ và các giải pháp chủ yếu năm 2025.Toàn cảnh hội nghị.Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Doãn Anh chủ trì hội nghị.Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lại Thế Nguyên và...

Cùng chuyên mục

Mở cánh cửa huy động nguồn lực bảo tồn di sản

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Đây là tin vui không chỉ với người làm công tác quản lý di sản văn hóa, mà còn với nhiều cộng đồng dân cư.Từng có cán bộ một địa phương phàn nàn di tích trên địa bàn xuống cấp trong khi kinh phí tu bổ từ ngân sách rất eo hẹp, kinh phí xã hội hóa thì lại khó để...

Tinh thần hiến tặng

Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11) năm nay tại Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa diễn ra như thường lệ, với một phần rất cảm động đó là: Tiếp nhận hiện vật hiến tặng từ người dân.Đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Bảo tàng tỉnh tiếp nhận hiện vật do các cá nhân hiến tặng tại tọa đàm kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam năm 2024.Tôi từng có...

Thúc đẩy thu hút khách du lịch quốc tế đến Thanh Hóa

Sáng 24/11, Hiệp hội Du lịch tỉnh đã tổ chức tọa đàm “Thúc đẩy thu hút khách du lịch quốc tế đến tỉnh Thanh Hóa”. Dự buổi tọa đàm có ông Vũ Thế Bình, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch (HHDL) Việt Nam; đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; các địa phương, ban quản lý các khu, điểm, doanh nghiệp du lịch trên địa bàn tỉnh và gần 60 doanh nghiệp lữ hành...

Liên hoan thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ lần thứ 5

Sáng 24/11, Hội Di sản văn hóa và Cổ vật Thanh Hoa tổ chức Liên hoan thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ lần thứ 5, tại Đền thờ thành hoàng làng và Phủ bà Hạc Long (phường Trường Thi, thành phố Thanh Hóa). Tham dự liên hoan có 17 nghệ nhân, thanh đồng trong toàn tỉnh.Liên hoan thu hút đông đảo người dân trên địa bàn đến xemLiên hoan là hoạt động nhân kỷ niệm Ngày Di...

Hoành tráng Đêm nhạc hội Unitour tỉnh Thanh Hóa năm 2024

Chương trình Unitour tỉnh Thanh Hóa năm 2024 mang đến các hoạt động trải nghiệm mới, đa dạng như: Giải chạy Uni Run cho khoảng 600 sinh viên các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; Cuộc thi “Tìm kiếm tài năng sinh viên” 2024 tại Thanh Hóa; Cuộc thi sáng tạo, thiết kế; Đêm đại nhạc hội Unitour Thanh Hóa.Tối 23/11, tại Trường Đại học Hồng Đức (TP Thanh Hóa), Trung ương Hội Sinh...

Đoàn kiểm tra, giám sát liên ngành của BCĐ vận động quốc gia hiến máu tình nguyện làm việc với UBND tỉnh

Sáng ngày 14/11/2024, Đoàn kiểm tra, giám sát liên ngành của BCĐ vận động quốc gia hiến máu tình nguyện do đồng chí Bùi Thị Hòa – Chủ tịch Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Phó Trưởng Ban Thường trực BCĐ vận động quốc gia hiến máu tình nguyện làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với UBND tỉnh về công tác kiểm tra, giám sát liên ngành công tác hiến máu tình nguyện (HMTN) tại...

Giữ nguồn “dưỡng nuôi” di sản

Vinh danh những người “giữ hồn” di sản bằng các danh hiệu mới là điều kiện “cần”. Trong khi, điều kiện “đủ” để những người nắm giữ các yếu tố cốt lõi của di sản văn hóa ấy có thể duy trì nhiệt huyết, tình yêu và tích cực trao truyền di sản đến đời sau, thì cần thêm nguồn “dưỡng nuôi” từ sự chung tay trách nhiệm của các ngành và địa phương.Các nghệ nhân trình diễn trò...

Vài nét Cuộc thi ảnh “Nét đẹp Người làm báo Xứ Thanh” qua hai mùa giải

Cuộc thi ảnh “Nét đẹp Người làm báo Xứ Thanh” do Hội Nhà báo Thanh Hóa tổ chức từ năm 2023, đã qua 2 mùa giải, để lại dấu ấn đối với những người làm báo xứ Thanh. Cuộc thi nhằm tuyên truyền, quảng bá nét đẹp của những người làm báo Thanh Hóa trong tác nghiệp, trong trải nghiệm nghề báo, ghi nhận, tôn vinh tinh thần cống hiến vì sự nghiệp báo chí của những người làm...

Cuối năm, du lịch check-in lên ngôi

Thời điểm cuối năm, khi “muôn hoa khoe sắc”, cũng là thời gian các điểm check-in ở Thanh Hóa “nở rộ” để phục vụ du khách. Hoạt động này thường diễn ra tại các điểm đến có thể di chuyển trong ngày và không sử dụng dịch vụ lưu trú.Du khách Vương Hiền Lương với góc check-in tại hồ bán nguyệt, đền thờ Trung túc vương Lê Lai (Ngọc Lặc).Phường Hàm Rồng (TP Thanh Hóa) với những cung đường...

Đoàn famtrip Hiệp hội Du lịch Việt Nam khảo sát, trải nghiệm tại Khu Du lịch sinh thái cộng đồng Pù Luông

Ngày 22/11, đoàn famtrip của Hiệp hội Du lịch Việt Nam, với sự tham gia của gần 60 doanh nghiệp lữ hành trong nước, phóng viên các cơ quan báo chí đã đến khảo sát, trải nghiệm các sản phẩm và dịch vụ tại Khu Du lịch sinh thái cộng đồng Pù Luông (Bá Thước).Đoàn famtrip khảo sát các khu nghỉ dưỡng tại Khu Du lịch sinh thái cộng đồng Pù Luông.Tại đây, đoàn famtrip đã khảo sát một...

Tin nổi bật

Tin mới nhất